“มอง พ.ร.บ.เด็ก แบบเด็กๆ”

โดย...มูลนิธิสยามกัมมาจล

แกนนำสภาเด็กและเยาวชนรวมพลังประกาศเสียงดังในวงเสวนา “มองพรบ.เด็กแบบเด็กๆ” ปลุกกระแสธรรมาภิบาล ชวนเด็กและเยาวชนทั่วประเทศอย่านิ่งเฉยใช้สิทธิอย่างสร้างสรรค์ทำกิจกรรมดี ๆ เพื่อร่วมพัฒนาประเทศ เชื่อวัยรุ่นไทยมีดี หากได้รับการปลูกฝังตั้งแต่เด็กจะช่วยตัดวงจรโคตรโกงในสังคม

แม้ในทางกฎหมายจะเปิดโอกาสให้เด็กเข้ามามีส่วนร่วมในการส่งเสริมและพัฒนาเด็กและเยาวชน มาเกือบ 2 ปีแล้วนับแต่มีการประกาศใช้ พรบ.ส่งเสริมการพัฒนาเด็กและเยาวชนแห่งชาติ พ.ศ. 2550 และมีผลบังคับใช้อย่างเป็นทางการเมื่อวันที่ 14 ตุลาคม 2551นั้น ในวันนี้ยังมีข้อติดขัดหลายอย่าง เยาวชนจากสภาเด็กและเยาวชนแห่งชาติจึงหยิบยกมาพูดคุยกันในวงเสวนาเรื่อง “มอง พรบ.เด็กแบบเด็ก ๆ“ ที่จัดขึ้นในงานมหกรรมพลังเยาวชน พลังสังคม “ร่วมสร้างประเทศไทย...ด้วยการให้”ที่มูลนิธิสยามกัมมาจลและผู้ใหญ่ใจดีจาก 102 องค์กรร่วมกันจัดขึ้นเมื่อเร็ว ๆ นี้ และมีสมาชิกสภาเด็กและเยาวชนจากทั่วประเทศเข้าฟังจำนวนมาก โดยมีสาระที่น่าสนใจคือ

นายบุญชัย ฤทธิปัญญาวงศ์ หรือ “เบญ” อนุกรรมการด้านเด็กและเยาวชนวุฒิสภา กล่าวถึงความสำคัญของพระราชบัญญัติส่งเสริมการพัฒนาเด็กและเยาวชนแห่งชาติ ว่า เป็นกฎหมายที่ให้สิทธิที่เด็กและเยาวชนควรจะได้รับอย่างเท่าเทียมเช่นเดียวกับประชาชนทั่วไป อาทิเช่น การรับรองการเกิด การศึกษา เป็นต้น ที่สำคัญคือให้มีการจัดตั้งสภาเด็กและเยาวชนแห่งชาติขึ้นมา โดยให้มีคณะทำงานตั้งแต่สภาเด็กระดับตำบล อำเภอ จังหวัดและประเทศ ซึ่งทำให้เด็กและเยาวชนเข้ามามีส่วนร่วมและมีบทบาทมากขึ้น อย่างไรก็ตามแม้กฎหมายฉบับนี้มีผลบังคับใช้มาตั้งแต่ปี 2550 แต่ที่ผ่านมา สภาเด็กและเยาวชนยังไม่ค่อยมีบทบาทเท่าที่ควร ปัจจุบันคณะทำงานสภาเด็กและเยาวชนจึงพยายามให้วัยรุ่นทุกคนได้รับรู้รับทราบเกี่ยวกับสิทธิหน้าที่ตามพรบ.ฉบับนี้

นายแบงค์ งามอรุณโชติ อนุกรรมาธิการด้านตรวจสอบการทุจริตและเสริมสร้างธรรมาภิบาล วุฒิสภาหนึ่งในผู้ร่วมร่างพรบ.ฉบับนี้ กล่าวว่าความคิดสร้างสรรค์ของเยาวชนเกิดขึ้นทุกวัน แต่บางครั้งต้องดับลงไปเพราะขาดกฎหรือกติกาสาธารณะบางอย่างที่จะทำให้กระบวนการระหว่างการทำงานของนักกิจกรรมเบาบางลงไป ทั้งเรื่องการสนับสนุน ทรัพยากรและความร่วมมือ อย่างไรก็ตามเมื่อมี พรบ.ส่งเสริมการพัฒนาเด็กและเยาวชนแห่งชาติขึ้นตนอยากเน้นใน ด้านธรรมาภิบาล หรือความละอายต่อการทุจริต คอร์รัปชั่น ที่เชื่อว่าต้องปลูกฝังตั้งแต่เด็กๆ

“แต่ละคนจะมีมาตรวัดอยู่ในใจ เวลาเราทำผิดครั้งแรก ร่างกายจะตอบสนองว่าไม่ควรทำ เวลาไปดื่มเหล้า สูบบุหรี่ครั้งแรก จะอาเจียน เมา เหม็น แต่เมื่อไหร่ที่ทำบ่อยๆ จะเกิดความเคยชิน ดังนั้นเราจะปลูกฝังความละอายเหล่านี้ให้อยู่ในตัวเด็กและเยาวชนได้อย่างไร เป็นโจทย์หลักที่ต้องการให้เครือข่ายเยาวชนมาร่วมกันทำเรื่องนี้เพื่อให้หยั่งรากลงไปในจิตใจของเยาวชนไทย” แบงค์ กล่าว

นายเอก วงศ์อนันต์ อาจารย์คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยอัสสัมชัญ ซึ่งเคยทำกิจกรรมคลุกคลีกับเยาวชนมานานระบุว่า มีกฎหมายหลายฉบับที่เกี่ยวข้องกับเด็กและเยาวชน ไม่ว่าจะเป็นรัฐธรรมนูญซึ่งเป็นกฎหมายสูงสุด หรือ พรบ.คุ้มครองเด็ก พรบ.คุ้มครองผู้ถูกกระทำรุนแรงในครอบครัว พรบ.คุ้มครองแรงงาน ล้วนเกี่ยวข้องกับเด็ก แต่ทั้งหมดเป็นกฎหมายที่ว่าด้วยการคุ้มครอง เยียวยาและช่วยเหลือเมื่อเด็กมีปัญหา ในขณะที่ พรบ.ส่งเสริมการพัฒนาเด็กและเยาวชนแห่งชาติ ให้ความสำคัญกับการส่งเสริมและการพัฒนาศักยภาพเด็ก เปิดโอกาสให้เด็กมีสิทธิ มีเสียงอย่างชัดเจนมากขึ้น

นายรัชฏะ ศรีบุญรัตน์ ประธานสภาเด็กและเยาวชนแห่งประเทศไทย กล่าวว่า พรบ.ส่งเสริมการพัฒนาเด็กและเยาวชนแห่งชาติ เป็นกฎหมายฉบับแรกที่ประกาศขึ้นตามกฎหมายตามพระราชบัญญัติ เด็ก วัยรุ่นมีสิทธิอย่างเต็มที่ และหมวดหนึ่งที่กำหนดไว้ในมาตรา 33 ระบุชัดเจนว่า เด็กและเยาวชนมีสิทธิในการให้ข้อเสนอแนะต่อรัฐบาลเกี่ยวกับนโยบายยุทธศาสตร์ และที่สำคัญเรื่องงบประมาณ ที่เป็นเรื่องแรกที่กำหนดไว้แล้วรัฐบาลต้องฟังเรา นี่เป็นเรื่องที่สำคัญที่สุด จึงอยากจะเชิญชวนให้เพื่อนๆ ทุกคนมาใช้สิทธิในการร่วมสร้างประเทศไทย ตอนนี้ไม่มีพรบ.ฉบับใดเอื้อประโยชน์ให้กับวัยรุ่นได้มากเท่านี้ ที่สำคัญพรบ.นี้ไม่มีบทลงโทษ ฉะนั้นวัยรุ่นสามารถเข้ามาใช้ความสร้างสรรค์ที่มีอยู่มากมายให้เป็นประโยชน์กับประเทศชาติร่วมกัน ไม่ต้องกลัวว่าหากทำไม่ถูกต้องตามพรบ.จะได้รับบทลงโทษ

นายอรุณฉัตร คุรุวาณิชย์ คณะกรรมการส่งเสริมการพัฒนาเด็กและเยาวชนแห่งชาติ ระบุว่าในอดีตที่ผ่านมา การส่งเสริมพัฒนาเด็กและเยาวชนส่วนใหญ่เป็นแบบสั่งการ(Top down) ผู้ใหญ่ เป็นคนคิด ในขณะที่เด็กมีบทบาทในการตัดสินใจว่าเห็นด้วยหรือไม่กับสิ่งต่างๆ ที่เกิดขึ้นน้อยมาก ฉะนั้น พรบ.ฉบับนี้จึงถือเป็นมิติใหม่ของสังคม ที่เปิดโอกาสให้เยาวชนสามารถลงมติในการเห็นด้วยหรือไม่เห็นด้วยกับนโยบายระดับประเทศ ซึ่งในปี 2553 สภาเด็กและเยาวชนแห่งประเทศไทยและสภาเด็กและเยาวชน กทม.จะร่วมกันจัดงานยิ่งใหญ่ โดยจะคัดเลือกเยาวชนจากทั่วประเทศจำนวน 84 คนเข้ามาทำหน้าที่ในการนำเสนอพระราชดำริของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวที่พระองค์ทรงสอนคนไทยทั้งชาติ อีกทั้งกระตุ้นให้เกิดพลังในการพัฒนาพื้นที่ของตนเอง

นี่คือเสียงสะท้อนของพลังเยาวชนที่ขอใช้สิทธิตามกฎหมายและต้องการให้ผู้ใหญ่เปิดโอกาสและสนับสนุนให้เยาวชนได้มีส่วนร่วมใช้พลังมากมายมาช่วยพัฒนาประเทศ