รศ.นพ.วีรศักดิ์ เมืองไพศาล
ภาควิชาเวชศาสตร์ป้องกันและสังคม
ภาวะสมองเสื่อม ยังคงเป็นปัญหาสำคัญที่ทุกคนพยายามดูแลตัวเองและผู้สูงอายุในบ้านให้ห่างไกลจากโรคนี้
ปัจจุบันพบว่าโรคอัลไซเมอร์ นอกจากมีการเสื่อมของเซลล์สมองแล้ว ยังมีส่วนที่เกิดจากโรคของหลอดเลือด และพบว่าผู้ป่วยสมองเสื่อมส่วนหนึ่ง เกิดจากสาเหตุร่วมกันระหว่างโรคอัลไซเมอร์และโรคหลอดเลือดสมอง ดังนั้น การป้องกันโรคของหลอดเลือด จึงเป็นการป้องกันภาวะสมองเสื่อมไปด้วยในตัว
ปรับตัว ปรับใจ ป้องกันภาวะสมองเสื่อม
1.หมั่นออกกำลังกายชนิดแอโรบิก เช่น เดินเร็ว วิ่ง ว่ายน้ำ เป็นประจำ ประมาณ 40 นาทีต่อครั้ง สัปดาห์ละ 3 ครั้ง เนื่องจากมีการศึกษาพบว่า การออกกำลังกายเป็นประจำในวัยกลางคน จะช่วยลดการเกิดภาวะสมองเสื่อมในวัยสูงอายุได้ และยังพบว่า ผู้ที่ออกกำลังกายเป็นเวลา 6 - 12 เดือน แล้ววัดสมรรถภาพสมอง จะดีขึ้นกว่ากลุ่มที่ไม่ได้ออกกำลังกาย
2. เลือกรับประทานอาหารที่เหมาะสม หลีกเลี่ยงอาหารมันจัด โดยเฉพาะอาหารจากไขมันอิ่มตัว ซึ่งพบในผลิตภัณฑ์จากนม เนื้อสัตว์ และทรานส์แฟ้ท (trans fat) หรือ ไขมันทรานส์ พบในขนมขบเคี้ยว ซึ่งเป็นไขมันตัวร้าย ที่เป็นสาเหตุหลักในการก่อโรคหัวใจและหลอดเลือดให้กับผู้คนทั่วโลก หันมารับประทานผัก ถั่วเมล็ดแห้ง ผลไม้ ธัญพืชที่ไม่ผ่านการขัดสี และปลา ซึ่งอุดมไปด้วยวิตามิน สารอาหารและเกลือแร่เพื่อบำรุงสมอง ส่วนการรับประทานวิตามินเสริม ยังไม่พบว่าได้ผลที่ชัดเจน เนื่องจากวิตามินเสริมหลายชนิด ไม่ได้เหมือนกับวิตามินที่มาจากอาหารตามธรรมชาติ
3. นอนหลับพักผ่อนอย่างเพียงพอ ประมาณ 7 - 8 ชั่วโมงต่อวัน และควรแก้ไขสำหรับผู้ที่มีปัญหาโรคที่เกี่ยวกับการนอนหลับ เช่น การอุดกั้นทางเดินหายใจขณะนอนหลับ
4. ทำกิจกรรมที่ช่วยเสริมการเรียนรู้สิ่งใหม่ ๆ หรือกระตุ้นการคิดอ่าน ความจำ ประมาณวันละครึ่งชั่วโมง 4 - 5 ครั้งต่อสัปดาห์ ซึ่งควรเป็นกิจกรรมที่ชื่นชอบ เหมาะสม และทำแล้วเพลิดเพลิน
5. สร้างความสัมพันธ์กับผู้อื่น ด้วยการพูดคุยอย่างสม่ำเสมอ
6. ทำจิตใจให้เบิกบาน ไม่เครียด ไม่เศร้าหมอง
7.ควบคุมน้ำหนักตัวไม่ให้เกิน เพื่อลดความเสี่ยงของการเกิดสมองเสื่อมในอนาคต
8.ไม่สูบบุหรี่ ดื่มเหล้า
9.ตรวจสุขภาพเป็นประจำทุกปี หากพบโรคประจำตัว เช่น เบาหวาน ความดันโลหิตสูง ควรแก้ไขและปฏิบัติ ตามคำแนะนำของแพทย์
10. หลีกเลี่ยงการใช้ยา ที่มีผลกดการทำงานของสมอง ทำให้ง่วงซึม และอาจทำให้เกิดอาการสับสนได้
11.ระมัดระวังการเกิดอุบัติเหตุที่ศีรษะ โดยเฉพาะการหกล้มในผู้สูงอายุ
-------------
พบกิจกรรมดี ๆ ที่ศิริราช
•3 ก.ย. ร่วมแสดงความยินดีแพทย์ดีเด่นในชนบท ปี 2557 และฟังบรรยายปาฐกถาอุดม โปษะกฤษณะ
เรื่อง “ชนบท ความท้าทาย ประสบการณ์ที่น่าเก็บเกี่ยว” เวลา 13.00 - 15.00 น. ที่ห้องอทิตยาทรกิติคุณ ตึกสยามินทร์ ชั้น 7
•8 - 9 ก.ย. งาน “วันอัลไซเมอร์โลก” บริการตรวจสุขภาพฟรี อาทิ ตรวจหาปริมาณน้ำตาลในเลือด วันละ 300 ราย (งดอาหาร น้ำอย่างน้อย 6 ชั่วโมง) ตรวจคัดกรองภาวะสมองเสื่อม แพทย์ให้คำปรึกษา การเสวนาให้ความรู้ และกิจกรรมอื่น ๆ เวลา 07.30 - 17.00 น. ที่โถงอาคาร 100 ปี สมเด็จพระศรีนครินทร์
ติดตาม Facebook Fanpage ของ “Quality of Life” ได้ที่
