เคล็ดลับผู้ป่วย-สูงอายุเลือกกินช่วง ‘ตรุษจีน’

ในช่วงเทศกาลตรุษจีนมักมีของไหว้ประเภทหมูสามชั้น เป็ด ไก่ ผลไม้และขนมหวานที่เต็มไปด้วยแป้ง น้ำตาล และไขมัน ล้วนทำให้เกิดภาวะโรคอ้วนหรืออ้วนลงพุง โดยเฉพาะอย่างยิ่งผู้สูงอายุ หรือผู้ที่มีโรคประจำตัวอย่าง เบาหวาน ความดันโลหิตสูง ไขมันในเลือดสูง โรคเกาต์ ควรหยุดคิดสักนิดก่อนเลือกทานอาหารในช่วงตรุษจีนเพื่อไม่ให้น้ำหนักเพิ่มหรือกระตุ้นให้โรคประจำตัวกำเริบเนื่องจากรับประทานอย่างไม่ถูกต้อง

นพ.ฆนัท ครุธกูล ผู้จัดการศูนย์หัวใจ หลอดเลือด และเมทแทบอลิซึม โรงพยาบาลรามาธิบดี และกรรมการเครือข่ายคนไทยไร้พุง สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) บอกถึงเคล็ดลับง่ายๆ ในการรับประทานอาหารในช่วงนี้อย่างมีสุขภาพดี ว่า ควรเลือกทานอาหารที่ปรุงด้วยการต้ม นึ่ง อบ แทนการทอด หรือผัด เลี่ยงเนื้อสัตว์ติดหนัง ติดมัน หมูสามชั้น ผัดผักน้ำมันเยิ้ม เป็นต้น ทานผลไม้ในปริมาณจำกัดโดยเฉพาะที่มีรสหวาน เลี่ยงขนมต่างๆ และเลี่ยงการทานอาหารมื้อใหญ่อย่างโต๊ะจีน เพราะอาหารส่วนใหญ่เป็นแป้ง เนื้อสัตว์ติดมัน อาหารทอด และถั่ว รวมถึงอาหารต้องจิ้มหรือเติมซีอิ๊วและน้ำปลา ซึ่งจะทำให้น้ำหนักเพิ่มและได้รับปริมาณโซเดียมสูง เสี่ยงต่อการเป็นโรคไตและความดันโลหิตสูง

“ผู้ป่วยโรคเกาต์มักเข้าใจผิดว่าไม่ควรทานไก่ เป็ด เครื่องในสัตว์ และยอดผัก เพราะปริมาณกรดยูริกมากกว่าอาหารชนิดอื่น แต่จริงๆ แล้วผู้ป่วยโรคเกาต์สามารถทานเนื้อสัตว์ปีกได้ แต่ให้เลือกเนื้อส่วนอก งดช่วงขาและข้อ รวมถึงงดการทานน้ำซุปหรือน้ำต้มกระดูก นอกจากนี้ควรงดถั่วและขนมไหว้เจ้าที่ทำ จากถั่ว เพราะถั่วมีสารพัวรีน ซึ่งใกล้เคียงกับเครื่องในเนื้อสัตว์ ที่สำคัญควรเลือกทานน้ำเปล่าแทนน้ำอัดลมหรือน้ำหวาน และควรงดเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ด้วย” นพ.ฆนัท กล่าว

ส่วนการซื้ออาหารในช่วงเทศกาลตรุษจีนไหว้เจ้าด้วยตนเอง นั้น กรมอนามัยมีข้อแนะนำให้ใช้หลัก 3 ส.คือ 1.สุกเสมอ 2.สะอาด คือ วิธีการปรุงถูกสุขลักษณะ ล้างมือก่อนปรุง ระวังไม่ให้อาหารดิบสัมผัสกับอาหารที่ปรุงสุกแล้ว แยกใช้มีดและเขียงกับอาหารดิบและสุก และ 3.สงวนคุณค่า เช่น ผักสดต้องล้างให้สะอาด แกะลอกเปลือกชั้นนอกทิ้ง ล้างผ่านน้ำไหลเพื่อกำจัดสารตกค้างออกไป ในการรับประทานผัก ให้ใช้วิธีการนึ่ง ลวก ก่อนนำมาผัดหรือผ่านความร้อนด้วยเวลาอันสั้น เพื่อไม่ให้อาหารเสียคุณค่า เป็นต้น

ในกรณีซื้ออาหารไหว้เจ้าจากตลาดสด มีคำแนะนำเลือกซื้อคือ อาหารประเภทเนื้อสัตว์ ควรเลือกที่ปรุงสุกใหม่ๆ หรือเลือกซื้อจากสถานที่ที่กระทรวงสาธารณสุขรับรอง เช่น ตลาดสดน่าซื้อ หมู เป็ด ไก่ ที่มีตรารับรองอาหารปลอดภัยจากกระทรวงสาธารณสุข หรือมีป้ายรับรองเขียงสะอาดของกระทรวงเกษตรฯ เป็นต้น อาหารประเภทขนมเทียน ขนมเข่ง จะต้องเลือกซื้อที่ปรุงสุกใหม่ ไม่มีกลิ่นเหม็นเปรี้ยว สีสันไม่ผิดปกติ และควรเลือกซื้อจากสถานที่ที่ได้มาตรฐาน ถูกสุขลักษณะ มีการปกปิดอาหารป้องกันแมลงวันและประการสำคัญ ซึ่งประชาชนบางส่วนอาจจะไม่ทราบหรือเห็นว่าเป็นเรื่องเล็กๆ ไม่ได้ตระหนักมาก่อนคือเมื่อไหว้เจ้าเสร็จแล้ว ไก่ หมูต้ม เป็ดพะโล้ จะต้องปรุงให้สุกร้อนก่อนหรือไปผัดให้แห้งแล้วจึงนำไปรับประทาน หากจะเก็บในตู้เย็นก็ควรเก็บในอุณหภูมิ 7 องคาเซลเซียส หรือใต้ช่องแช่แข็ง โดยวิธีการเก็บอาจตัดแบ่งเป็นส่วนๆ เฉพาะที่ใช้บริโภคในมื้อต่อไป ถ้าเก็บในอุณหภูมิต่ำกว่า 4 องศาเซลเซียส หรือในช่องแช่แข็งไม่ควรเก็บไว้นานเกิน 7 วัน ทั้งนี้ จะต้องอุ่นด้วยความร้อนอย่างน้อย 70 องศาเซลเซียสให้ทั่วถึงทุกส่วนก่อนบริโภคทุกครั้ง นอกจากนี้ เพื่อป้องกันไข้หวัดนก เป็ดไก่ สัตว์ปีกที่ป่วย หรือตายผิดปกติ อย่านำมาปรุงจำหน่ายหรือบริโภค