“ศาสตร์” และ “ศิลป์” ในวิทยาการต่างๆ ที่ถูกค้นพบ และมีอยู่ในโลกใบนี้นั้น หลายอย่างถูกบันทึกเป็นลายลักษณ์อักษรให้คนรุ่นหลังได้ใช้เป็นแหล่งความรู้ได้ศึกษาต่อยอด แต่เชื่อว่าไม่ว่าจะเป็นวิทยาการแขนงใด การเปิดบันทึกเรียนรู้ด้วยตนเองนั้น คงเทียบไม่ได้กับการได้รับการถ่ายทอดความรู้จากครูอาจารย์ที่มีความเชี่ยวชาญ และยิ่งได้ “ครูดี” ความรู้ที่ลูกศิษย์จะได้รับนั้น ก็ต้องนับว่า “สุดยอด”
การวิเคราะห์ และเจียระไนพลอยนั้น จัดเป็นทั้งศาสตร์และศิลป์ที่จำต้องอาศัยความเชี่ยวชาญเป็นอย่างยิ่ง อีกทั้งความรู้แขนงนี้ คงไม่สามารถเรียนรู้ได้จากการเปิดตำราอ่านแต่เพียงอย่างเดียว การได้รับคำชี้แนะจาก “ครู” ผู้มีประสบการณ์เป็นเรื่องจำเป็นอย่างยิ่งยวด
“ครูสุรเดช หวังเจริญ” ซึ่งถือว่าเป็นผู้ที่มีความรู้ด้านอัญมณีระดับหัวแถวของประเทศไทยคนหนึ่ง จึงถูกยกย่องเชิดชูให้เป็น “ครูภูมิปัญญา” จากการคัดเลือกของสำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา หรือ สกศ.เพราะไม่เพียงแต่องค์ความรู้ที่สะสมอยู่ในตัวครูเท่านั้น แต่ที่ผ่านมา ครูสุรเดช ได้ให้ความสำคัญกับการส่งผ่านองค์ความรู้ในตัวครูให้กับคนรุ่นหลัง โดยได้สอนความรู้ด้านอัญมณีให้กับนักเรียนในโรงเรียนสังกัดกรุงเทพมหานคร จัดศูนย์บริการศึกษานอกโรงเรียนให้กับนักเรียน กศน.และเปิดการถ่ายทอดที่ศูนย์การเรียนรู้ในชุมชนสำนักงานเขตประเวศ
ปูมหลังชีวิตของ ครูสุรเดช เดิมนั้นเป็นชาวจังหวัดสุราษฎร์ธานี เมื่อย่างเข้าสู่ช่วงวัยรุ่น จึงได้ออกตระเวนจำหน่ายสินค้าต่างๆ ไปทั่วทุกภูมิภาคของประเทศไทย กระทั่งได้พบกับการขุดแร่และพลอยที่ อ.เด่นชัย จ.แพร่ และที่ อ.เวียงป่าเป้า จ.เชียงราย จึงได้จับเอาการค้าขายพลอยเป็นเครื่องหาเลี้ยงชีพ และได้แต่งงานกับภรรยา ซึ่งเป็นผู้เจียระไนพลอยของบริษัทแห่งหนึ่ง
“จุดกำเนิดที่ทำให้ผมสนใจเรื่องการทำพลอยอย่างจริงจัง เนื่องจากผมเห็นผลงานของต่างชาติซึ่งเขาทำออกมาสวยมาก และขายได้ราคาสูง ผมก็มาคิดว่าทำไมเราไม่ศึกษา และลองทำอย่างจริงจัง เพราะเราสามารถมีรายได้หลักจากการทำงานตรงนี้ได้ และส่วนหนึ่งผมเชื่อมั่นว่าฝีมือของคนไทยสู้ต่างชาติได้อย่างแน่นอน ผมเลยทุ่มเทเวลาศึกษา สะสมประสบการณ์จากการสัมผัสพลอยทุกประเภท เรียนรู้พูดคุยกับผู้รู้ เริ่มตั้งแต่การดูพลอย แสง สี และเนื้อพลอย จนถึงการเจียระไน ตั้งแต่หนุ่มจนถึงปัจจุบันหลายสิบปีแล้ว”
ครูสุรเดช เล่าอีกว่า ความรู้ที่ได้มานั้น ต้องแลกด้วยประสบการณ์ราคาแพง เพราะประสบการณ์เจียระไนพลอยเกิดจากการลงมือปฏิบัติจริง และทุกครั้งเขาจะใช้พลอยของแท้ในการเจียระไน ซึ่งกว่าจะมีความเชี่ยวชาญ พลอยเนื้องามถูกทำเสียหายไปนับไม่ถ้วน ซึ่งนักเรียนของครูสุรเดชทุกคนก็จะได้ใช้พลอยแท้ในการเจียระไนเช่นกัน
“หากเราต้องการให้เขามีความชำนาญ เราก็ต้องให้เขาใช้ของจริง เพราะวัสดุสังเคราะห์ จะให้แสง สี หรือน้ำหนักต่างกัน เขาต้องเรียนรู้ว่า เวลาเจียร ส่วนไหน มุมไหน ที่แสงของพลอยจะออกมาสวยที่สุด กว่าจะชำชาญเสียเป็นแสน เป็นล้านก็ต้องยอม”
ไม่เพียงแต่สอนวิชาชีพการดู และเจียระไนพลอยให้เท่านั้น แต่ลูกศิษย์ของครูสุเดชทุกคนเมื่อสำเร็จการศึกษา ครูจะให้คู่ค้าสำหรับทำธุรกิจในอนาคตไปด้วย
“ผมเคยเปิดสอนเป็นชั้นเรียน ชั้นละ 20-30 คน แต่ลูกศิษย์ที่เข้าเรียนใช่ว่าจะสามารถประกอบอาชีพได้ทุกคน เพราะการทำอาชีพนี้ต้องสนใจ ทุ่มเท และมีใจรักเป็นสำคัญ ห้องหนึ่งบางครั้งจะเหลือลูกศิษย์เพียงแค่ 1 คนที่ยึดเป็นอาชีพได้ บางทีทั้งชั้นไม่มีใครที่ไปรอดก็มี ผมเลยเลิกสอนเป็นชั้น แต่มาสอนตัวต่อตัว ให้มาเรียนกับผมเอง สะดวกเมื่อไหร่ก็มา สอนตามความสนใจ สมัครใจ และความต้องการเรียนรู้ของเขา เพราะวิชาแบบนี้ผมคิดว่าเปิดสอนเป็นชั้นไม่ได้ มันต้องได้เรียนรู้กันตัวต่อตัว มีอะไรผิดพลาด บกพร่องจะได้แก้ไข”
เมื่อถามว่า ครูสุรเดช คิดค่า เรียนอย่างไร ครูสุรเดช บอกว่า หลักสูตรพื้นฐานจบแล้วสามารถหากินได้จะใช้เวลาประมาณ 40 ชั่วโมง คิดในอัตราชั่วโมงละ 40 บาท พร้อมเมื่อไหร่ก็มาเรียน วันไหนไม่มาก็ไม่ต้องจ่ายเงิน และมีบ้างเช่นกันที่ครูสุรเดชจะถ่ายทอดวิชาความรู้ให้โดยไม่คิดเงิน หากครูเห็นว่าบางคนยากไร้และอยากมีอาชีพหาเลี้ยงตัว
สิ่งสำคัญที่ ครูสุรเดช เน้นย้ำสำหรับคนที่จะประกอบอาชีพเกี่ยวกับเพชรพลอย คือ ความซื่อสัตย์ เพราะอาชีพนี้อยู่กับสิ่งของมีค่า ใจคอต้องหนักแน่น และซื่อตรงกับลูกค้า
“ถ้าเราซื่อตรงกับลูกค้า ไม่โกหก ไม่หลอกลวง เราจะอยู่ในวงการนี้ได้ยาวนาน และลูกค้าจะเดินเข้ามาหาเราเอง แต่หากเราคดโกง หลอกลวง เอาของไม่ดีไปให้ลูกค้า ต่อไปก็จะไม่มีใครกลับมาหาเราอีก เพราะคนที่ทำงานอยู่ในวงการนี้รู้กันดีว่า ลูกค้าที่มีเงิน มีชื่อเสียง สิ่งที่เขาซื้อไม่ใช่อัญมณี แต่เขาซื้อเรา ซื้อที่ตัวคน บางครั้งลูกค้าเอาพลอยราคาสูงลิบมาทิ้งไว้ให้ ถ้าไม่ไว้ใจกันก็คงไม่เอามาทิ้งไว้ และการประกอบอาชีพนี้เครดิตจะต้องดี ถึงจะยืนระยะอยู่ได้นาน ฉะนั้น ความซื่อสัตย์เป็นเรื่องสำคัญ เป็นสิ่งที่ผมสอนลูกศิษย์ทุกคนให้ยึดมั่น และหากเขามีลูกศิษย์ผมก็ขอให้เขาปลูกฝังเรื่องนี้ให้กับคนรุ่นต่อๆ ไป”
ครูภูมิปัญญาท่านนี้ ยังฝากบอกด้วยว่า ฝีมือเจียระไนอัญมณี และออกแบบเครื่องประดับของคนไทยนั้น ไม่เป็นรองคนชาติใดในโลก เพราะคนไทยทุกคนมีศิลปะอยู่ในสายเลือด เพียงแต่ต้องใช้เวลาในการศึกษาเรียนรู้ และได้รับการสนับสนุนอย่างจริงจังเท่านั้น ซึ่งหากอยากให้สินค้าของไทยไปแข่งกับนานาชาติ รัฐบาลต้องเข้ามาช่วยส่งเสริมอย่างจริงจัง และรัฐมนตรีที่ดูแลเรื่องนี้ก็ต้องรู้งาน ส่วนเรื่องคุณภาพชิ้นงานของคนไทยได้รับการยอมรับมานานแล้วในตลาดโลก
…........................................
ติดต่อ ครูสุรเดช หวังเจริญ 089-763-0730, 02-322-6732
การวิเคราะห์ และเจียระไนพลอยนั้น จัดเป็นทั้งศาสตร์และศิลป์ที่จำต้องอาศัยความเชี่ยวชาญเป็นอย่างยิ่ง อีกทั้งความรู้แขนงนี้ คงไม่สามารถเรียนรู้ได้จากการเปิดตำราอ่านแต่เพียงอย่างเดียว การได้รับคำชี้แนะจาก “ครู” ผู้มีประสบการณ์เป็นเรื่องจำเป็นอย่างยิ่งยวด
“ครูสุรเดช หวังเจริญ” ซึ่งถือว่าเป็นผู้ที่มีความรู้ด้านอัญมณีระดับหัวแถวของประเทศไทยคนหนึ่ง จึงถูกยกย่องเชิดชูให้เป็น “ครูภูมิปัญญา” จากการคัดเลือกของสำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา หรือ สกศ.เพราะไม่เพียงแต่องค์ความรู้ที่สะสมอยู่ในตัวครูเท่านั้น แต่ที่ผ่านมา ครูสุรเดช ได้ให้ความสำคัญกับการส่งผ่านองค์ความรู้ในตัวครูให้กับคนรุ่นหลัง โดยได้สอนความรู้ด้านอัญมณีให้กับนักเรียนในโรงเรียนสังกัดกรุงเทพมหานคร จัดศูนย์บริการศึกษานอกโรงเรียนให้กับนักเรียน กศน.และเปิดการถ่ายทอดที่ศูนย์การเรียนรู้ในชุมชนสำนักงานเขตประเวศ
ปูมหลังชีวิตของ ครูสุรเดช เดิมนั้นเป็นชาวจังหวัดสุราษฎร์ธานี เมื่อย่างเข้าสู่ช่วงวัยรุ่น จึงได้ออกตระเวนจำหน่ายสินค้าต่างๆ ไปทั่วทุกภูมิภาคของประเทศไทย กระทั่งได้พบกับการขุดแร่และพลอยที่ อ.เด่นชัย จ.แพร่ และที่ อ.เวียงป่าเป้า จ.เชียงราย จึงได้จับเอาการค้าขายพลอยเป็นเครื่องหาเลี้ยงชีพ และได้แต่งงานกับภรรยา ซึ่งเป็นผู้เจียระไนพลอยของบริษัทแห่งหนึ่ง
“จุดกำเนิดที่ทำให้ผมสนใจเรื่องการทำพลอยอย่างจริงจัง เนื่องจากผมเห็นผลงานของต่างชาติซึ่งเขาทำออกมาสวยมาก และขายได้ราคาสูง ผมก็มาคิดว่าทำไมเราไม่ศึกษา และลองทำอย่างจริงจัง เพราะเราสามารถมีรายได้หลักจากการทำงานตรงนี้ได้ และส่วนหนึ่งผมเชื่อมั่นว่าฝีมือของคนไทยสู้ต่างชาติได้อย่างแน่นอน ผมเลยทุ่มเทเวลาศึกษา สะสมประสบการณ์จากการสัมผัสพลอยทุกประเภท เรียนรู้พูดคุยกับผู้รู้ เริ่มตั้งแต่การดูพลอย แสง สี และเนื้อพลอย จนถึงการเจียระไน ตั้งแต่หนุ่มจนถึงปัจจุบันหลายสิบปีแล้ว”
ครูสุรเดช เล่าอีกว่า ความรู้ที่ได้มานั้น ต้องแลกด้วยประสบการณ์ราคาแพง เพราะประสบการณ์เจียระไนพลอยเกิดจากการลงมือปฏิบัติจริง และทุกครั้งเขาจะใช้พลอยของแท้ในการเจียระไน ซึ่งกว่าจะมีความเชี่ยวชาญ พลอยเนื้องามถูกทำเสียหายไปนับไม่ถ้วน ซึ่งนักเรียนของครูสุรเดชทุกคนก็จะได้ใช้พลอยแท้ในการเจียระไนเช่นกัน
“หากเราต้องการให้เขามีความชำนาญ เราก็ต้องให้เขาใช้ของจริง เพราะวัสดุสังเคราะห์ จะให้แสง สี หรือน้ำหนักต่างกัน เขาต้องเรียนรู้ว่า เวลาเจียร ส่วนไหน มุมไหน ที่แสงของพลอยจะออกมาสวยที่สุด กว่าจะชำชาญเสียเป็นแสน เป็นล้านก็ต้องยอม”
ไม่เพียงแต่สอนวิชาชีพการดู และเจียระไนพลอยให้เท่านั้น แต่ลูกศิษย์ของครูสุเดชทุกคนเมื่อสำเร็จการศึกษา ครูจะให้คู่ค้าสำหรับทำธุรกิจในอนาคตไปด้วย
“ผมเคยเปิดสอนเป็นชั้นเรียน ชั้นละ 20-30 คน แต่ลูกศิษย์ที่เข้าเรียนใช่ว่าจะสามารถประกอบอาชีพได้ทุกคน เพราะการทำอาชีพนี้ต้องสนใจ ทุ่มเท และมีใจรักเป็นสำคัญ ห้องหนึ่งบางครั้งจะเหลือลูกศิษย์เพียงแค่ 1 คนที่ยึดเป็นอาชีพได้ บางทีทั้งชั้นไม่มีใครที่ไปรอดก็มี ผมเลยเลิกสอนเป็นชั้น แต่มาสอนตัวต่อตัว ให้มาเรียนกับผมเอง สะดวกเมื่อไหร่ก็มา สอนตามความสนใจ สมัครใจ และความต้องการเรียนรู้ของเขา เพราะวิชาแบบนี้ผมคิดว่าเปิดสอนเป็นชั้นไม่ได้ มันต้องได้เรียนรู้กันตัวต่อตัว มีอะไรผิดพลาด บกพร่องจะได้แก้ไข”
เมื่อถามว่า ครูสุรเดช คิดค่า เรียนอย่างไร ครูสุรเดช บอกว่า หลักสูตรพื้นฐานจบแล้วสามารถหากินได้จะใช้เวลาประมาณ 40 ชั่วโมง คิดในอัตราชั่วโมงละ 40 บาท พร้อมเมื่อไหร่ก็มาเรียน วันไหนไม่มาก็ไม่ต้องจ่ายเงิน และมีบ้างเช่นกันที่ครูสุรเดชจะถ่ายทอดวิชาความรู้ให้โดยไม่คิดเงิน หากครูเห็นว่าบางคนยากไร้และอยากมีอาชีพหาเลี้ยงตัว
สิ่งสำคัญที่ ครูสุรเดช เน้นย้ำสำหรับคนที่จะประกอบอาชีพเกี่ยวกับเพชรพลอย คือ ความซื่อสัตย์ เพราะอาชีพนี้อยู่กับสิ่งของมีค่า ใจคอต้องหนักแน่น และซื่อตรงกับลูกค้า
“ถ้าเราซื่อตรงกับลูกค้า ไม่โกหก ไม่หลอกลวง เราจะอยู่ในวงการนี้ได้ยาวนาน และลูกค้าจะเดินเข้ามาหาเราเอง แต่หากเราคดโกง หลอกลวง เอาของไม่ดีไปให้ลูกค้า ต่อไปก็จะไม่มีใครกลับมาหาเราอีก เพราะคนที่ทำงานอยู่ในวงการนี้รู้กันดีว่า ลูกค้าที่มีเงิน มีชื่อเสียง สิ่งที่เขาซื้อไม่ใช่อัญมณี แต่เขาซื้อเรา ซื้อที่ตัวคน บางครั้งลูกค้าเอาพลอยราคาสูงลิบมาทิ้งไว้ให้ ถ้าไม่ไว้ใจกันก็คงไม่เอามาทิ้งไว้ และการประกอบอาชีพนี้เครดิตจะต้องดี ถึงจะยืนระยะอยู่ได้นาน ฉะนั้น ความซื่อสัตย์เป็นเรื่องสำคัญ เป็นสิ่งที่ผมสอนลูกศิษย์ทุกคนให้ยึดมั่น และหากเขามีลูกศิษย์ผมก็ขอให้เขาปลูกฝังเรื่องนี้ให้กับคนรุ่นต่อๆ ไป”
ครูภูมิปัญญาท่านนี้ ยังฝากบอกด้วยว่า ฝีมือเจียระไนอัญมณี และออกแบบเครื่องประดับของคนไทยนั้น ไม่เป็นรองคนชาติใดในโลก เพราะคนไทยทุกคนมีศิลปะอยู่ในสายเลือด เพียงแต่ต้องใช้เวลาในการศึกษาเรียนรู้ และได้รับการสนับสนุนอย่างจริงจังเท่านั้น ซึ่งหากอยากให้สินค้าของไทยไปแข่งกับนานาชาติ รัฐบาลต้องเข้ามาช่วยส่งเสริมอย่างจริงจัง และรัฐมนตรีที่ดูแลเรื่องนี้ก็ต้องรู้งาน ส่วนเรื่องคุณภาพชิ้นงานของคนไทยได้รับการยอมรับมานานแล้วในตลาดโลก
…........................................
ติดต่อ ครูสุรเดช หวังเจริญ 089-763-0730, 02-322-6732
