กกต.ชี้หลายปัจจัยที่อาจเหตุให้เลือกตั้ง 2 ก.พ.เป็นโมฆะ เตรียมประชุมพรุ่งนี้ ถกทั้ง 28 เขตใต้ ต้องออก พ.ร.ฎ. เลือกตั้งหรือไม่ และเลือกตั้งแล้วจะถือเป็นเลือกตั้งทั่วไปวันเดียวทั่วราชอาณาจักรหรือไม่ ขณะเดียวกัน การไม่ประกาศคะแนนหลังปิดหีบเลือกตั้งวันที่ 2 แต่ ปชช.รู้คะแนนในแต่ละหน่วยแล้ว ทำให้การลงคะแนนที่จะจัดทดแทนขัดหลักการเลือกตั้งทั่วไปหรือไม่ ด้าน “สมชัย” โพสต์เฟซบุ๊กแจงแม้ กกต.สั่งงดประทับตราในบัตรเลืออกตั้ง อ้างมีมาตรการตรวจสอบบัตรจริงบัตรปลอมได้
วันนี้ (31 ม.ค.) นายศุภชัย สมเจริญ ประธาน กกต.กล่าวถึงปัญหาบัตรเลือกตั้ง ส.ส.บัญชีรายชื่อในภาคใต้ที่ไม่สามารถกระจายได้ เนื่องจากมีมวลชน กปปส.ไปปิดล้อมว่า เมื่อคืนที่ผ่านมาได้รับแจ้งจากผู้ตรวจการ กกต.เขต 12 ว่า แม่ทัพภาค 4 ได้ส่งคนไปเจรจา แต่ กปปส.สงขลาไม่ให้นำบัตรเลือกตั้ง ส.ส.บัญชีรายชื่อออกมา ก็ต้องมีการเจรจาต่อไป ทั้งนี้ กกต.ถือว่าชีวิตสำคัญ เสียไปแล้วเอาคืนไม่ได้ ถ้าเลือกตั้งไม่ได้วันนี้วันข้างหน้าก็จัดใหม่ได้ ตอนนี้ทั่วประเทศ 66 จังหวัดไม่มีปัญหาอะไร แต่เมื่อเช้าที่ผ่านมาทราบว่าบางจังหวัดภาคตะวันออกจะไปปิดหน่วยเลือกตั้งในวันเลือกตั้งเช่นกัน
ประธาน กกต.กล่าวต่อว่า สำหรับ 28 เขตเลือกตั้งใน 8 จังหวัดภาคใต้ที่ไม่มีผู้สมัคร ส.ส.ตรงนี้เป็นปัญหาข้อกฎหมายอยู่ เพราะบางคนบอกว่า การเลือกตั้งทั่วไปต้องเป็นวันเดียวทั่วราชอาณาจักร หากเปิดรับสมัครใหม่จะไม่เป็นวันเดียวกัน แต่ตนคิดว่าการตีความกฎหมายต้องตีความให้เดินไปได้ ปฏิบัติได้ ไม่ใช่ตีความให้เกิดทางตัน ดังนั้นในวันที่ 1 ก.พ.จะคุยกับคณะกรรมการที่ปรึกษากฎหมายในเรื่องนี้ เพราะยังมีความเห็นต่างกันอยู่ว่าจะออกเป็น พ.ร.ฎ.หรือประกาศ กกต.ถ้าต้องออกเป็น พ.ร.ฎ.จะต้องปรึกษาหารือกับนายกฯเพราะต้องนำขึ้นทูลเกล้าฯ
ขณะเดียวกัน ต้องหารือว่าหากมีการเลือกตั้งใน 28 เขตใหม่อีกครั้ง จะทำให้การเลือกตั้งทั่วไปไม่เป็นวันเดียวกันตามที่รัฐธรรมนูยกำหนดหรือไม่ รวมทั้งคะแนนที่กฎหมายล็อคไว้ว่าหลังปิดหีบลงคะแนนในวันเลือกตั้งแล้วต้องมีการนับคะแนนที่หน่วยเลือกตั้งทันที แต่ในครั้งนี้เมื่อปิดหีบแล้วและมีการนับคะแนนที่หน่วยเสร็จสิ้น คะแนนจะต้องมารอรวมกับคะแนนนอกราชอาณาจักร และคะแนนที่จะได้จากวันลงคะแนนเลือกตั้งล่วงหน้าในและนอกเขตที่ กกต.จะจัดให้มีการลงคะแนนทดแทนการลงคะแนนเมื่อวันที่ 26 ม.ค.ในวันที่ 23 ก.พ.ซึ่งผลคะแนนที่หน่วยเลือกตั้งที่ได้จะเป็นมูลเหตุจูงใจให้พรรคการเมืองที่รู้ผลคะแนนส่วนหนึ่ง เตรียมทุจริตในเขตที่ยังไม่ลงคะแนน อันส่งผลให้การเลือกตั้งไม่บริสุทธิ์ยุติธรรมหรือไม่และถือว่าขัดต่อหลักการเลือกตั้งทั่วไปตามกฎหมายหรือไม่
“มีหลายปัจจัยที่อาจมีเหตุให้การเลือกตั้ง 2 ก.พ.เป็นโมฆะ แต่ กกต.ไม่มีอำนาจวินิจฉัยเอง เป็นอำนาจหน้าที่ของศาลรัฐธรรมนูญเมื่อมีผู้ไปฟ้องร้อง” นายศุภชัยกล่าว
นายศุภชัย กล่าวถึงการรับมือปิกนิกเดย์ 2 ก.พ.ว่า เลขาธิการ กกต.ได้ขอความร่วมมือตำรวจไปดูแลไม่ให้ 2 ฝ่ายปะทะกัน อย่างไรก็ตาม ทาง กกต.อยากขอความร่วมมือจากรัฐบาล และ กปปส.ให้มาคุยกันเพื่อความสงบสุขของบ้านเมือง หลังวันเลือกตั้งก็ยังคุยกันได้ เราเป็นคนไทยด้วยกัน จึงขอให้ 2 ฝ่ายเจรจาหาทางออกร่วมกันเพื่อความสงบสุขของประเทศชาติ กกต.พร้อมเป็นคนกลางเจรจา
“กกต.จะทำหน้าที่ต่อไปอย่างสุจริตเที่ยงธรรม ไม่ได้ย่อท้อ แม้จะเป็นมือใหม่หัดขับ เพราะเราตั้งใจมาเป็น กกต.ถือเป็นความภาคภูมิใจที่ที่ประชุมใหญ่ศาลฎีกาไว้วางใจผม ดังนั้นการถอดใจคงไม่มี เชื่อว่าปัญหาทุกอย่างแก้ได้ แต่จะช้าหรือเร็วอยู่ที่เหตุการณ์ ในวันที่ 2 ก.พ.จังหวัดไหน หรือหน่วยเลือกตั้งที่ไม่มีปัญหาก็นับคะแนนและส่งไปให้ กกต.จังหวัด แต่ กกต.จะยังไม่ประกาศผลคะแนนเพราะต้องรอผลคะแนนการเลือกตั้งล่วงหน้ารอบ 2 ในวันที่ 23 ก.พ.” ประธาน กกต.กล่าวและว่า หลังเลือกตั้งครั้งนี้จะเสนอสภาแก้ไขกฎหมายในประเด็นที่เป็นปัญหา เช่น การที่ผู้สมัคร ส.ส.เขตไม่สามารถสมัคร ส.ส.ได้จะดำเนินการอย่างไร อย่างไรก็ตาม ขอเชิญชวนประชาชนให้ไปใช้สิทธิในวันที่ 2 ก.พ.เพราะห่วงว่าวันที่ 2 ก.พ. ประชาชนจะไม่ออกมาใช้สิทธิเนื่องจาก กปปส.ประกาศว่าประชาชนไม่ต้องมาใช้สิทธิ
เมื่อถามว่า หากมีการยื่นศาลรัฐธรรมนุญให้วินิจฉัยว่าการเลือกตั้งเป็นโมฆะใครจะรับผิดชอบ ประธาน กกต.กล่าวว่า ขึ้นอยู่ศาลรัฐธรรมนูญวินิจฉัย ขณะนี้ยังไม่สามารถตอบได้ แต่ยืนยัน กกต.ทำหน้าที่ด้วยความซื่อสัตย์สุจริต ทำตามระเบียบและทำตามกฎหมายทุกประการ
ด้าน นายประวิช รัตนเพียร กกต.ด้านกิจการการมีส่วนร่วม กล่าวว่า กกต.ให้ความสำคัญว่าจะต้องไม่มีการปะทะ เผชิญหน้ากันจนถึงขั้นเลือดตกยางออก ดังนั้นต้องเจรจาพูดคุยกันทั้งฝ่ายที่ปิดล้อมและฝ่ายที่ต้องการใช้สิทธิ ต้องทำให้เกิดการใช้สิทธิอย่างสุจริต ซึ่ง กกต.จะพยายามหาช่องทางให้คนไปใช้สิทธิได้ตามที่กฎหมายจะอำนวย สำหรับหน่วยเลือกตั้งทั่วประเทศประมาณ 9 หมื่นหน่วยทั่วประเทศต้องมีเจ้าหน้าที่ตำรวจและปกครองเข้าไปช่วยดูแลมากขึ้น สำหรับหน่วยที่ไม่มีกรรมการประจำหน่วยเลือกตั้ง (กปน.) ถามว่าต้องปิดไปเลยใช่หรือไม่ ก็คงไม่ เช่น ภาคใต้ ขาด กรรมการประจำหน่วยอยู่ 4 หมื่นคน ตามกฎหมายกำหนดต้องใช้คนในพื้นที่ก็พยายามหาอยู่
นายประวิช กล่าวต่อว่า กกต.ไม่เคยเจอกับเหตุการณ์แบบนี้มาก่อน ดังนั้นต้องใคร่ครวญที่สุด ดูว่าอะไรทำได้ ทำไม่ได้ เวลาทุกคนรู้ว่าวันที่ 2 ก.พ.เป็นวันเลือกตั้ง เชื่อว่าประชาชนตื่นตัวอยู่แล้ว โค้งสุดท้ายในการเลือกตั้งครั้งนี้การร้องเรียนเรื่องการหาเสียงน้อยมาก เช่นเดียวกันการใช้สิทธิเลือกตั้งต่างประเทศและเลือกตั้งล่วงหน้าในวันที่ 26 ม.ค.ที่ผ่านมา มีผู้มาใช้สิทธิน้อยกว่าปกติ ในทางการเมืองโดยหลักรัฐศาสตร์เชาอาจะใช้สิทธิโดยไม่ไปใช้สิทธิก็ได้ แต่ถ้าจะไปใช้สิทธิขอให้ใช้สิทธิออกมาจากใจ กกต.ยืนยันว่าจะไม่ให้มีการกระทบกระทั่งเลือดตกยางออก เรายังรักษาความเป็นประชาธิปไตยให้ต่างชาติเห็นได้
นายประวิช กล่าวถึงการปฏิรูปการเลือกตั้งภายหลังจากการเลือกตั้งครั้งนี้ ว่า หลังการเลือกตั้งต้องนำประเด็นที่เป็นปัญหามาพิจารณา เช่น การรับสมัครหากเกิดเหตุการณ์เช่นนี้จะทำอย่างไร เพราะกฎหมายไม่ได้ออกแบบมารองรับ เราต้องมาประมวลว่าถ้าติดขัดแบบนี้จะแก้ไขอย่างไร เพราะกฎหมายปัจจุบันออกแบบมาให้เรารับมือเฉพาะกับพายุ แต่ที่เราเจออยู่ในขณะนี้เป็นสึนามิ
ด้าน นายสมชัย ศรีสุทธิยากร คณะกรรมการการเลือกตั้ง ได้โพสต์ข้อความในเฟซบุ๊กส่วนตัว โดยเป็นการตั้งคำถามและตอบคำถามข้อสงสัยที่อาจจะเกิดขึ้นในวันเลือกตั้งทั่วไป 2 กุมภาพันธ์ โดยในเรื่องบัตรเลือกตั้ง ที่ครั้งนี้บางหน่วยมีตราประทับ บางหน่วยไม่มีตราประทับ เนื่องจากการจัดส่งบัตรเลือกตั้งคราวนี้มีปัญหาอุปสรรคมากมาย นับแต่ บริษัทไปรษณีย์ไทย ขอยกเลิกเป็นคู่สัญญา ไม่ยอมส่งให้ โรงพิมพ์คุรุสภา ถูกปิดล้อมและทำลายแผงวงจรพิมพ์ ที่เก็บบัตรถูกเก็บล้อมไล่ล่า การตรวจรับและการดำเนินการตามขั้นตอนปกติ เป็นไปด้วยความยากลำบาก กกต.จึงมีมติ ให้ยกเว้นการใช้ประทับในบัตรเลือกตั้ง เพื่อให้สามารถมีบัตรเลือกตั้งใช้ได้ทันในวันเลือกตั้ง
“การมีตราประทับ เป็นเพียงแค่หนึ่งในหลายๆมาตรการที่ใช้ในการตรวจสอบว่าเป็นบัตรจริงบัตรปลอมเท่านั้น ยังมีมาตรการอีกหลายมาตรการที่เป็นหลักประกัน เช่น ลายน้ำที่มองไม่เห็น รหัสตัวเลขที่ซ่อนไว้ รหัสสีที่ใช้ในการพิมพ์ ซึ่งเป็นหลักประกันที่จะตรวจสอบบัตรปลอม” นายสมชัยกล่าว
นายสมชัย กล่าวว่าถึงกรณีที่บางหน่วย มีบัตรเลือกตั้งเพียงใบเดียว เกิดจาก 2 กรณี คือหน่วยเลือกตั้งบางจังหวัดในภาคใต้ ที่ไม่มีผู้สมัคร ส.ส.เขต จะได้บัตรเลือกตั้ง ส.ส.บัญชีรายชื่อเพียงใบเดียว และขณะนี้บัตรเลือกตั้งแบบบัญชีรายชื่อทั้ง 14 จังหวัดภาคใต้ ยังไม่สามารถนำบัตรออกมาจากจุดขนส่งที่ทำการไปรษณีย์ 3 จุด คือ ชุมพร ทุ่งสง หาดใหญ่ เนื่องจากถูกปิดล้อมโดย กปปส. หากถึงวันเลือกตั้ง บัตรยังไม่สามารถเอาออกมาได้ 14 จังหวัดภาคใต้ จะมีบัตร ส.ส.เขต เพียงใบเดียว ทั้งนี้ในเรื่องการประสานเจรจาขอนำบัตรเลือกตั้งออกมา นายสมชัยระบุด้วยว่า แม้ กกต.ประสานกับรัฐบาลแล้ว ก็ยังไม่มีปัญญา
นายสมชัย กล่าวถึงการที่บางหน่วย มีเหตุการณ์ ไม่สงบเกิดขึ้น จนต้องยุติการลงคะแนน แล้วเหตุการณ์สงบแล้วไม่เปิดใหม่ ว่าการตัดสินใจยุติการลงคะแนน เนื่องจากมีเหตุฉุกเฉินจำเป็น เป็นอำนาจของ ประธานกรรมการประจำหน่วย และ กกต.เขต แต่เมื่อปิดแล้วไม่มีอำนาจในการสั่งเปิดใหม่ได้ เพราะจะผิดกฎหมาย อย่างไรก็ตามเมื่อปิดแล้วต้องกำหนดวันลงคะแนนใหม่ เพื่อเป็นการรักษาสิทธิ์ของผู้มีสิทธิ์เลือกตั้ง ในขณะที่หากเปิดๆปิดๆ ทำให้เวลาในการเลือกตั้งไม่ครบ 7 ชม.ซึ่งอาจนำไปสู่การฟ้องร้องต่างๆ ตามมา และเป็นปัญหามากกว่า
นายสมชัย ยังชี้แจงเหตุที่เจ้าหน้าที่ตำรวจ และ กกต.ไม่ดำเนินการตามกฎหมายอย่างจริงจัง กับคนที่ทำผิดกฎหมายเลือกตั้งในวันนั้น เข้าข่ายการละเว้นปฏิบัติหน้าที่ ว่า กกต.กลาง ได้ทำความเข้าใจและเห็นร่วมกันกับรัฐบาล ในวันที่ประชุมร่วมกับนายกรัฐมนตรีแล้วว่า การจัดการเลือกตั้งวันที่ 2 กุมภาพันธ์ นอกจากจะต้องทำให้เกิดความสำเร็จตามกรอบของกฎหมายของเต็มที่แล้ว ยังต้องยึดถือหลักความสงบเรียบร้อยของบ้านเมือง ไม่นำประเทศไปสู่สถานการณ์ความรุนแรง ดังนั้น การพิจารณาตัดสินใจต่างๆ จะต้องยึดถือหลักความสงบเรียบร้อยของบ้านเมืองเป็นสำคัญ แต่ให้มีการบันทึกภาพเหตุการณ์ต่างๆ เพื่อใช้เป็นประโยชน์ในการดำเนินการตามกฎหมายภายหลัง
ส่วนกรณีหน่วยเลือกตั้งที่ใช้สิทธิ์ไม่ได้ จะได้ใช้สิทธิ์วันไหน นายสมชัย กล่าวว่า ในกรณีแรกหากเปิดอยู่ แต่เข้าไปไม่ได้เอง ถือว่าการเลือกตั้งสมบูรณ์ ไม่มีการจัดใหม่ให้ และกรณีที่สอง หากมีการประกาศยุติการละคะแนนด้วยสาเหตุใดๆ ก็ตาม เช่น กรรมการประจำหน่วยไม่ครบ บัตรเลือกตั้งไม่มี มีแนวโน้มความวุ่นวาย กกต.จะจัดให้มีวันเลือกตั้งใหม่ ซึ่งยังไม่ประกาศ แต่คาดว่าน่าจะเป็น ต้นเดือนมีนาคม
