รพ.อภัยภูเบศร ชี้ กล้ามเนื้อกระบังลมหย่อนยานต้นเหตุปัญหา “มดลูกเคลื่อนลงต่ำ” หรือ “มดลูกหย่อน” สุดเสียวอาการรุนแรงอาจทำมดลูกหลุดจากช่องคลอด แนะใช้ “ข่าหด” ปรุงได้ถึง 3 ตำรับยาช่วยรักษา ทั้งมดลูกหย่อน ไส้เลื่อน ริดสีดวงทวาร
ภญ.สุภาภรณ์ ปิติพร หัวหน้ากลุ่มงานเภสัชกรรม โรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร กล่าวว่า กล้ามเนื้อกระบังลม ประกอบด้วย กล้ามเนื้อต่างๆ หลายสิบมัดยึดติดประสานกัน มีลักษณะคล้ายเปลญวนคอยพยุงอวัยวะต่างๆ ในช่องท้อง เช่น ลำไส้ มดลูก กระเพาะปัสสาวะ ไม่ให้ไหลลงมากองที่หว่างขา บางบริเวณของกล้ามเนื้อชุดนี้จะเป็นรู เพื่อให้อวัยวะบางอย่าง ได้แก่ ช่องคลอด ท่อปัสสาวะ และรูทวารหนักผ่านออกมาได้ โดยปกติกล้ามเนื้อส่วนนี้จะมีความแข็งแรงทนทานค่อนข้างมาก แต่ก็สามารถหย่อนยานได้ สาเหตุอาจมาจากการคลอดบุตรทางช่องคลอดบ่อยๆ หรือเมื่อผู้หญิงที่มีอายุมาก อยู่ในช่วงวัยหมดฮอร์โมน กล้ามเนื้อกระบังลมก็จะเกิดการหย่อนยาน เสียความจึงตัว จนไม่สามารถพยุงอวัยวะในช่องท้องได้
ภญ.สุภาภรณ์ กล่าวว่า กล้ามเนื้อกระบังลมหย่อนจะส่งผลให้เกิดปัญหามดลูกหย่อน หรือมดลูกเคลื่อนลงต่ำได้ ซึ่งในรายที่หย่อนมากจนไม่สามารถพยุงอวัยวะในช่องท้องได้ อาจทำให้ผนังช่องคลอดโผล่ออกมานอกช่องคลอด หรือถ้ารุนแรงมากขึ้นก็อาจมีมดลูกโผล่ออกมาหรือหลุดออกมาได้ด้วย อย่างไรก็ตาม ทางแพทย์แผนไทยจะมีวิธีการรักษาและแก้ปัญหามดลูกหย่อน โดยหมอยาทางภาคอีสานนิยมใช้ “ข่าหด” หรือชื่อทางวิทยาศาสตร์ คือ Fissistigma polyanthoides (A.DC.) Merr อยู่ในวงศ์ ANNONACEAE ซึ่งเป็นอีกหนึ่งสมุนไพรที่ใช้ดูแลแม่หญิง เนื่องจากข่าหดมีสรรพคุณรักษาอาการของโรคที่มีลักษณะยืดออกหรือหย่อนผิดปกติ หรือเคลื่อนออกมาผิดที่ผิดทางให้กลับสู่ที่เดิม
“ตำรับที่ใช้รักษามดลูกหย่อนมีด้วยกัน 3 ตำรับ ได้แก่ 1. ตำรับตาวิน ตุ้มทอง มีวิธีปรุงคือ ใช้ข่าหด 3 กีบนำมาต้มและนำน้ำที่ได้ไปกินครั้งละ 1 กลืนวันละ 3 เวลา จะช่วยให้มดลูกกระชับขึ้น 2.ตำรับตาเพ็ง สุขบัว นำข่าหด 1 - 2 กีบ ว่านชักมดลูก 1 ฝาน สีไครต้นหรือตะไคร้ต้น 1 - 2 กีบ ข่าธรรมดาหัวแก่ 2 - 3 ท่อน ใช้ต้มเข้าด้วยกัน กินเช้าและเย็น จะช่วยรัดมดลูก ทำให้มดลูกกระชับ และ 3. ตำรับตาบุญ สุขบัว นำข่าหด 2 นิ้วมือ ว่านชักมดลูก 1 ฝาน ต้มกินครั้งละ 1 แก้ว ทานเช้าเย็น ก็จะช่วยให้มดลูกกระชับขึ้น อย่างไรก็ตาม ข่าหดนั้นนอกจากจะช่วยแก้ปัญหามดลูกหย่อนได้แล้วยังสามารถช่วยแก้ปัญหาริดสีดวงทวารและไส้เลื่อนได้อีกด้วย” ภญ.สุภาภรณ์ กล่าว
ติดตาม Instagram และ Facebook Fanpage ของ “Quality of Life” ได้ที่
ภญ.สุภาภรณ์ ปิติพร หัวหน้ากลุ่มงานเภสัชกรรม โรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร กล่าวว่า กล้ามเนื้อกระบังลม ประกอบด้วย กล้ามเนื้อต่างๆ หลายสิบมัดยึดติดประสานกัน มีลักษณะคล้ายเปลญวนคอยพยุงอวัยวะต่างๆ ในช่องท้อง เช่น ลำไส้ มดลูก กระเพาะปัสสาวะ ไม่ให้ไหลลงมากองที่หว่างขา บางบริเวณของกล้ามเนื้อชุดนี้จะเป็นรู เพื่อให้อวัยวะบางอย่าง ได้แก่ ช่องคลอด ท่อปัสสาวะ และรูทวารหนักผ่านออกมาได้ โดยปกติกล้ามเนื้อส่วนนี้จะมีความแข็งแรงทนทานค่อนข้างมาก แต่ก็สามารถหย่อนยานได้ สาเหตุอาจมาจากการคลอดบุตรทางช่องคลอดบ่อยๆ หรือเมื่อผู้หญิงที่มีอายุมาก อยู่ในช่วงวัยหมดฮอร์โมน กล้ามเนื้อกระบังลมก็จะเกิดการหย่อนยาน เสียความจึงตัว จนไม่สามารถพยุงอวัยวะในช่องท้องได้
ภญ.สุภาภรณ์ กล่าวว่า กล้ามเนื้อกระบังลมหย่อนจะส่งผลให้เกิดปัญหามดลูกหย่อน หรือมดลูกเคลื่อนลงต่ำได้ ซึ่งในรายที่หย่อนมากจนไม่สามารถพยุงอวัยวะในช่องท้องได้ อาจทำให้ผนังช่องคลอดโผล่ออกมานอกช่องคลอด หรือถ้ารุนแรงมากขึ้นก็อาจมีมดลูกโผล่ออกมาหรือหลุดออกมาได้ด้วย อย่างไรก็ตาม ทางแพทย์แผนไทยจะมีวิธีการรักษาและแก้ปัญหามดลูกหย่อน โดยหมอยาทางภาคอีสานนิยมใช้ “ข่าหด” หรือชื่อทางวิทยาศาสตร์ คือ Fissistigma polyanthoides (A.DC.) Merr อยู่ในวงศ์ ANNONACEAE ซึ่งเป็นอีกหนึ่งสมุนไพรที่ใช้ดูแลแม่หญิง เนื่องจากข่าหดมีสรรพคุณรักษาอาการของโรคที่มีลักษณะยืดออกหรือหย่อนผิดปกติ หรือเคลื่อนออกมาผิดที่ผิดทางให้กลับสู่ที่เดิม
“ตำรับที่ใช้รักษามดลูกหย่อนมีด้วยกัน 3 ตำรับ ได้แก่ 1. ตำรับตาวิน ตุ้มทอง มีวิธีปรุงคือ ใช้ข่าหด 3 กีบนำมาต้มและนำน้ำที่ได้ไปกินครั้งละ 1 กลืนวันละ 3 เวลา จะช่วยให้มดลูกกระชับขึ้น 2.ตำรับตาเพ็ง สุขบัว นำข่าหด 1 - 2 กีบ ว่านชักมดลูก 1 ฝาน สีไครต้นหรือตะไคร้ต้น 1 - 2 กีบ ข่าธรรมดาหัวแก่ 2 - 3 ท่อน ใช้ต้มเข้าด้วยกัน กินเช้าและเย็น จะช่วยรัดมดลูก ทำให้มดลูกกระชับ และ 3. ตำรับตาบุญ สุขบัว นำข่าหด 2 นิ้วมือ ว่านชักมดลูก 1 ฝาน ต้มกินครั้งละ 1 แก้ว ทานเช้าเย็น ก็จะช่วยให้มดลูกกระชับขึ้น อย่างไรก็ตาม ข่าหดนั้นนอกจากจะช่วยแก้ปัญหามดลูกหย่อนได้แล้วยังสามารถช่วยแก้ปัญหาริดสีดวงทวารและไส้เลื่อนได้อีกด้วย” ภญ.สุภาภรณ์ กล่าว
ติดตาม Instagram และ Facebook Fanpage ของ “Quality of Life” ได้ที่
