ภัยใกล้ตัว...ตะเกียบคร่าชีวิต

พญ.ศุภมาศ วิบูรณ์สุขสันต์
อายุรแพทย์โรคสมองและระบบประสาท
โรงพยาบาลเวชธานี

หลาย ๆ ท่าน เมื่อไปรับประทานอาหารประเภท ปิ้งย่าง ชาบู หมูกระทะ สุกี้ หรือ จิ้มจุ่ม คงเคยชินกับการใช้ตะเกียบคีบหมูดิบลงหม้อ และนำตะเกียบนั้นคีบอาหารเข้าปาก แต่รู้หรือไม่ พฤติกรรมแบบนี้ อาจนำไปสู่อันตรายถึงแก่ชีวิตได้ เพราะเชื้อโรค หรือพยาธิต่าง ๆ จะติดมากับตะเกียบ หรือภาชนะอื่น ๆ มาสู่ร่างกาย

พฤติกรรมดังกล่าว เปรียบเสมือนท่านรับประทานเนื้อหมูดิบหรือปรุงไม่สุก ซึ่งมีความเสี่ยงต่อการติดเชื้อต่าง ๆ เช่น การติดเชื้อพยาธิ ทำให้เกิดอาการปวดท้อง ท้องเสีย รวมถึงมีความเสี่ยงต่อการเกิดโรคติดเชื้อเยื่อหุ้มสมองอักเสบชนิดหนึ่ง หรือโรคไข้หูดับ นั่นเอง

โรคไข้หูดับ เกิดจากการติดเชื้อสเตร็พโตค็อคคัส ซูอิส (Streptococcus suis) ซึ่งเป็นเชื้อแบคทีเรีย ที่ก่อให้เกิดโรคติดต่อจากหมูสู่คน โดยผู้ที่มีความเสี่ยง ได้แก่ ผู้ที่รับประทานเนื้อหมูสุก ๆ ดิบ ๆ เช่น ลาบ หลู้ รวมไปถึงผู้ที่ใช้อุปกรณ์ในการรับประทานอาหารที่สัมผัสกับเนื้อหมูดิบ ดังที่กล่าวไปแล้วข้างต้น

นอกจากนี้ ยังพบว่า การติดเชื้อในผู้ที่มีอาชีพเกี่ยวกับการเลี้ยงหมู การทำงานเกี่ยวกับการชำแหละเนื้อหมู โดยเชื้อจะเข้าตามบาดแผล ตามร่างกาย หรือเยื่อบุตา หรือไปสัมผัสสารคัดหลั่งของหมู เช่น น้ำลาย เป็นต้น
ผู้ป่วยที่มีอาการไข้หูดับ จะมีอาการไข้สูง และมีอาการเยื่อหุ้มสมองอักเสบได้แก่ ปวดศีรษะรุนแรง คอแข็งเกร็ง ระดับความรู้สึกตัวลดลง บางรายอาจมีอาการการติดเชื้อที่เยื่อบุหัวใจ การติดเชื้อในข้อ รวมถึงการติดเชื้อ
ในกระแสโลหิต ซึ่งอาจทำให้เป็นอันตรายถึงแก่ชีวิตได้ นอกจากนี้ ผู้ป่วยส่วนใหญ่มักจะมีภาวะแทรกซ้อนจากการติดเชื้อเส้นประสาทหู ทำให้สูญเสียการได้ยินหรือหูดับ รวมถึงมีปัญหาการทรงตัว และเวียนศีรษะร่วมด้วย

หากท่านมีอาการดังกล่าว หลังจากที่สัมผัสหมู หรือมีประวัติรับประทานเนื้อหมูสุก ๆ ดิบ ๆ ควรรีบพบแพทย์ เพื่อการตรวจวินิจฉัย และการให้การรักษาโดยเร็ว ด้วยการให้ยาปฏิชีวนะทางหลอดเลือดดำ ซึ่งผู้ป่วยส่วนใหญ่ หากได้รับการรักษาอย่างทันท่วงที ก็มักตอบสนองได้ดี และรักษาให้หายขาดได้ โดยระยะเวลาในการให้ยาปฏิชีวนะ ควรให้นานอย่างน้อย 2 - 3 สัปดาห์ แต่ถ้าหากรักษาล่าช้า ก็อาจเป็นอันตรายถึงแก่ชีวิต หรือเกิดภาวะแทรกซ้อน
โดยเฉพาะอาการหูดับ ซึ่งแม้จะรักษาหายจากโรคแล้ว แต่อาการหูดับมักจะยังคงอยู่ทำให้เกิดหูหนวกถาวรได้
เมื่อรู้ถึงอันตรายจากการรับประทานเนื้อหมูดิบแล้ว เราจึงควรปรุงอาหารให้สุกอยู่เสมอ ล้างมือให้สะอาดก่อนรับประทานอาหาร หลีกเลี่ยงการใช้อุปกรณ์ที่ปรุงอาหารและนำอาหารเข้าปากร่วมกัน แม้กระทั่งง่าย ๆ อย่าง การใช้ตะเกียบคีบอาหาร เราก็ไม่ควรมองข้าม นอกจากนี้ ผู้ที่มีอาชีพเลี้ยงหมู หรือแล่เนื้อหมูก็ควรสวมถุงมือ สวมรองเท้า และใส่เสื้อผ้าที่รัดกุมก่อนสัมผัสเนื้อหมู หรือสารคัดหลั่งต่าง ๆ รวมถึงการสำรวจบาดแผลตามร่างกายก่อนสัมผัสทุกครั้ง

ติดตาม Facebook Fanpage ของ “Quality of Life” ได้ที่