กระทรวงสาธารณสุข เผยสถานการณ์ความสัมพันธ์ของสมาชิกกว่า 20 ล้านครอบครัวไทยขณะนี้ น่าห่วง มีครอบครัวอบอุ่น สายสัมพันธ์เหนียวแน่นเพียง 2 ล้านกว่าครอบครัว โดยอัตราการหย่าร้างในรอบ 10 ปีมานี้เพิ่มขึ้น 2 เท่าตัว ล่าสุดในปี 2549 พบหย่าร้างมากถึงเกือบ 1 แสนคู่ เฉลี่ยมีชั่วโมงละ 10 คู่ หรือมีประมาณ 1 ใน 4 ของการแต่งงาน เสี่ยงกระทบปัญหาสุขภาพบานปลายขึ้น
นายชวรัตน์ ชาญวีรกูล รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงสาธารณสุข กล่าวว่า ในวันที่ 14 เมษายน ทุกปี เป็นวันครอบครัวแห่งชาติ กระทรวงสาธารณสุข มีนโยบายให้ความสำคัญ เร่งสร้างความเข้มแข็งสถาบันครอบครัว ให้เป็นครอบครัวอบอุ่น เนื่องจากครอบครัวเป็นสังคมแรกของมนุษย์และเป็นสถาบันที่หล่อหลอมพฤติกรรมต่างๆที่เล็กที่สุด จัดว่าเป็นจุดเริ่มต้นของความรักที่ใหญ่ที่สุด ครอบครัวที่อบอุ่นเข้มแข็ง จะสามารถแก้ไขปัญหาสาธารณสุขได้ ซึ่งพบว่ามีหลายเรื่องที่สาเหตุมาจากความอ่อนแอของครอบครัวเช่น เด็กไทยไอคิวต่ำเพราะเด็กขาดการดูแล การตั้งครรภ์ที่ไม่พึงประสงค์ ปัญหายาเสพติด ปัญหาวัยรุ่น สุขภาพจิตของกลุ่มวัยทำงานและผู้สูงอายุ ตลอดจนปัญหาการทอดทิ้ง ความรุนแรงในครอบครัวที่นับวันจะเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ
ปัจจุบันประเทศไทยมีครอบครัว 20 ล้านกว่าครอบครัว จากข้อมูลของกรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย พบว่าในรอบ 10 ปีมานี้ สังคมไทยมีการหย่าร้างเพิ่มขึ้น 2 เท่าตัว จากปี 2539 มีการหย่าร้อยละ 13 โดยมีผู้จดทะเบียนสมรส 436,831 คู่ หย่า 56,718 คู่ ข้อมูลล่าสุดในปี 2549 มีผู้จดทะเบียนสมรส 347,913 คู่ หย่า 91,155 คู่ คิดเป็นร้อยละ 26 หรือกล่าวได้ว่ามีคนไทยมีการหย่าร้าง 1 คู่ทุกๆการจดทะเบียน 5 คู่ โดยเฉลี่ยหย่าร้างกันชั่วโมงละ 10 คู่
อีกทั้งสภาพครอบครัวไทย มีแนวโน้มเป็นครอบครัวเดี่ยวมากขึ้น โดยล่าสุดทั่วประเทศมีครอบครัวเดี่ยว 9 ล้าน 4 แสนครอบครัว ในจำนวนนี้เป็นครอบครัวที่มีพ่อ แม่ ลูกอยู่ด้วยกันประมาณ 5 ล้าน 6 แสนครอบครัว เป็นครอบครัวที่เหลือพ่อหรือแม่เลี้ยงลูกฝ่ายเดียวประมาณ 1 ล้าน 3 แสนครอบครัว ทำให้เสี่ยงต่อปัญหาความเปราะบาง และความสัมพันธ์ในครอบครัว
นายชวรัตน์กล่าวว่า มีผลการศึกษาวิจัยที่น่าสนใจ พบว่า ครอบครัวยากจนมีแนวโน้มทะเลาะวิวาทมากกว่าครอบครัวที่มีฐานะดี ในการสร้างความอบอุ่นให้ครอบครัว กระทรวงสาธารณสุขมีนโยบายส่งเสริมสถาบันครอบครัวอบอุ่น โดยสนับสนุนให้ทุกครอบครัวทำกิจกรรมร่วมกันทุกวันอาทิตย์ จะกระตุ้นให้ครอบครัวใช้วิถีชีวิตตามแนวศาสนา วัฒนธรรมที่ดีงาม และแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียง โดยให้พ่อแม่เริ่มปลูกฝังลูกตั้งแต่ยังเด็ก การสร้างความอบอุ่นในครอบครัวนั้นไม่จำเป็นต้องใช้เงินตรา แต่ต้องใช้ความ สัมพันธ์ ความเข้าใจ รวมถึงการพูดคุยกันภายในครอบครัว ซึ่งจะเป็นสิ่งที่นำไปสู่ความใกล้ชิดผูกพัน ลดความขัดแย้งและความรุนแรงในครอบครัวได้ด้วย
ทางด้านนายแพทย์ณรงค์ศักดิ์ อังคะสุวพลา อธิบดีกรมอนามัย กล่าวว่ากรมอนามัยได้จัดทำคุณลักษณะครอบครัวอบอุ่น ประกอบด้วยคุณลักษณะ 12 ข้อได้แก่ 1.สมาชิกในครอบครัวงดดื่มเหล้า ไม่สูบบุหรี่ เล่นการพนันและสิ่งเสพติด อย่างน้อยในวันอาทิตย์ ซึ่งเป็นวันครอบครัวแข็งแรง 2.ครอบครัวมีสัมมาอาชีพ รายได้ที่พอเพียง 3.ไม่มีการใช้ความรุนแรงในครอบครัว 4.มีการกินข้าวร่วมกันอย่างน้อยอาทิตย์ละ 3 มื้อ 5.บ้านที่อยู่อาศัยมีความมั่นคง สะอาด 6.สมาชิกในบ้านช่วยเหลืองานบ้านสม่ำเสมอ
7.สมาชิกในบ้านทำกิจกรรมนอกบ้านร่วมกันอย่างน้อยเดือนละ 1 ครั้ง 8.สมาชิกในครอบครัว มีโอกาสประกอบศาสนกิจร่วมกันอย่างน้อยเดือนละ 1 ครั้ง 9.พ่อแม่ลูกอยู่ร่วมกันและดูแลอย่างใกล้ชิดโดยเฉพาะวัยรุ่น 10.คนในครอบครัวเป็นที่ยอมรับของชุมชน 11.สมาชิกครอบครัวอยู่รวมกันอย่างครอบครัวขยายคือมีปู่ย่า ตาหรือยาย พ่อแม่ ลูกหลาน ในบ้านหลังเดียวกันหรืออยู่ในบริเวณเดียวกัน และ12.ครอบครัวที่มีลูกอายุต่ำกว่า 5 ปี มีการเล่นกับลูก ร้องเพลง หรือเล่านิทานให้ลูกฟัง
นายแพทย์ณรงค์ศักดิ์กล่าวต่อว่า จากการศึกษาวิจัยของกรมอนามัยล่าสุดในรอบ 2 ปีที่ผ่านมา พบว่ามีครอบครัวที่มีลักษณะการดำเนินชีวิตเป็นครอบครัวอบอุ่นเพียงร้อยละ 12 หรือประมาณ 2 ล้าน 4 แสนกว่าครอบครัว ที่ไม่ผ่านเกณฑ์เนื่องจาก สมาชิกในครอบครัวดื่มเหล้า สูบบุหรี่ แม้ส่วนใหญ่จะบอกว่าดื่มเฉพาะในโอกาสพิเศษก็ตาม แต่ร้อยละ 72 ไม่เคยงดการดื่มและสูบบุหรี่ในวันครอบครัวเลย และยังมีการใช้ความรุนแรงในครอบครัว ถึงร้อยละ 39 ส่วนใหญ่เป็นด้านวาจา คือการทะเลาะวิวาทกัน ซึ่งเป็นสาเหตุของความแตกร้าวในครอบครัว นอกจากนี้ยังมีครอบครัวร้อยละ 36 มีรายได้ไม่เพียงพอ ร้อยละ 30 ของสมาชิกในครอบครัวมีหนี้สิน
อย่างไรก็ตามกิจกรรมที่ยังพบมากในครอบครัวไทย คือการเล่นกับลูก เล่านิทานให้ลูกฟัง รองลงมาคือการรับประทานอาหารร่วมกันอย่างน้อยสัปดาห์ละ 3 มื้อ และสมาชิกครอบครัวมีการช่วยเหลืองานบ้านสม่ำเสมอ สมาชิกในครอบครัวไปประกอบศาสนกิจร่วมกันอย่างน้อยเดือนละ 1 ครั้ง และสมาชิกในครอบครัวทำกิจกรรมนอกบ้านร่วมกัน ซึ่งกิจกรรมเหล่านี้เป็นการสร้างความสัมพันธ์ สานสายใยรักในครอบครัว และสร้างความรับผิดชอบร่วมกันในครอบครัวด้วย
