กรมสุขภาพจิต เผย ผลคัดกรองพัฒนาการเด็กปฐมวัย พบสงสัยล่าช้า 8,006 คน อึ้ง! 50% ไม่สามารถติดตามมากระตุ้นได้ กระตุ้นได้เพียง 30% แต่บางส่วนยังกระตุ้นไม่ครบเกณฑ์ เร่งพัฒนาศักยภาพบุคลากรสื่อสารกับผู้ปกครองให้พาเด็กมากระตุ้นพัฒนาการ พร้อมดึง อสม.- อปท.ช่วยติดตามเด็ก
นพ.สมัย ศิริทองถาวร รองอธิบดีกรมสุขภาพจิต กล่าวถึงความคืบหน้าการดำเนินการส่งเสริมพัฒนาการเด็กไทยอายุต่ำกว่า 5 ขวบ ว่า จากการดำเนินโครงการส่งเสริมพัฒนาการเด็กเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ของกระทรวงสาธารณสุข (สธ.) ในปี 2561 เพื่อตรวจคัดกรองเด็ก 4 กลุ่มวัย คือ อายุ 9 เดือน 18 เดือน 30 เดือน และ 42 เดือน เพื่อค้นหาเด็กที่มีปัญหาพัฒนาการล่าช้า ให้เข้าสู่กระบวนการกระตุ้นพัฒนาการต่อเนื่อง จนกลับมามีพัฒนาการสมวัย โดยข้อมูลเมื่อวันที่ 15 พ.ค. ที่ผ่านมา พบเด็กพัฒนาการสงสัยล่าช้า 8,006 คน จำนวนนี้มีเพียง 2,440 คน หรือร้อยละ 30.48 ที่สามารถติดตามให้เข้ารับการกระตุ้นพัฒนาการ อีกร้อยละ 19.19 อยู่ระหว่างการติดตาม และ ร้อยละ 50.85 ไม่สามารถติดตามได้ และในจำนวนที่เข้ารับการกระตุ้นยังมีในส่วนที่เข้ารับการกระตุ้นไม่ครบเกณฑ์ ถึง 1,160 คน สะท้อนให้เห็นว่า ยังคงมีเด็กพัฒนาการล่าช้าจำนวนมาก ที่ขาดโอกาสการกระตุ้นให้กลับมามีพัฒนาการและฉลาดสมวัย
นพ.สมัย กล่าวว่า ปัจจัยที่ทำให้เด็กไม่ได้มารับการกระตุ้นพัฒนาการ มีหลายปัจจัย เช่น บุคลากรขาดทักษะการสื่อสารที่ชัดเจนกับพ่อแม่ ผู้ปกครอง หรือพ่อแม่ผู้ปกครองเองมีปัญหาทางเศรษฐกิจ มีทัศนคติต่อการเลี้ยงดูลูก ที่เป็นอุปสรรคต่อการนำเด็กเข้ารับการพัฒนา หรือด้านระบบที่ต้องเป็นรูปธรรมมากขึ้น ด้วยเหตุนี้กรมสุขภาพจิต จึงได้เร่งปรับปรุงพัฒนา แนวทางการติดตามเด็กพัฒนาการล่าช้าเพิ่มเติม ได้แก่ เพิ่มศักยภาพบุคลากรในการสื่อสารกับพ่อแม่ผู้ปกครอง และผู้ดูแลเด็ก การเพิ่มศักยภาพของอาสาสมัครประจำหมู่บ้าน และบุคลากรองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น (อปท.) ให้เป็นผู้ช่วยติดตามเด็ก รวมทั้งสร้างและพัฒนาเครือข่ายกระตุ้นพัฒนาเด็กใกล้บ้าน เน้นให้มีบุคลากรเฉพาะทางด้านสุขภาพจิตและจิตเวชเด็กปฏิบัติงานประจำในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล (รพ.สต.) ที่มีความพร้อม เพื่อบรรลุเป้าหมายปี 2561 ของ สธ. เด็กปฐมวัยไทยอายุต่ำกว่า 5 ปี ร้อยละ 85 มีพัฒนาการสมวัย
“พัฒนาการของเด็กจะแบ่งเป็น 4 ด้าน ได้แก่ ด้านการเคลื่อนไหวหรือกล้ามเนื้อมัดใหญ่, ด้านการใช้กล้ามเนื้อมัดเล็กและสติปัญญา ด้านการเข้าใจภาษา และด้านการช่วยเหลือและสังคม ซึ่งแต่ละด้าน แต่ละช่วงวัย จะมีการกระตุ้นพัฒนาการที่แตกต่างกัน การกระตุ้นพัฒนาการของเด็กแต่ละช่วงวัยต้องทำไปทีละระดับขั้นตอน หากเด็กมีพัฒนาการด้านใดด้านหนึ่งล่าช้าแล้วปล่อยไว้ไม่มีการกระตุ้น หากจะกลับมากระตุ้นภายหลังจะเป็นเรื่องยาก เพราะสมองเดินไปข้างหน้าแล้ว ทั้งนี้ เด็กมีความสามารถในเรื่องการพัฒนาสมอง หากพบว่าผิดปกติและทำการกระตุ้นแต่เนิ่นๆ จะสามารถช่วยให้เด็กกลับมาเป็นปกติได้” นพ.สมัย กล่าว
