เมืองไทย 360 องศา
ไม่ต้องดิ้นรนให้เสียเวลาสำหรับคณะกรรมการการเลือกตั้ง (กกต.) ชุดปัจจุบัน ที่มี ศุภชัย สมเจริญ เป็นประธาน รวมทั้งหมด 5 คน เพราะเมื่อพิจารณาจากแนวโน้มที่เพิ่งออกมาล่าสุดจากบรรยากาศในที่ประชุมคณะกรรมาธิการวิสามัญวิสามัญพิจารณาร่างพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญ (พ.ร.ป.) ว่าด้วยคณะกรรมการการเลือกตั้ง ว่า ต้อง “เซตซีโร่” กกต. ชุดปัจจุบันทั้ง 5 คนออกไปทั้งหมด
ขณะเดียวกัน หากพิจารณาจากสัญญาณก่อนหน้านี้ โดยการให้สัมภาษณ์ของ วิษณุ เครืองาม รองนายกรัฐมนตรี มือกฎหมายของรัฐบาลและคณะรักษาความสงบแห่งชาติ (คสช.) ก็ระบุชัดแล้วว่า ต้องเซตซีโร่เพื่อป้องกันปัญหา “ปลาสองน้ำ” ที่มีผลจากรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ ที่กำหนดให้เพิ่มจำนวนคณะกรรมการการเลือกตั้งจากเดิม 5 คนเป็น 7 คน ซึ่งก่อนหน้านี้ทางคณะกรรมาธิการวิสามัญฯของสภานิติบัญญัติแห่งชาติมีมติแก้ไขบทเฉพาะกาลให้ กกต. ชุดปัจจุบันทั้งหมดพ้นวาระ (เซตซีโร่) เมื่อประกาศใช้ร่าง พ.ร.ป. นี้ แต่ยังให้ปฏิบัติหน้าที่จนกว่าจะมีชุดใหม่มาแทน
“เท่าที่ผมอ่านเรื่องนี้จากข่าวของสื่อมวลชนแล้วเห็นว่าสื่อมวลชนยังจับประเด็นไม่ถูก และไม่เข้าใจถึงเหตุผลที่แท้จริงของ กมธ. เสียงข้างมากต้องการให้เซตซีโร่ กกต. การที่โฆษก กมธ. ชุดนี้ ระบุว่า ไม่อยากให้เกิดปัญหาการทำงานแบบปลาสองน้ำนั้น นี่คือ เหตุผลที่แท้จริง โดยไม่ใช่แค่เรื่องของคุณสมบัติเท่านั้น แต่เกี่ยวข้องกับการเพิ่มจำนวนกรรมการ กกต. จากเดิมที่มี 5 คน มาเป็น 7 คน ส่งผลให้โครงสร้างของ กกต. เปลี่ยนไป ซึ่งองค์กรอิสระอื่นๆ เช่น สำนักงานผู้ตรวจการแผ่นดิน สำนักงานคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ (ป.ป.ช.) ไม่เปลี่ยนโครงสร้าง”
“สื่อกลับไปพูดถึงแต่เรื่องคุณสมบัติว่ากรรมการคนใดที่มีคุณสมบัติครบควรได้อยู่ในตำแหน่งต่อไป ทั้งที่จริงแล้ว กรณีของ กกต. มีปัญหาจากการเปลี่ยนแปลงโครงสร้าง อำนาจหน้าที่ และจำนวนกรรมการที่เพิ่มขึ้น หากถามว่า ทำไมไม่คงกรรมการเดิม 5 คนเอาไว้ แล้วสรรหามาใหม่ 2 คนนั้น เป็นเพราะ 2 คนที่มาใหม่ถือเป็นปลาอีกน้ำ ได้รับการสรรหามาอีกแบบหนึ่ง รวมถึงมีคุณสมบัติต่างกัน และมีวาระการดำรงตำแหน่งไม่เท่ากับกรรมการชุดเดิม ขณะเดียวกัน ในกรรมการ 5 คนนั้น มีบางคนที่มีปัญหาเรื่องคุณสมบัติซึ่งทำให้ต้องพ้นจากตำแหน่งอยู่แล้ว แม้จะเซตซีโร่หรือไม่ก็ตาม ทุกคนจึงควรมาดูที่ประเด็นเหล่านี้ซึ่งเป็นเรื่องของอำนาจหน้าที่ของ กกต.”
“7 คนมาทำงานด้วยกัน โดย 2 คนมาอย่างหนึ่ง 5 คนมาอีกแบบหนึ่ง วาระในตำแหน่งก็ต่างกัน ต่างคนต่างอยู่ ที่เขาพูดถึงปลาสองน้ำก็คือตรงนี้ เรื่องของอำนาจหน้าที่ของ กกต. ซึ่งปัญหาอย่างนี้ถ้าเกิดในองค์กรไหนก็ต้องโดนอย่างเดียวกัน นี่คือ สูตรของกรรมาธิการ ถ้าถามผมว่าเห็นด้วยหรือไม่นั้น ผมไม่พูด แต่ผมอธิบายในสิ่งที่ กมธ. ออกมาแถลง นี่คือ คำนิยามของเซตซีโร่ที่เป็นการสรรหาใหม่เพื่อให้ที่มาเหมือนกันทั้งหมด ไม่ได้พูดถึงคุณสมบัติ”
แน่นอนว่า เมื่อสัญญาณมาแบบนี้ มันก็ชัดยิ่งกว่าชัดว่าต้องเซตซีโร่คณะกรรมการการเลือกตั้งชุดปัจจุบันทั้ง 5 คนออกไป แต่ก็ยังสามารถทำหน้าที่ต่อไปจนกว่าจะมีคณะกรรมการฯชุดใหม่จำนวน 7 คนเข้ามาก่อน ซึ่งก็อีกนานหลายเดือนเหมือนกัน
ขณะเดียวกัน สำหรับเรื่องเซตซีโร่ เชื่อว่า ได้ข้อสรุประหว่างการประชุมคณะกรรมาธิการวิสามัญฯในวันที่ 9 มิถุนายนนี้ ซึ่งอย่างที่บอกก็คือ “เซตซีโร่” กกต. ชุดปัจจุบันแล้วเปิดการสรรหาใหม่เพื่อให้ได้คณะกรรมการการเลือกตั้งชุดใหม่จำนวน 7 คน เพื่อมาทำหน้าที่ในการดูแลการเลือกตั้งตามรัฐธรรมนูญใหม่ อย่างไรก็ดี แม้ว่ามีการระบุคุณสมบัติของกกต.ชุดใหม่ที่จะเข้ามานั้นกำหนดเอาไว้สูงจนถูกค่อนขอดว่าไม่ต่างจาก “เทวดา” แต่ก็เชื่อว่าคงหาได้ในที่สุด
อย่างไรก็ดี สิ่งที่น่าติดตามมากไปกว่านั้นก็คือเหตุผลที่แท้จริงสำหรับการ “โละ” คณะกรรมการการเลือกตั้ง (กกต.) ชุดปัจจุบันเพื่อสรรหาชุดใหม่ นอกเหนือจากเหตุผลเรื่อง “ปลาสองน้ำ” แล้วน่าจะมาจากเรื่อง “ประกันความชัวร์” สำหรับการเลือกตั้งในครั้งต่อไป เพราะนั่นย่อมหมายถึงการ “เดิมพัน” ถึงอนาคตทางการเมืองของ “บิ๊ก” บางคน หากยังไม่ต้องการลงจากหลังเสือหลังจากจบโรดแมป
แน่นอนว่า ทุกสายตายังคงจ้องมองไปที่ พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกฯ และ หัวหน้าคณะรักษาความสงบแห่งชาติ ที่จะเข้ามาในแบบ “นายกฯคนนอก” ตามบทเฉพาะกาลของรัฐธรรมนูญ ซึ่งที่ผ่านมาเขาก็ไม่ได้ปฏิเสธว่าจะไม่รับตำแหน่ง แม้ว่าความหมายยัง “แทงกั๊ก” แต่ค่อนไปทาง “เอา” มากกว่าไม่เอา
เมื่อเป็นแบบนี้กลไกสำคัญก็ต้องขึ้นอยู่กับคณะกรรมการการเลือกตั้งชุดใหม่ที่ถือว่าต้อง “เป็นปลาน้ำใหม่” เข้ามาเท่านั้นหรือเปล่า เพราะการเลือกตั้งแม้จะเชื่อว่าไม่มีพรรคการเมืองใดชนะกันแบบถล่มทลายก็ตาม แต่เพื่อความมั่นใจก็ต้องบล็อกกันทุกทางเอาไว้ก่อน และนี่อาจเป็นคำตอบว่าทำไมต้องเน้นมาที่การเซตซีโร่ กกต. เป็นหลัก !!
