องค์กรด้านสุขภาพ หนุนขึ้นภาษีสินค้าอันตราย ทั้งเหล้า บุหรี่ น้ำอัดลม ชี้ ประเทศจะได้ทั้งสุขภาพและเม็ดเงินภาษี เสนอสังคมจับตาดูความจริงใจของรัฐบาล
จากแนวคิดในการปรับขึ้นภาษีสรรพสามิตสินค้าบาป และสินค้าฟุ่มเฟือย เพื่อทดแทนรายได้ของรัฐจากภาษีน้ำมันนั้น นพ.ทักษพล ธรรมรังสี ผู้อำนวยการศูนย์วิจัยปัญหาสุรา (ศวส.) กล่าวว่า ในฐานะคนทำงานด้านสุขภาพ ต้องขอสนับสนุนแนวคิดของรัฐบาลในการปรับขึ้นภาษีสินค้าบาปที่เป็นอันตรายต่อสุขภาพ องค์การอนามัยโลกได้รายงานว่าการปรับขึ้นภาษีเหล้าและบุหรี่เป็นแนวทางที่ถือว่ารัฐควรดำเนินการที่สุด ในการจัดการปัญหาสุขภาพที่ทวีความรุนแรง โดยเฉพาะกับเยาวชน ซึ่งมีปัญหาตามมามากมาย ในส่วนของภาษีเครื่องดื่มแอลกอฮอล์นั้น รัฐบาลควรให้ความสนใจกับการปรับขึ้นภาษีโดยรวม และการลดความแตกต่างของอัตราภาษีระหว่างเครื่องดื่มประเภทต่างๆ รวมถึงการปรับฐานภาษีตามมูลค่ามาใช้ราคาขายปลีก ข้อจำกัดประการหนึ่ง คือ อัตราภาษีในปัจจุบันเต็มเพดานในหลายประเภท ซึ่งอาจจะต้องขยายเพดานก่อนปรับอัตราจริง รัฐบาลไม่ควรกังวลว่า การขึ้นภาษีสินค้าบาปเหล่านี้จะเป็นการเพิ่มภาระการครองชีพของประชาชน เพราะงานวิชาการชี้ให้เห็นว่าการขึ้นภาษีจะมีผลกระทบกับประชาชนจำนวนไม่มาก นัก และในภาพรวมการลดการบริโภคสินค้าบาปจะเป็นผลดีต่อระบบเศรษฐกิจ และจะทำให้เยาวชนเข้าถึงได้ยากขึ้น หรือดื่มน้อยลง เพราะมีเงินจำกัด ขอเรียกร้องให้สังคมทั้งภาควิชาการและภาคประชาชนช่วยจับตาดูความจริงใจของ รัฐบาลในการใช้ระบบภาษีเพื่อปกป้องสุขภาพของประชาชนไทย”
ดร.ศิริวรรณ พิทยรังสฤษฏ์ ผู้อำนวยการศูนย์วิจัยและจัดการความรู้เพื่อการควบคุมยาสูบ (ศจย.)กล่าวว่า “ข้อมูลวิชาการสามารถยืนยันให้เห็นว่า จากประสบการณ์ของประเทศไทยนั้น การขึ้นภาษีบุหรี่เป็นสถานการณ์ที่รัฐมีแต่ได้กับได้ กล่าวคือ ได้ทั้งการปกป้องสุขภาพคนไทย ในขณะที่รัฐบาลจะได้เม็ดเงินภาษีเพิ่มมากขึ้นด้วย ในส่วนของการควบคุมยาสูบนั้น อยากให้รัฐบาลสนใจภาษีของยาเส้น ซึ่งในปัจจุบันถูกจัดเก็บในอัตราภาษีที่ต่ำมาก หรือถูกยกเว้นในบางประเภทด้วยซ้ำ ส่งผลให้ยาเส้นมีราคาต่ำมาก นอกจากนั้น รัฐบาลควรปรับขึ้นภาษีบุหรี่ในอัตราที่สูงกว่าค่าเงินเฟ้อ ซึ่งจะเป็นกลไกลดแรงจูงใจกระตุ้นการสูบบุหรี่ ในช่วงที่ผ่านมาราคาที่แท้จริงของบุหรี่ถูกลงเมื่อเทียบกับภาวะเงินเฟ้อ และยังพบปรากฏการณ์ที่ผู้ผลิตบุหรี่สามารถนำบุหรี่ราคาถูกมาทำการตลาดใน ประเทศไทยได้”
ทญ.จันทนา อึ้งชูศักดิ์ ผู้จัดการแผนงานรณรงค์เพื่อเด็กไทยไม่กินหวาน กล่าวว่า การจัดเก็บภาษีในกลุ่มอาหารและเครื่องดื่ม ที่ให้พลังงานสูง แต่มีคุณค่าทาง โภชนาการต่ำเป็นมาตรการที่องค์การอนามัยโลก ระบุว่า มีความคุ้มค่าสูงในการจัดการทั้งปัญหาโรคอ้วน และวิกฤตโรคเรื้อรัง งานวิจัยของนักวิชาการมหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด ซึ่งตีพิมพ์ในสัปดาห์ที่แล้วยืนยันให้เห็นว่า การขึ้นภาษีเครื่องดื่มรสหวาน เป็นมาตรการที่มีประสิทธิผลและคุ่มค่าที่สุดในการจัดการปัญหาภาวะน้ำหนักเกินในเด็ก ปัจจุบันหลายประเทศได้เริ่มจัดเก็บและขยายภาษีในอาหารและเครื่องดื่มที่มีผลกระทบทางสุขภาพ ในปัจจุบันระบบภาษีสรรพสามิตเครื่องดื่มของไทย เครื่องดื่มรสหวาน กลับถูกเก็บภาษีถูกกว่าตรงกันข้ามกับลักษณะที่ควรเป็น
