ปฏิรูปประเทศไทย เส้นทางสู่ประเทศเกษตรอินทรีย์

ท่ามกลางวิกฤตปัญหาสุขภาพจากสารพิษการเกษตร เกษตรอินทรีย์คือ ทางออก เพราะดีต่อสุขภาพของคน และสิ่งแวดล้อม ประเทศไทยจะเป็นประเทศเกษตรอินทรีย์ได้อย่างไร เราลองมาเรียนรู้จากสิกขิม เป็นรัฐทางตอนเหนือของประเทศอินเดีย มีประชากรราว 540,000 คน ที่มีความมุ่งมั่นในการแปลงเกษตรกรรมของรัฐสิกขิมให้เป็นอินทรีย์ทั้งหมด โดยเริ่มจากวิสัยทัศน์ของผู้ว่าการรัฐสิกขิม Shri Pawan Chamling ที่ประกาศในสภานิติบัญญัติแห่งรัฐ ในปี พ.ศ.2546

ขั้นตอนสำคัญในการเปลี่ยนผ่านจากเกษตรเคมี สู่เกษตรอินทรีย์ ในรัฐสิกขิม สรุปดังนี้

กำจัดการใช้ปุ๋ยเคมี และสารเคมีกำจัดศัตรูพืช ใช้มาตรการที่จะกีดกันการใช้ปุ๋ยเคมีและสารเคมีกำจัดศัตรูพืช และทดแทนโดยปุ๋ยอินทรีย์ และควบคุมโรค และแมลงศัตรูพืชโดยวิธีทางชีวภาพ ตัวอย่างเช่น ในเดือนพฤษภาคม 2003 รัฐถอนการอุดหนุนของปุ๋ยเคมี และในปี 2006 เป็นต้นไป รัฐดำเนินการตามแผนที่ในการกำจัดเคมี และค่อยๆ แทนที่ด้วยอินทรีย์

จัดตั้งโครงสร้างพื้นฐาน และข้อกำหนดตามกฎหมายที่จะทำให้เกิดกระบวนการเกษตรอินทรีย์ที่เกิดขึ้นจริง เช่น สร้างหน่วยปุ๋ยหมักในชนบทที่ห่างไกล สร้างของหน่วยปุ๋ยหมักมูลไส้เดือน การวิจัย และพัฒนาความรู้ด้านเกษตรอินทรีย์

สร้างความเชื่อมั่นให้แก่เกษตรกรในการเปลี่ยนแปลงการผลิตเป็นอินทรีย์ ร่วมกับการแทรกแซงจากรัฐเพื่อรับประกันตลาดสำหรับผลิตภัณฑ์อินทรีย์ เช่น สร้างแหล่งเรียนรู้การจัดการธาตุอาหารในฟาร์ม ปุ๋ยชีวภาพ การจัดการศัตรูพืชแบบผสมผสาน การแก้ไขดินที่เป็นกรด การได้รับการรับรองอินทรีย์

พัฒนารูปธรรมการดำเนินงาน ดังตัวอย่าง

oรูปธรรมชุดแรกของการดำเนินงาน คือ โครงการหมู่บ้านชีวภาพโดยใช้เทคโนโลยีอีเอ็ม เริ่มต้นในปีแรก พ.ศ.2546 จนถึง 2553 ดำเนินการโดยกรมความมั่นคงด้านอาหาร และการพัฒนาการเกษตรร่วมมือกับภาคเอกชน หมู่บ้านที่เข้าร่วมโครงการ จำนวน 396 หมู่บ้าน มีเกษตรกรจำนวน 14,000 ราย ครอบคลุมพื้นที่ประมาณ 35,400 ไร่
oการผลิตเมล็ดพันธุ์เน้นเมล็ดพันธุ์ท้องถิ่นอินทรีย์ ผลิตในสภาพแวดล้อมอินทรีย์
oการผลิตอาหารสัตว์กำหนดให้เป็นอินทรีย์ และปุ๋ยมูลทั้งหมดทำขึ้นจากมูลวัวที่เลี้ยงอย่างอินทรีย์

ตั้งเป้าเพื่อไต่บันไดไปให้เป็นรัฐอินทรีย์ในปี พ.ศ.2558 โดยรัฐสิกขิม กำหนดเป้าหมายของพื้นที่อินทรีย์เพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง จนเต็มพื้นที่ ดังตาราง


ความสำเร็จของการเคลื่อนไหวเกษตรอินทรีย์ในช่วงทศวรรษที่ผ่านมาของรัฐสิกขิม แสดงถึงความมุ่งมั่นอย่างแรงกล้า แสดงออกผ่านวิสัยทัศน์ และความร่วมไม้ร่วมมือของทุกฝ่าย ตั้งแต่ เกษตรกร ผู้บริโภค องค์กรท้องถิ่น โดยการสนับสนุนของรัฐบาล หน่วยงานเอกชน

สำหรับประเทศไทย หากเทียบกับรัฐสิกขิม เกษตรอินทรีย์ยังคงเป็นประเด็นที่ท้าทายอย่างยิ่ง ว่าเราจะก้าวไปสู่จุดนั้นได้อย่างไร เราอาจจะเริ่มจากระดับรากฐาน คือ สร้างหมู่บ้านเกษตรอินทรีย์ อำเภอเกษตรอินทรีย์ สู่จังหวัดเกษตรอินทรีย์

ถ้าทำได้ เมืองไทยจะน่าอยู่กว่านี้อีกเยอะค่ะ

ติดตาม Facebook Fanpage ของ "Quality of Life" ได้ที่