“ศุภชัย สมเจริญ” รับมีหลายปัจจัยที่อาจเป็นเหตุให้การเลือกตั้ง 2 กุมภาฯ เป็นโมฆะได้ เตรียมประชุมคณะกรรมการที่ปรึกษากฎหมายพรุ่งนี้ในประเด็น 28 เขตภาคใต้ ต้องออก พ.ร.ฎ.เลือกตั้งหรือไม่ หากให้หย่อนบัตรแล้วจะถือเป็นการเลือกตั้งทั่วไปในวันเดียวทั่วราชอาณาจักรหรือไม่ ย้ำการลงคะแนนต้องไม่ใช้ความรุนแรงกับผู้คัดค้าน “สมชัย” โพสต์เฟซบุ๊กตอบข้อสงสัยที่จะเกิดในวันเลือกตั้ง
นายศุภชัย สมเจริญ ประธานคณะกรรมการการเลือกตั้ง (กกต.) ให้สัมภาษณ์ วันนี้ (31 ม.ค.) ว่าถึงปัญหาบัตรเลือกตั้ง ส.ส.บัญชีรายชื่อในภาคใต้ที่ไม่สามารถกระจายได้เนื่องจากมีมวลชน กปปส.ไปปิดล้อมว่า เมื่อคืนที่ผ่านมาได้รับแจ้งจากผู้ตรวจการ กกต.เขต 12 ว่า แม่ทัพภาคที่ 4 ได้ส่งคนไปเจรจา แต่ กปปส.สงขลาไม่ให้นำบัตรเลือกตั้ง ส.ส.บัญชีรายชื่อออกมา ก็ต้องมีการเจรจาต่อไป ทั้งนี้ กกต.ถือว่าชีวิตสำคัญ เสียไปแล้วเอาคืนไม่ได้ ถ้าเลือกตั้งไม่ได้วันนี้วันข้างหน้าก็จัดใหม่ได้ ตอนนี้ทั่วประเทศ 66 จังหวัดไม่มีปัญหาอะไร แต่เมื่อเช้าที่ผ่านมาทราบว่าบางจังหวัดภาคตะวันออกจะไปปิดหน่วยเลือกตั้งในวันเลือกตั้งเช่นกัน
ประธาน กกต.กล่าว่า สำหรับ 28 เขตเลือกตั้งใน 8 จังหวัดภาคใต้ที่ไม่มีผู้สมัคร ส.ส. ตรงนี้เป็นปัญหาข้อกฎหมายอยู่ เพราะบางคนบอกว่าการเลือกตั้งทั่วไปต้องเป็นวันเดียวทั่วราชอาณาจักร หากเปิดรับสมัครใหม่จะไม่เป็นวันเดียวกัน แต่ตนคิดว่าการตีความกฎหมายต้องตีความให้เดินไปได้ ปฏิบัติได้ ไม่ใช่ตีความให้เกิดทางตัน ดังนั้น ในวันที่ 1 ก.พ.จะคุยกับคณะกรรมการที่ปรึกษากฎหมายในเรื่องนี้เพราะยังมีความเห็นต่างกันอยู่ว่าจะออกเป็นพระราชกฤษฎีกา (พ.ร.ฎ.) หรือประกาศ กกต. ถ้าต้องออกเป็น พ.ร.ฎ.จะต้องปรึกษาหารือกับนายกฯ เพราะต้องนำขึ้นทูลเกล้าฯ
ขณะเดียวกัน ต้องหารือว่าหากมีการเลือกตั้งใน 28 เขตใหม่อีกครั้งจะทำให้การเลือกตั้งทั่วไปไม่เป็นวันเดียวกันตามที่รัฐธรรมนูญกำหนดหรือไม่ รวมทั้งคะแนนที่กฎหมายล็อกไว้ว่าหลังปิดหีบลงคะแนนในวันเลือกตั้งแล้วต้องมีการนับคะแนนที่หน่วยเลือกตั้งทันที แต่ในครั้งนี้เมื่อปิดหีบแล้วและมีการนับคะแนนที่หน่วยเสร็จสิ้น คะแนนจะต้องมารอรวมกับคะแนนนอกราชอาณาจักร และคะแนนที่จะได้จากวันลงคะแนนเลือกตั้งล่วงหน้าในและนอกเขตที่ กกต.จะจัดให้มีการลงคะแนนทดแทนการลงคะแนนเมื่อวันที่ 26 ม.ค. ในวันที่ 23 ก.พ. ซึ่งผลคะแนนที่หน่วยเลือกตั้งที่ได้จะเป็นมูลเหตุจูงใจให้พรรคการเมืองที่รู้ผลคะแนนส่วนหนึ่งเตรียมทุจริตในเขตที่ยังไม่ลงคะแนน อันส่งผลให้การเลือกตั้งไม่บริสุทธิ์ยุติธรรมหรือไม่ และถือว่าขัดต่อหลักการเลือกตั้งทั่วไปตามกฎหมายหรือไม่
“มีหลายปัจจัยที่อาจมีเหตุให้การเลือกตั้งวันที่ 2 ก.พ.เป็นโมฆะ แต่ กกต.ไม่มีอำนาจวินิจฉัยเอง เป็นอำนาจหน้าที่ของศาลรัฐธรรมนูญเมื่อมีผู้ไปฟ้องร้อง”
นายศุภชัยกล่าวถึงการรับมือปิกนิกเดย์ 2 ก.พ.ของผู้ชุมนุม กปปส.ว่า เลขาธิการ กกต.ได้ขอความร่วมมือตำรวจไปดูแลไม่ให้สองฝ่ายปะทะกัน อย่างไรก็ตาม ทาง กกต. อยากขอความร่วมมือจากรัฐบาลและ กปปส.ให้มาคุยกันเพื่อความสงบสุขของบ้านเมือง หลังวันเลือกตั้งก็ยังคุยกันได้ เราเป็นคนไทยด้วยกัน จึงขอให้สองฝ่ายเจรจาหาทางออกร่วมกันเพื่อความสงบสุขของประเทศชาติ กกต.พร้อมเป็นคนกลางเจรจา
“กกต.จะทำหน้าที่ต่อไปอย่างสุจริต เที่ยงธรรม ไม่ได้ย่อท้อ แม้จะเป็นมือใหม่หัดขับ เพราะเราตั้งใจมาเป็น กกต. ถือเป็นความภาคภูมิใจที่ที่ประชุมใหญ่ศาลฎีกาไว้วางใจผม ดังนั้นการถอดใจคงไม่มี เชื่อว่าปัญหาทุกอย่างแก้ได้ แต่จะช้าหรือเร็วอยู่ที่เหตุการณ์ ในวันที่ 2 ก.พ.จังหวัดไหน หรือหน่วยเลือกตั้งที่ไม่มีปัญหาก็นับคะแนนและส่งไปให้ กกต.จังหวัด แต่ กกต.จะยังไม่ประกาศผลคะแนนเพราะต้องรอผลคะแนนการเลือกตั้งล่วงหน้ารอบ 2 ในวันที่ 23 ก.พ.”
ประธาน กกต.กล่าวว่า หลังเลือกตั้งครั้งนี้จะเสนอสภาฯ แก้ไขกฎหมายในประเด็นที่เป็นปัญหา เช่น การที่ผู้สมัคร ส.ส.เขตไม่สามารถสมัคร ส.ส.ได้จะดำเนินการอย่างไร อย่างไรก็ตาม ขอเชิญชวนประชาชนให้ไปใช้สิทธิในวันที่ 2 ก.พ. เพราะห่วงว่าวันที่ 2 ก.พ.ประชาชนจะไม่ออกมาใช้สิทธิเนื่องจาก กปปส.ประกาศว่าประชาชนไม่ต้องมาใช้สิทธิ
ผู้สื่อข่าวถามว่า หากมีการยื่นศาลรัฐธรรมนุญให้วินิจฉัยว่าการเลือกตั้งเป็นโมฆะใครจะรับผิดชอบ ประธาน กกต.กล่าวว่า ขึ้นอยู่ศาลรัฐธรรมนูญวินิจฉัย ขณะนี้ยังไม่สามารถตอบได้ แต่ยืนยันว่า กกต. ทำหน้าที่ด้วยความซื่อสัตย์สุจริต ทำตามระเบียบและทำตามกฎหมายทุกประการ
ด้านนายประวิช รัตนเพียร กกต.ด้านกิจการการมีส่วนร่วม กล่าวว่า กกต.ให้ความสำคัญว่าจะต้องไม่มีการปะทะ เผชิญหน้ากันจนถึงขั้นเลือดตกยางออก ดังนั้นต้องเจรจาพูดคุยกันทั้งฝ่ายที่ปิดล้อมและฝ่ายที่ต้องการใช้สิทธิ ต้องทำให้เกิดการใช้สิทธิอย่างสุจริต ซึ่ง กกต.จะพยายามหาช่องทางให้คนไปใช้สิทธิได้ตามที่กฎหมายจะอำนวย
สำหรับหน่วยเลือกตั้งทั่วประเทศประมาณ 9 หมื่นหน่วยทั่วประเทศต้องมีเจ้าหน้าที่ตำรวจและฝ่ายปกครองเข้าไปช่วยดูแลมากขึ้น สำหรับหน่วยที่ไม่มีกรรมการประจำหน่วยเลือกตั้ง ( กปน.) ถามว่าต้องปิดไปเลยใช่หรือไม่ ก็คงไม่ เช่น ภาคใต้ ขาดกรรมการประจำหน่วยอยู่ 4 หมื่นคน ตามกฎหมายกำหนดต้องใช้คนในพื้นที่ก็พยายามหาอยู่
นายประวิชกล่าวว่า กกต.ไม่เคยเจอกับเหตุการณ์แบบนี้มาก่อน ดังนั้นต้องใคร่ครวญที่สุด ดูว่าอะไรทำได้ทำไม่ได้ เวลานี้ทุกคนรู้ว่าวันที่ 2 ก.พ.เป็นวันเลือกตั้ง เชื่อว่าประชาชนตื่นตัวอยู่แล้ว โค้งสุดท้ายในการเลือกตั้งครั้งนี้การร้องเรียนเรื่องการหาเสียงน้อยมาก เช่นเดียวกันการใช้สิทธิเลือกตั้งต่างประเทศและเลือกตั้งล่วงหน้าในวันที่ 26 ม.ค.ที่ผ่านมา มีผู้มาใช้สิทธิน้อยกว่าปกติ ในทางการเมืองโดยหลักรัฐศาสตร์เขาอาจจะใช้สิทธิโดยไม่ไปใช้สิทธิก็ได้ แต่ถ้าจะไปใช้สิทธิขอให้ใช้สิทธิออกมาจากใจ กกต.ยืนยันว่าจะไม่ให้มีการกระทบกระทั่งเลือดตกยางออก เรายังรักษาความเป็นประชาธิปไตยให้ต่างชาติเห็นได้
นายประวิชกล่าวถึงการปฏิรูปการเลือกตั้งภายหลังจากการเลือกตั้งครั้งนี้ว่า หลังการเลือกตั้งต้องนำประเด็นที่เป็นปัญหามาพิจารณา เช่น การรับสมัครหากเกิดเหตุการณ์เช่นนี้จะทำอย่างไร เพราะกฎหมายไม่ได้ออกแบบมารองรับ เราต้องมาประมวลว่าถ้าติดขัดแบบนี้จะแก้ไขอย่างไร เพราะกฎหมายปัจจุบันออกแบบมาให้เรารับมือเฉพาะกับพายุ แต่ที่เราเจออยู่ในขณะนี้เป็นสึนามิ
วันเดียวกัน นายสมชัย ศรีสุทธิยากร กกต.ได้โพสต์ข้อความในเฟซบุ๊กส่วนตัว โดยเป็นการตั้งคำถามและตอบคำถามข้อสงสัยที่อาจจะเกิดขึ้นในวันเลือกตั้งทั่วไป 2 กุมภาพันธ์ โดยในเรื่องบัตรเลือกตั้ง ที่ครั้งนี้บางหน่วยมีตราประทับ บางหน่วยไม่มีตราประทับ เนื่องจากการจัดส่งบัตรเลือกตั้งคราวนี้มีปัญหาอุปสรรคมากมาย นับแต่บริษัท ไปรษณีย์ไทย ขอยกเลิกเป็นคู่สัญญา ไม่ยอมส่งให้ โรงพิมพ์คุรุสภา ถูกปิดล้อมและทำลายแผงวงจรพิมพ์ ที่เก็บบัตรถูกปิดล้อมไล่ล่า การตรวจรับและการดำเนินการตามขั้นตอนปกติ เป็นไปด้วยความยากลำบาก กกต.จึงมีมติให้ยกเว้นการใช้ประทับในบัตรเลือกตั้ง เพื่อให้สามารถมีบัตรเลือกตั้งใช้ได้ทันในวันเลือกตั้ง
“การมีตราประทับ เป็นเพียงแค่หนึ่งในหลายๆ มาตรการที่ใช้ในการตรวจสอบว่าเป็นบัตรจริงบัตรปลอมเท่านั้น ยังมีมาตรการอีกหลายมาตรการที่เป็นหลักประกัน เช่น ลายน้ำที่มองไม่เห็น รหัสตัวเลขที่ซ่อนไว้ รหัสสีที่ใช้ในการพิมพ์ ซึ่งเป็นหลักประกันที่จะตรวจสอบบัตรปลอม”
นายสมชัยกล่าวถึงกรณีที่บางหน่วยมีบัตรเลือกตั้งเพียงใบเดียว เกิดจาก 2 กรณี คือ หน่วยเลือกตั้งบางจังหวัดในภาคใต้ ที่ไม่มีผู้สมัคร ส.ส.เขต จะได้บัตรเลือกตั้ง ส.ส.ระบบเขตเพียงใบเดียว และขณะนี้บัตรเลือกตั้งแบบบัญชีรายชื่อทั้ง 14 จังหวัดภาคใต้ ยังไม่สามารถนำบัตรออกมาจากจุดขนส่งที่ทำการไปรษณีย์ 3 จุด คือ ชุมพร ทุ่งสง หาดใหญ่ เนื่องจากถูกปิดล้อมโดย กปปส. หากถึงวันเลือกตั้ง บัตรยังไม่สามารถเอาออกมาได้ 14 จังหวัดภาคใต้ จะมีบัตร ส.ส.เขต เพียงใบเดียว ทั้งนี้ในเรื่องการประสานเจรจาขอนำบัตรเลือกตั้งออกมา นายสมชัยระบุด้วยว่า แม้ กกต.ประสานกับรัฐบาลแล้วก็ยังไม่มีปัญญา
นายสมชัยกล่าวถึงการที่บางหน่วยมีเหตุการณ์ไม่สงบเกิดขึ้นจนต้องยุติการลงคะแนน แล้วเหตุการณ์สงบแล้วไม่เปิดใหม่ว่า การตัดสินใจยุติการลงคะแนน เนื่องจากมีเหตุฉุกเฉินจำเป็น เป็นอำนาจของประธานกรรมการประจำหน่วย และ กกต.เขต แต่เมื่อปิดแล้วไม่มีอำนาจในการสั่งเปิดใหม่ได้ เพราะจะผิดกฎหมาย อย่างไรก็ตาม เมื่อปิดแล้วต้องกำหนดวันลงคะแนนใหม่ เพื่อเป็นการรักษาสิทธิของผู้มีสิทธิเลือกตั้ง ในขณะที่หากเปิดๆ ปิดๆ ทำให้เวลาในการเลือกตั้งไม่ครบ 7 ชม. ซึ่งอาจนำไปสู่การฟ้องร้องต่างๆ ตามมา และเป็นปัญหามากกว่า
นายสมชัยยังชี้แจงเหตุที่เจ้าหน้าที่ตำรวจ และ กกต.ไม่ดำเนินการตามกฎหมายอย่างจริงจัง กับคนที่ทำผิดกฎหมายเลือกตั้งในวันนั้น เข้าข่ายการละเว้นฏิบัติหน้าที่ว่า กกต.กลางได้ทำความเข้าใจและเห็นร่วมกันกับรัฐบาลในวันที่ประชุมร่วมกับนายกรัฐมนตรีแล้วว่า การจัดการเลือกตั้งวันที่ 2 กุมภาพันธ์ นอกจากจะต้องทำให้เกิดความสำเร็จตามกรอบของกฎหมายของเต็มที่แล้ว ยังต้องยึดถือหลักความสงบเรียบร้อยของบ้านเมือง ไม่นำประเทศไปสู่สถานการณ์ความรุนแรง ดังนั้น การพิจารณาตัดสินใจต่างๆ จะต้องยึดถือหลักความสงบเรียบร้อยของบ้านเมืองเป็นสำคัญ แต่ให้มีการบันทึกภาพเหตุการณ์ต่างๆ เพื่อใช้เป็นประโยชน์ในการดำเนินการตามกฎหมายภายหลัง
ส่วนกรณีหน่วยเลือกตั้งที่ใช้สิทธิไม่ได้ จะได้ใช้สิทธิวันไหนนั้น นายสมชัยกล่าวว่า ในกรณีแรกหากเปิดอยู่ แต่เข้าไปไม่ได้เอง ถือว่าการเลือกตั้งสมบูรณ์ ไม่มีการจัดใหม่ให้ และกรณีที่สอง หากมีการประกาศยุติการละคะแนนด้วยสาเหตุใดๆ ก็ตาม เช่น กรรมการประจำหน่วยไม่ครบ บัตรเลือกตั้งไม่มี มีแนวโน้มความวุ่นวาย กกต.จะจัดให้มีวันเลือกตั้งใหม่ ซึ่งยังไม่ประกาศ แต่คาดว่าน่าจะเป็นต้นเดือนมีนาคม
