“กรมศิลป์” ขุดพบคลังเก็บสินค้าชาวฮอลันดา ระบุมีกล้องยาสูบ-เครื่องถ้วย-เหรียญโบราณ ชี้ชัดชาวดัตช์ตั้งถิ่นฐานในไทยกว่า 400 ปี ผอ.อุทยานประวัติศาสตร์พระนครศรีอยุธยา เผยใช้เป็นต้นแบบภาพสันนิษฐานหมู่บ้านฮอลันดา จำลองเป็นแหล่งเรียนรู้-ท่องเที่ยวเมืองกรุงเก่า
นายเมธาดล วิจักขณะ ผู้อำนวยการอุทยานประวัติศาสตร์พระนครศรีอยุธยา จ.พระนครศรีอยุธยา เปิดเผยว่า จากการที่ประเทศไทยและประเทศฮอลันดามีการเฉลิมฉลองความสัมพันธ์ครบ 400 ปีตั้งแต่ในปี 2547 ขณะนั้นได้จัดทำโครงการขุดแต่งและขุดค้นหมู่บ้านฮอลันดาพบรากฐานอาคาร 3 หลัง ปี 2547 พบอีก 3 หลัง แต่เนื่องจากข้อจำกัดของงบประมาณจึงไม่สามารถบูรณะต่อได้ จึงนำทรายมากลบพื้นที่ไว้ ต่อมาปี 2551 ได้ทำโครงการขุดค้นตั้งแต่เดือน พ.ย. 2551 เป็นต้นมาถึงปัจจุบัน พบฐานอาคารอีกหลายหลังและโบราณวัตถุ เช่น เศษกระจก ชิ้นส่วนขวดแก้ว ภาพชนะดินเผาจากแหล่งเตาในประเทศจีนและญี่ปุ่น เหรียญ 25 สตางค์ ชิ้นส่วนทองเหลือง สากหิน หินบด ฟันกวาง กระดูกเท้ากวาง เปลือกหอยมุก ปะการัง เป็นต้น
ผอ.อุทยานประวัติศาสตร์พระนครศรีอยุธยา กล่าวต่อไปว่า ล่าสุดตนได้รับรายงานว่าจากเจ้าหน้าที่ทางสำนักงานศิลปากรที่ 3 พระนครศรีอยุธยาและอุทยานประวัติศาสตร์ฯ ได้พบโบราณวัตถุและซากอาคารในลักษณะคลังเก็บสินค้าสำคัญอีกหลายชิ้น อาทิ กล้องยาสูบดินเผา ซึ่งมีการประทับตราเมืองและปีที่ผลิตปรากฎอยู่ด้วย เครื่องภาชนะดินเผาจากแหล่งเตาในประเทศจีนที่ผลิตขึ้นเพื่อเป็นสินค้าของวีโอซี เมืองอัมเตอร์ดัม ในประเทศฮอลันดา หรือเนเธอร์แลนด์ในปัจจุบัน เหรียญวีโอซี เหรียญเก่าของฮอลันดาใช้แลกเปลี่ยนสินค้า มีตราของวีโอซีประทับอยู่ด้วย
ทั้งนี้ ซากฐานอาคารน่าจะมีรูปแบบทางสถาปัตยกรรมแบบอาคารตะวันตกในราวพุทธศตวรรษที่ 22 และโบราณวัตถุดังกล่าวแสดงชัดเจนว่า ฮอลันดาเป็นชาวตะวันตกชาติแรกๆที่เดินทางเข้ามาติดต่อเจริญสัมพันธไมตรีกับประเทศไทย และให้ความสำคัญในการตั้งสถานีทางการค้าสากลที่ปรากฏขึ้นในกรุงศรีอยุธยา โดยชุมชนแห่งนี้น่าจะมีขนาดไม่ใหญ่นัก มีเนื้อที่ของหมู่บ้านประมาณ 7-8 ไร่ ตอนกลางของหมู่บ้านมีอาคารขนาดใหญ่ 2 ชั้น ภายในโอ่โถงเหมาะสำหรับการเป็นห้องเก็บสินค้า บริเวณชั้นสองของอาคารเป็นที่ตั้งของสำนักงานและห้องพักของผู้อำนวยการสถานี อาคารหลังนี้คงมีรูปแบบทาง
สถาปัตยกรรมตะวันตกที่สวยงามโดดเด่น สมกับเป็นอาคารหลักของสถานี พื้นที่โดยรอบเป็นบ้านพักพนักงานและชาวฮอลันดาที่เดินทางมาพำนักในกรุงศรีอยุธยา ดังปรากฏหลักฐานข้าวของเครื่องใช้ในวัฒนธรรมตะวันตกมากมาย เช่น กล้องยาสูบดินเผา, ขวดแก้ว, ขวดไวน์ต่างๆ
สำหรับวิถีชีวิตความเป็นอยู่ของผู้คนในหมู่บ้านฮอลันดานี้ ส่วนใหญ่น่าจะเกี่ยวพันกับกิจกรรมทางการค้าของบริษัท เช่น จัดเตรียมสินค้าในการค้าขาย, ซักล้างทำความสะอาดสินค้า, ซ่อมแซมเรือ, จัดเตรียมเครื่องอุปโภคบริโภคให้แก่นักเดินเรือ เป็นต้น และพบเหรียญวีโอซี (VOC) ขณะนี้อยู่ระหว่างศึกษาอายุและสมัยการผลิต ซึ่งแสดงให้เห็นถึงร่องรอยชาวฮอลันดาที่มาตั้งถิ่นฐานในกรุงศรีอยุธยามานานกว่า 400 ปี
“โบราณวัตถุที่ค้นพบล่าสุดจะเป็นหลักฐานส่วนหนึ่งให้ทราบถึงรูปร่างสถาปัตยกรรมของหมู่บ้านฮอลันดาซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของบริเวณใจกลางมรดกโลกอยุธยา ที่กรมศิลปากรจับมือกับบริษัท ปตท.สำรวจและผลิตปิโตรเลียม จำกัด (มหาชน) หรือ ปตท.สผ. จัดนำข้อมูลมาจัดทำป้ายสันนิษฐานติดไว้หน้าแหล่งโบราณคดีว่าสมัยก่อนมีลักษณะอย่างไร และจัดทำโมเดลจำลองและแหล่งเรียนรู้เหมือนกันบริเวณอื่นๆ เช่น พระที่นั่งสรรเพชญ์ มหาปราสาท พระที่นั่งสุริยาสน์อมรินทร์ แนวกำแพงและป้อม วัดมหาธาตุ วัดราชบูรณะ วัดพระราม วัดพระศรีสรรเพชญ์ และวัดใหญ่ชัยมงคล งบประมาณ 68.6 ล้านบาท เพื่อเป็นแหล่งเรียนรู้ และแหล่งท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมอย่างยั่งยืน”นายเมธาดล กล่าว
