รายงานการเมือง
มีการคาดการณ์กันจากหลายฝ่ายรวมถึงคนในรัฐบาลและคณะรักษาความสงบแห่งชาติ (คสช.) ว่า มีความเป็นไปได้ที่น่าจะมีการเรียกประชุมสภาปฏิรูปแห่งชาติ (สปช.) นัดแรกได้ภายในช่วงกลางเดือนตุลาคมนี้ หรือน่าจะประมาณช่วงสัปดาห์หน้า
อันจะมีวาระสำคัญก็คือ การให้สมาชิกสภาปฏิรูปแห่งชาติลงมติเลือกประธาน และรองประธาน สปช. อีก 2 คน จากนั้นเมื่อได้รายชื่อแล้วตัว พลเอก ประยุทธ์ จันทร์โอชา หัวหน้าคณะรักษาความสงบแห่งชาติ (คสช.) ก็จะนำรายชื่อขึ้นทูลเกล้าฯ ต่อไป
การประชุม สปช. นัดแรกไม่ได้มีความหมายแค่เลือกประธาน - รองประธาน สปช. แต่ยังมีความสำคัญอีกอย่างคือ จากวันประชุม สปช. นัดแรก นับไปภายในไม่เกิน 15 วัน จะต้องมีการคลอด “36 อรหันต์กรรมาธิการยกร่างรัฐธรรมนูญ” ที่จะต้องไปเขียนรัฐธรรมนูญฉบับที่ 20 ที่เป็นกฎหมายสูงสุดของประเทศ
ดังนั้น จึงเป็นเรื่องสำคัญอย่างมากว่าใครจะเข้ามาเป็น กมธ.ยกร่าง รธน. ซึ่งก็คือ “1 ในแม่น้ำ 5 สาย” ที่ คสช. ออกแบบไว้ในรัฐธรรมนูญฉบับชั่วคราวเพื่อนำไปสู่การปฏิรูปประเทศและการแก้ไขปัญหาความขัดแย้งของคนในชาติอย่างที่คสช.วางเป้าหมายไว้
36 กรรมาธิการยกร่าง รธน. ถือเป็นแม่น้ำสายสุดท้ายแล้ว หลังการเกิดขึ้นของแม่น้ำ 4 สายไปก่อนหน้านี้ คือคณะคสช.- สภานิติบัญญัติแห่งชาติ (สนช.) - รัฐบาลพลเอก ประยุทธ์ จันทร์โอชา - สปช. ที่แม้ กมธ.ยกร่าง รธน. จะเป็นแม่น้ำสายสุดท้าย แต่อาจเรียกได้ว่าเป็นสายที่สำคัญที่สุด ในช่วงต่อจากนี้ กับการชี้อนาคตของประเทศไทย ผ่านรธน. ฉบับถาวร ที่จะเป็นกติกาประเทศในทุกเรื่องทั้งการเมือง กฎหมาย สังคม เศรษฐกิจ
ใครจะมาเป็น 36 อรหันต์ยกร่าง รธน. จึงพลาดการเกาะติดความเคลื่อนไหวไม่ได้เลย
ประเมินจากกรอบเวลาแล้ว ก็มีความเป็นไปได้สูงที่ กรรมาธิการยกร่าง รธน. น่าจะคลอดออกมาได้ในช่วงปลายเดือนตุลาคมนี้หรืออย่างช้าไม่น่าเกินสัปดาห์แรกของเดือน พ.ย. นี้
ทั้งนี้ แม้ว่าจะมี กมธ.ยกร่าง รธน. แล้ว แต่ก็ใช่ว่าจะเริ่มยกร่างกันได้เลย ยังไงช่วง 60 วันแรก ต้องรอให้ สปช. ส่งการบ้านคือผลการศึกษาและข้อสรุปจาก สปช. ในด้านต่างๆ ตามกรอบการศึกษาเรื่องแนวปฏิรูปประเทศที่ สปช. ไปทำการศึกษามา เช่น เรื่อง การเมือง กฎหมาย พลังงาน กระบวนการยุติธรรม สังคม เศรษฐกิจ ที่ สปช. จะต้องเสนอเป็นกรอบคร่าวๆ ต่อ กมธ.ยกร่าง รธน. โดยต้องให้สอดคล้องกับบทบัญญัติใน รธน. ฉบับชั่วคราวคือ
ทำให้ได้ รธน. ฉบับถาวรที่ทำให้มีระบบการเลือกตั้งที่สุจริตและเป็นธรรม มีกลไกป้องกันและขจัดการทุจริตและประพฤติมิชอบที่มีประสิทธิภาพ ขจัดความเหลื่อมล้ำและสร้างความเป็นธรรมทางเศรษฐกิจและสังคมเพื่อการพัฒนาอย่างยั่งยืน ทำให้กลไกของรัฐสามารถให้บริการประชาชนได้อย่างทั่วถึง สะดวก รวดเร็วและมีการบังคับใช้กฎหมายอย่างเคร่งครัดและเป็นธรรม
โดยเมื่อ กมธ.ยกร่าง รธน. ได้ข้อสรุปจาก สปช. มาแล้ว กมธ.ยกร่าง รธน. ก็มีเวลานับจากวันที่ได้ข้อสรุปจากสปช. ออกไป 120 วัน หรือ 4 เดือนในการไปยกร่าง รธน. ให้แล้วเสร็จ หากร่างไม่เสร็จทันตามกำหนด กมธ. ก็สิ้นสภาพ
แต่เชื่อว่ายังไงก็ร่างกันเสร็จทันแน่นอน กมธ. คงไม่ยอมตกม้าตายด้วยเรื่องง่ายๆ แบบนี้ ให้เสียชื่อเสียงตัวเองแน่นอน อีกทั้งแม้ กมธ. จะมีเวลา 4 เดือน แต่ก่อนหน้านั้น 2 เดือนแรกที่รอ สปช. ส่งข้อเสนอมา ทาง กมธ. ก็คงมีการไปหารือวางโครงร่าง รธน. ทั้งฉบับไว้คร่าวๆ กันไปก่อนแล้ว
รธน. ฉบับชั่วคราวปี 57 กำหนดสเปกของ กมธ.ยกร่าง รธน. ไว้คร่าวๆ เช่น ต้องไม่เป็นข้าราชการตุลาการและกรรมการองค์กรอิสระ อีกทั้งเมื่อหมดหน้าที่แล้ว กมธ.ยกร่าง รธน. ต้องปลอดการเมืองสองปี คือไปรับตำแหน่งใดๆ ทางการเมืองไม่ได้เช่น รัฐมนตรี ส.ส.- สว. ก็เป็นการกำหนดเอาไว้เพื่อป้องกันการมีส่วนได้ส่วนเสียทางการเมืองของ กมธ. อันเป็นหลักที่ถูกต้อง
จับกระแสเบื้องต้น ส่องดูความเป็นไปได้ของคนจะมาเป็น 36 อรหันต์ยกร่าง รธน. ในส่วนของตัวประธาน กมธ. ที่รธน. บัญญัติให้ คสช. มีอำนาจเสนอชื่อคนเป็นประธาน กมธ.ยกร่าง รธน. ตรงได้เลย
เต็งหนึ่งเวลานี้ ยังคงเป็น “บวรศักดิ์ อุวรรณโณ” ว่าที่ สปช. ด้านการเมือง
แต่ข่าวยังไม่ชัดว่าจะมีตำแหน่งอะไรใน สปช. ด้วยหรือไม่ หากได้เสียงสนับสนุนจาก สปช. เพียงพอ จะลุ้นของชิงเป็นประธาน สปช. แล้วควบประธาน กมธ.ยกร่าง รธน. หรือจะลุ้นเป็นแค่รองประธาน สปช. แล้วมาเป็นประธาน กมธ. ยกร่าง
ขณะที่ข่าวหลายกระแสบอกว่า สูตรน่าจะออกแบบหลังเพราะหากเล่นควบประธานทั้งสองอย่าง งานจะโหลดมากและไม่เป็นผลดีต่อบวรศักดิ์เองที่จะถูกมองว่าถ่างขาควบเบ็ดเสร็จ ภาพที่ออกไปจะไม่เป็นผลดีต่อ สปช. และตัวบวรศักดิ์เอง แนวโน้มจึงไม่ใช่ที่บวรศักดิ์จะลุ้นหวังควบประธานทั้งสองอย่าง แต่ก็มีข่าวอีกบางกระแสว่า ไม่แน่ บวรศักดิ์อาจขอรอลุ้นชิงประธาน สปช. อย่างเดียว เพราะที่ลือกันว่า คสช. วางตัวบวรศักดิ์มาเป็นประธาน กมธ.ยกร่าง รธน. แต่มันก็มีข่าวลือว่า ถึงเวลาจริงๆ อาจมีเซอร์ไพรส์ เป็นคนอื่นที่ คสช. ไปทาบทามมาก่อนแล้ว แต่ปิดเงียบเอาไว้
ขณะที่ในโควตาของ สนช. ที่จะต้องส่งชื่อไปเป็น กมธ.ยกร่าง รธน. 5 คน ไม่มีอะไรพลิกข่าวล่าสุด ยืนยันมาหลายกระแส สนช. 220 คน ขอโควต้านี้ไว้เองหมด ไม่ส่งชื่อคนนอกแน่นอน
ชื่อของ สนช. ที่ชัดๆ ว่าไม่ขอเป็น กมธ.ยกร่าง รธน. แน่นอนแม้ดีกรีจะเหมาะสมก็คือ นรนิติ เศรษฐบุตร อดีตประธานสภาร่าง รธน. ปี 50 กับ สมคิด เลิศไพฑูรย์ อธิการบดีธรรมศาสตร์ เลขานุการ กมธ.ยกร่าง รธน. ปี 50 ด้วยเหตุผลง่ายๆ ว่า พอแล้ว ขอให้คนอื่นได้เป็นบ้าง
โควตา สนช. เวลานี้ คนเก็งกันว่าน่าจะมีชื่อเช่น กล้านรงค์ จันทิก อดีต ป.ป.ช.- พรทิพย์ จาละ อดีตเลขาธิการสำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา - ดิสทัต โหตระกิตย์ รักษาการเลขาธิการกฤษฎีกา คนปัจจุบัน แต่รายนี้ ข่าวบางกระแสว่าอาจไม่เป็นเพราะงานที่สำนักงานกฤษฎีกาเยอะอยู่แล้ว แถมยังเป็น สนช. อีก หากต้องไปเป็น กมธ. ยกร่างด้วยคงไม่ไหว
