จำเลยในคดีหวยบนดิน น่าจะใจชื้นขึ้นมาบ้าง กับคำพิพากษาของศาลฎีกา แผนกคดีอาญาของผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมือง เมื่อวานนี้(21 ก.ย.) ที่ให้ยกฟ้อง จำเลยทั้ง 44 คน ที่ถูกคณะกรรมการตรวจสอบการกระทำที่ก่อให้เกิดความเสียหายแก่รัฐ หรือ คตส.กล่าวหาว่า ทุจริตโครงการจัดซื้อกล้ายาง มูลค่า 1,440 ล้านบาท
เพราะแม้จะเป็นคนละคดี คนละข้อเท็จจริง แต่ทั้งสองคดีก็มีลักษณะร่วมอย่างบางประการ กล่าวคือ
1. เป็นคดีที่ คตส.ใช้สิทธิยื่นฟ้องคดีต่อศาลฎีกาเอง หลังจากอัยการสูงสุดไม่ฟ้องให้ โดยอ้างว่า คดียังไม่สมบูรณ์ เมื่อ คตส. หมดวาระการทำงานแล้ว คณะกรรมการป้องกันและปรามปรามการทุจริตแห่งชาติ หรือ ป.ป.ช. ก็รับหน้าที่เป็นผู้ฟ้องคดี
2.เป็นการฟ้องจำเลยในลักษณะเหมาเข่ง คือ มีจำเลยที่ถูกกล่าวหาว่าร่วมกันกระทำความผิดเป็นจำนวนมาก เพราะร่วมอยู่ในคณะกรรมการ หรือคณะรัฐมนตรีที่มีมติให้ดำเนินโครงการกล้ายาง หรือออกหวยบนดิน
จำเลยในคดีกล้ายางมี 44 คน มีนักการเมือง 4 คน คือ นายเนวิน ชิดชอบ อดีต รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ที่ถูกฟ้องว่า เป็นผู้ริเริ่มโครงการ อีก 3 คนคือ นายสมคิด จาตุศรีพิทักษ์ อดีตรองนายกรัฐมนตรี ในฐานะประธานคณะกรรมการนโยบายและมาตรการช่วยเหลือเกษตรกร หรือ คชก นายวราเทพ รัตนากร อดีตรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงการคลัง นายสรอรรถ กลิ่นประทุม อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ นายอดิศัย โพธารามิก อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์ ทั้ง 3 คนนี้เป็นกรรมการ คชก. ที่ถูกฟ้องเพราะว่า อนุมัติเงิน 1,440 ล้านบาท สำหรับซื้อกล้ายาง ร่วมกับข้าราชการระดับอธิบดีหลายกระทรวงที่เข้าประชุม คชก. ในวันที่มีการอนุมัติด้วย
ส่วนจำเลยในคดีหวยบนดิน มี 46 คน โดยตัด นช. ทักษิณ ชินวัตร ที่หลบหนีคดีออกไป เป็นรัฐมนตรีที่เข้าประชุมคณะรัฐมนตรีวันที่ 8 กรกฎาคม 2546 ซึ่งมีมติให้ดำเนินการออกหวยบนดิน 28 คน ที่เหลือเป็นผู้บริหารสำนักงานสลkกกินแบ่งรัฐบาล
3. เป็นคดีที่มีการดำเนินการ อันสืบเนื่องมาจาก นโยบายของรัฐบาล มิใช่เป็นการดำเนินการเองของจำเลย ซึ่งในคดีกล้ายาง ศาลพิเคราะห์ว่า โครงการกล้ายาง เป็นการริเริ่มจากนโยบายรัฐสมัย พ.ต.ท.ทักษิณ ชินวัตร เป็นนายกรัฐมนตรี ซึ่งมุ่งสนับสนุนให้มีการปรับโครงสร้างการปลูกยางพาราในประเทศ ทั้งยังมีรายงานการศึกษา แนวทางปฏิรูปยางพาราไทย เพื่อรองรับตลาดยางโลก หาใช่ความคิดเห็นของจำเลยที่ 4 คือ นายเนวิน จำเลยที่ 19 คือ นายฉกรรจ์ รักษาวงศ์ อธิบดีกรมวิชาการเกษตร เพียงฝ่ายเดียว ดังนั้น จำเลยที่ 4, จำเลยที่ 19 ไม่มีความผิด พิพากษายกฟ้อง ไม่ต้องชดใช้งบประมาณทั้งหมดคืนรัฐ
อย่างไรก็ตาม แม้จะมีลักษณะร่วมข้างต้น แต่คดีกล้ายางกับคดีหวยบนดิน ก็เป็นคนละคดีกัน ผลแห่งคดีย่อมขึ้นอยู่กับวินิจฉัยขององค์คณะผู้พิพากษาแห่งคดี
คดีหวยบนดิน ศาลจะอ่านคำพิพากษาในวันที่ 30 กันยายน และมีคำสั่งห้ามจำเลยเดินทางออกนอกประเทศไว้แล้ว ถ้าจะมีจำเลยคนหนึ่งคนใด มีเหตุขัดข้องมาฟังคำพิพากษาไม่ได้ในวันนั้น ก็มีเหตุประการเดียวคือ ป่วย ซึ่งจะต้องมีใบรับรองแพทย์มาแสดงต่อศาล
ถ้าจำเลยมาศาลทุกคนในวันนั้น โดยเฉพาะจำเลยที่เป็นนักการเมือง ก็แสดงถึงความมั่นใจว่า มีโอกาสจะหลุดจากโทษ จำคุก จึงกล้ามาฟังคำพิพากษา
เหมือนอย่างนายเนวิน และจำเลยคนอื่นในคดีกล้ายาง ยกเว้นนายอดิศัย ที่เดินทางมาฟังคำพิพากษาทั้งในวันที่ 17 สิงหาคม ที่มีการเลื่อนอ่านคำพิพากษา และเมื่อวานนี้ ก็เพราะมั่นใจว่า ศาลจะยกฟ้อง
