เปิด “เงินสะสมท้องถิ่น” ย้อนหลัง 4 ปี “2561-2564” ใน 7.8 พันแห่ง หลังเลือกตั้งครบทุกประเภท มีมากกว่า 3.5 แสนล้าน แต่คงเหลือสามารถใช้จ่ายได้เพียง 1.4 แสนล้าน พบเฉพาะ “อบจ. 76 จังหวัด” มีเงินสะสมทางบัญชี 5.73 หมื่นล้าน ใช้ได้แค่ 1.7 หมื่นล้าน “เทศบาล 2,472 แห่ง” มีเงินสะสม 1.83 แสนล้าน ใช้ได้แค่ 7.2 หมื่นล้าน ส่วน “อบต.” 5,300 แห่ง มีเงินในบัญชี 1.18 แสนล้าน ใช้ได้จริง 5 หมื่นล้าน
วันนี้ (13 ธ.ค. 64) มีรายงานจากทำเนียบรัฐบาล เปิดเผยว่า ภายหลังผ่านการเลือกตั้งท้องถิ่น เสร็จสิ้นเกือบครบทุกประเภทแล้วในปี 2564 นี้
ล่าสุด พบว่า เมื่อเร็วๆ นี้ กรมบัญชีกลาง กระทรวงการคลัง และกรมส่งเสริมการปกครองส่วนท้องถิ่น (สถ.) กระทรวงมหาดไทย ได้มีหนังสือแจ้ง มายังสำนักปลัดสำนักนายกรัฐมนตรี (สปน.) ในฐานะฝ่ายเลขานุการคณะกรรมการการกระจายอำนาจให้แก่องคกร์ปกครองส่วนท้องถิ่น (ก.ก.ถ.)
เพื่อแจ้งข้อมูลการดำเนินการเกี่ยวกับเงินสะสมของ “องคกร์ปกครองส่วนท้องถิ่น (อปท.)” รายแห่ง 4 ปีย้อนหลัง ระหว่าง พ.ศ. 2561-2564 จำนวน 7,848 แห่ง ไม่รวมกรุงเทพมหานครและเมืองพัทยา
กรมบัญชีกลาง อ้างในหนังสือว่า ไม่มีข้อมูลและรายละเอียดเงินสะสมของ อปท. ในระบบการบริหารการเงินการคลังภาครัฐแบบอิเล็กทรอนิกส์ (GFMIS) แต่อย่างใด
“โดยเฉพาะการดำเนินการเกี่ยวกับเงินสะสมของ อปท. ที่อยู่ภายใต้ระเบียบกระทรวงมหาดไทย ว่าด้วยการรับเงิน การเบิกจ่ายเงิน การฝากเงิน การเก็บรักษาเงิน และการตรวจเงินขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พ.ศ. 2547 และที่แก้ไขเพิ่มเติม ข้อ 87”
ขณะที่ “สถ.” ยืนยันว่า ข้อมูลเงินสะสมของ อปท. ประเภท องค์การบริหารส่วนจังหวัด (อบจ.) เทศบาล 3 ประเภท และองค์การบริหารส่วนตำบล (อบต.) ไม่รวมกรุงเทพมหานครและเมืองพัทยา ของ ปี 2561 – 2565 พบว่า เป็นข้อมูลที่ไม่สมบูรณ์ ครบถ้วน
เนื่องจาก อปท. มีการทำงานในระบบบัญชีคอมพิวเตอร์ของ อปท. (e-LAAS) และบันทึกบัญชีด้วยมือควบคู่กัน สำหรับปีงบประมาณ พ.ศ. 2563 เป็นต้นไป ได้ยกเลิกการบันทึกบัญชีด้วยมือ และให้ อปท. บันทึกบัญชีด้วยระบบบัญชีคอมพิวเตอร์ของ อปท. (e-LAAS)
อย่างไรก็ตาม สถ. สรุปข้อมูลเงินสะสมของ อปท. จากระบบ e-LAAS ซึ่งเป็นเงินสะสมที่สามารถใช้ได้ หลังหักคาดการณ์สำรองตามระเบียบฯ รวม อปท. ทุกประเภทได้
พบว่า ปี 2561 มีเงินสะสม ณ วันที่ 30 ก.ย. 2561 รวมทั้งสิ้น 133,153.80 ล้านบาท, ปี 2562 มีเงินสะสม ณ วันที่ 30 ก.ย. 2562 รวมทั้งสิ้น 165,321.10 บาท, ปี 2563 มีเงินสะสม ณ วันที่ 30 ก.ย. 2563 รวมทั้งสิ้น 165,274.70 บาท และ ปี 2564 มีเงินสะสม ณ วันที่ 30 ก.ย. 2564 รวมทั้งสิ้น 140,571.01 บาท
สถ. ยังรายงานข้อมูลเงินสะสมของ อปท. ณ วันที่ 30 มิ.ย. 2564 จำแนกรายละเอียด อปท. แต่ละประเภทมีเงินสะสมทางบัญชี 358,684.15 ล้านบาท เงินสะสมที่สามารถใช้ได้ตามงบเงินสะสม 288,200.81 ล้านบาท เงินสะสมที่สามารถใช้ได้หลังหักภาระผูกพัน 236,163.81 ล้านบาท และ เงินสะสมที่สามารถใช้ได้หลังหักสำรองตามระเบียบ 140,571.01 ล้านบาท ทั้งนี้ ประกอบด้วย
อบจ. 76 จังหวัด มีเงินสะสมทางบัญชี 57,362.89 ล้านบาท เงินสะสมที่สามารถใช้ได้ตามงบเงินสะสม 38,312.36 ล้านบาท เงินสะสมที่สามารถใช้ได้หลังหักภาระผูกพัน 27,970.45 ล้านบาท และ เงินสะสมที่สามารถใช้ได้หลังหักสำรองตามระเบียบ 17,266.64 ล้านบาท
เทศบาล 2,472 แห่ง (เทศบาลนคร 30 แห่ง เทศบาลเมือง 195 แห่ง เทศบาลตำบล 2,247 แห่ง) มีเงินสะสมทางบัญชี 183,109.13 ล้านบาท เงินสะสมที่สามารถใช้ได้ตามงบเงินสะสม 132,421.94 ล้านบาท เงินสะสมที่สามารถใช้ได้หลังหักภาระผูกพัน 114,607.46 ล้านบาท และ เงินสะสมที่สามารถใช้ได้หลังหักสำรองตามระเบียบ 72,752.94 ล้านบาท
อบต. 5,300 แห่ง มีเงินสะสมทางบัญชี 118,212.13 ล้านบาท เงินสะสมที่สามารถใช้ได้ตามงบเงินสะสม 117,466.51 ล้านบาท เงินสะสมที่สามารถใช้ได้หลังหักภาระผูกพัน 93,585.90 ล้านบาท และ เงินสะสมที่สามารถใช้ได้หลังหักสำรองตามระเบียบ 50,551.43 ล้านบาท
สำหรับการขอข้อมูล เงินสะสมดังกล่าว เนื่องจาก คณะอนุกรรมการเฉพาะกิจศึกษาภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้าง เสนอที่ประชุม ก.ก.ถ. เพื่อพิจารณา ขอใช้เงินสะสมของ อปท.มาประกอบการพิจารณาจัดสรรเงินอุดหนุนทั่วไปสำหรับชดเชยรายได้ให้ เทศบาตำบล และ อบต. ที่ได้รับผลกระทบจากการจัดเก็บภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้าง วงเงิน 10,068.59 ล้านบาท ในปีงบประมาณ พ.ศ. 2565
กล่าวคือ อปท. ที่มีเงินสะสมน้อยให้ได้รับการจัดสรรเงินอุดหนุนเพื่อชดเชยรายได้ฯ เพิ่มขึ้นประมาณร้อยละ 10 ไม่ใช่พิจารณาจากรายได้ของ อปท.ทั้งหมด
ขณะที่ ตัวเลขเงินสะสมของ อปท. ระหว่างปี 2555-58 พบว่า อบจ.มีเงินสะสม 25,254 ล้านบาท เทศบาล มีเงินสะสม 98,570 ล้านบาท อบต. มีเงินสะสม 82,874 ล้านบาท โดยรวมเงินสะสมทั้งสิ้น 215,104 ล้านบาท
ขณะที่ ปี 2559 อปท. 3 ระดับ มีเงินสะสม 384,544 ล้านบาท
