ตำนานกินเจ กับเรื่องเล่าของพรีเซ็นเตอร์เจ ไม่ไจ

ธงเจ สีเหลือง อร่ามตาอยู่ทุกถนน เป็นสัญญาณว่า เทศกาลกินแจ เริ่มแล้ว ปีนี้ ตรงกับวันที่ 18-26 ตุลาคม

ตัวหนังสือ สีแดง บนพื้นธงสีเหลือง อ่านออกเสียงภาษาจีนกลางว่า “ ไจ” แปลตรงตัวว่า บริสุทธิ์ แต่ก็หมายถึง ของไม่มีคาว คือ ของเจนั่นเอง ด้วย

คนจีนเรียก เทศกาลกินเจ นี้ว่า “ เกาอ่วงเจ” คือ กินเจเพื่อสักการบูชา “ เกาอ๊วงหุกโจ้ว” หรือ เทพเจ้าทั้ง 9 คือ พระพุทธเจ้าในอดีต 7 พระองค์ และพระโพธิสัตว์อีก 2 พระองค์ ตามคติมหายาน ซึ่งเดินสายจากสวรรค์ลงมาโปรดสัตว์ในโลกมนุษย์ ในช่วงวันขึ้น 1 ค่ำ ถึงวันขึ้น 9 ค่ำ เดือน 9 ตามปฏิทินจีน

ถือเป็นช่วงที่ ทั้ง 9 พระองค์ ศักดิ์สิทธิ์ ที่สุด ใครจะขออะไรก็รีบขอในช่วง 9 วัน 9 คืนนี้

พุทธศาสนิกชน สักการบูชาเทพเจ้าทั้ง 9 ด้วยการ งดเว้นจากการฆ่าสัตว์ ตัดชีวิต หันมาบำเพ็ญศีล โดยการตั้งปณิธานในการกินเจ งดเว้นอาหารคาว เพื่อเป็นการสมาทานศีล 3 ประการ คือ เว้นจากการเอาชีวิตของสัตว์มาบำรุงชีวิตของตน ,เว้นจากการเอาชีวิตของสัตว์มาเพิ่มเลือดของตน และ เว้นจากการเอาชีวิตของสัตว์มาเพิ่มเนื้อของตน

อีกตำนานหนึ่งของเทศกาลกินเจ มีความเป็นมาทางประวัติศาสตร์ เพื่อรำลึกถึงวีรชนคนกล้านาม “ หงี่หั่วท้วง” ซึ่งเป็นชาวจีนกลุ่มหนึ่ง รวมตัวกันต่อต้านชาวเผ่าแมนจู ซึ่งยกทัพจากตอนเหนือมารุกรานจีน จนมีชัย ตั้งราชวงศ์ ชิง ขึ้นปกครองจีน เมื่อประมาณ 100 กว่าปีมาแล้ว ชาวแมนจูบังคับให้จีนฮั่น รับเอาวัฒนธรรมของตน เช่น ให้ไว้ผมทรงแมนจู คือ โกนหัว ด้านหน้าจนโล้น เหลือแต่ผมทางด้านหลัง รวบเป็นเปีย

ในตอนแรก หงี่หั่วท้วง รวมตัวกันต้านชาวแมนจู โดยใช้หลักธรรมนำหน้า นุ่งขาว ห่มขาว ไม่รับประทานเนื้อสัตว์ ด้วยความเชื่อว่า การปฏิบัติตามแนวทางนี้จะช่วยสร้างความเข้มแข็ง ให้กับกลุ่มของตน จนสามารถต้านทานชาวแมนจูได้ แต่ไปๆมา กลับหันไปประนีประนอมกับราชวงศ์ชิง และถูกพระนางซูสีไทเฮา ใช้เป็นเครื่องมือต่อต้านอิทธิพลของชาติตะวันตก ในช่วงปลายสมัยราชวงศ์ชิง ที่เรียกว่า กบฏบ๊อกเซอร์ ซึ่งถูกปรามปรามลงอย่างราบคาบในเดือนกันยายน ปี 1901

เมื่อถึงวันขึ้น 1 ค่ำ เดือน 9 ชาวจีน จึงพากันถือศีลกินเจ เพื่อรำลึกถึงเหล่านักสู้ “หงี่หั่วท้วง” ที่ได้ต่อสู้พลีชีพในครั้งนั้น

ความเป็นมาของเทศกาลยังมีอีกหลายตำนาน ประเพณีกินเจที่ภูเก็ต ซึ่งเรียกว่า ประเพณีกินผัก ตามภาษาจีนฮกเกี้ยน ที่ออกเสียว่า “ เจี๊ยะฉ่าย” ซึ่งเป็นงานใหญ่ ก็มีที่มาเหมือกัน กล่าวคือ มีคณะงิ้วจากเมืองจีนมาเปิดการแสดงที่ อำเภอกะทู้นานเป็นแรมปี มีอยู่ช่วงหนึ่งเกิดโรคระบาดขึ้น คณะงิ้วจึงจัดให้มีพิธีกินเจและสร้างศาลเจ้าขึ้นเพื่อเป็นการขับไล่โรคภัยไข้เจ็บ สิ่งชั่วร้ายให้หมดไป หลังจากนั้นโรคภัยไข้เจ็บก็หายไปจริงๆ ชาวกะทู้จึงเกิดความเลื่อมใสศรัทธา รับเอาประเพณีกินเจ มาปฏิบัติ

การกินเจในปัจจุบัน หนักไปในทางกินแป้ง ไม่ใช่กินผัก และรสชาติ ความอร่อย เป็นเรื่องที่สาธุชนนักกินเจให้ความสำคัญ ไม่แพ้ เรื่อง กินแล้วได้บุญ ที่ไหนมีอาหารเจ รสอร่อยเหมือนกินเนื้อก็จะแห่กันไปกิน เยาวราช ซึ่งปกติก็ขึ้นชื่อ เรื่องอาหารกินอยู่แล้ว เมื่อถึงเทศกาลกินเจ ร้านอาหาร แผงลอย รถเข็น เกือบ 99 % ก็จะพร้อมใจกันล้างถ้วยชาม หม้อไห กระทะ เปลี่ยนมาขายอาหารเจ รองรับนักกินเจ ที่จะเดินทางไปแสวงหาของเจอร่อยๆ กิน

ปีนี้ “เทศกาลงานกินเจเยาวราช ประจำปี 2552 มหากุศล มงคลแห่งชีวิต บนถนนสายทองคำเยาวราช” ซึ่งจัดโดยเขตสัมพันธวงศ์ ทางคณะผู้จัดงานได้อัญเชิญ พระโพธิสัตว์กวนอิม ปางพันมือ จากมณฑลซีอาน สาธารณรัฐประชาชนจีน มาประดิษฐาน ณ ซุ้มประตูเฉลิมพระเกียรติเยาวราช เพื่อให้ประชาชนได้สักการบูชาแล้ว ยังมีการสวดมนต์เพื่อถวายเป็นพระราชกุศลแด่ในหลวงในทุกคืนตลอดการจัดงานอีกด้วย

นอกจากนี้ยังมี “ พรีเซ็นเตอร์เจ” เป็นครั้งแรกในโลกด้วยคือ ลีเดีย -ศรัณย์รัชต์ วิสุทธิธาดา และ น็อตโตะ-วรางคณิภา พวงธนะสาร ซึ่งได้รับเลือกจากคณะกรรมการจัดงาน ให้เป็น ศิลปินเมตตาธรรม พรีเซ็นเตอร์เทศกาลกินเจ ประจำปีนี้

ถามว่า ทำไมต้องมีพรีเซ็นเตอร์เจ

ตอบว่า มันเป็นรูปแบบของการโฆษณา ประชาสัมพันธ์เหมือนงานทั่วไป ที่จะต้องหาจุดขายเพื่อให้เป็นข่าว พรีเซ็นเตอร์คือจุดขายอันหนึ่ง

แล้วทำไมต้องเป็น ลีเดีย ด้วย

ตอบว่า อาจเป็นเพราะว่า บริษัท อาร์เอส ได้เป็นผู้จัดงานนี้ ก็เลยเอา ลีเดีย ซึ่งเป็นสินค้าของบริษัท มาเสนอขายให้กับคณะกรรมการจัดงาน ให้เป็นพรีเซ็นเตอร์ของงานไปเลย

อันว่า ลีเดียนี้ ไม่มีใครที่ไม่รู้จัก เพราะเธอนอกจากจะเป็นนักร้องแล้ว ยังมีข่าวคราว และข่าวคาวอยู่เป็นประจำ ทั้งเรื่องความสนิทนสนมกับ นักโทษหนีคดี ข่าวการฟ้องร้องกับหมอดูอยากดัง ความเป็นคนดังของเธอน่าจะช่วยโปรโมตงานกินเจที่เยาวราชได้เป้นอย่างดี

แต่พ่อค้า แม่ขาย แถวเยาวราช บางคนซึ่งรู้เบื้องหลังว่า ใครเป็นใครในคณะกรรมการจัดงานเทศกาลกินเจครั้งนี้ เชื่อว่า มันเป็นการ”ชง” มาให้โดย “เฮียเพ้ง” ซึ่งแม้จะไม่ใช่คนเยาวราช แต่มีสายสัมพันธ์กับกลุ่มโต๊ะทั้งหลาย ที่เป็นธุรกิจสีเทา ในย่านไชนาทาวน์ ซึ่งอยากจะสร้างสีสันให้กับเทศกาลกินเจเยาวราชในปีนี้

แล้ว เฮียเพ้ง เป็นใคร

เฮียเพ้งก็คือ ฝ่าย คิวซี ที่รู้จักมักคุ้นกับลีเดีย เป็นอย่างดี จนชักนำให้ลีเดียไปเป็น “ เพื่อนซี้ต่างวัย” ของเสี่ยแม้ว ที่อยู่ ดูไบนั่นเอง

แล้วลีเดีย เหมาะสมไหมที่จะเป็นพรีเซ็นเตอร์ เจ ไหม

เหมาะที่สุด เพราะน้องเขาบอกว่า “ ปกติเดียจะทานเจเป็นประจำอยู่แล้วค่ะ เพราะนอกจากจะได้ในเรื่องของสุขภาพ แล้ว การกินเจยังถือเป็นการทำบุญอีกด้วย”