”หมอยง” เผย 3 โรคทางเดินหายใจ โควิด-19 RSV และไข้หวัดใหญ่ มีลักษณะคล้ายคลึงกัน เป็นแล้วเป็นได้อีก มีวัคซีนป้องกันอาการรุนแรง และกลายเป็นโรคประจำถิ่นไปแล้ว ชี้เด็กเล็ก ผู้สูงอายุและกลุ่ม 608 ยังน่าเป็นห่วง
วันนี้ (19 ต.ค.) เฟซบุ๊ก “Yong Poovorawan” หรือ ศ.นพ.ยง ภู่วรวรรณ หัวหน้าศูนย์เชี่ยวชาญเฉพาะทางด้านไวรัสวิทยาคลินิก ภาควิชากุมารเวชศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ออกมาโพสต์ข้อความที่บ่งชี้ว่า โควิด-19 RSV และไข้หวัดใหญ่ มีความคล้ายคลึงกัน โดย “หมอยง” ได้ระบุข้อความอธิบายว่า
“โควิด-19 RSV และไข้หวัดใหญ่ โรคที่คล้ายคลึงกัน
โรคทางเดินหายใจที่เกิดจากเชื้อไวรัสมีเป็นจำนวนมาก แต่ปัญหาสำคัญแต่เดิมจะเป็นไข้หวัดใหญ่กับ RSV และในสมัยก่อน เราไม่ได้ตรวจเพราะวิธีการตรวจยุ่งยากไม่เหมือนสมัยนี้ ทั้ง โควิด-19 RSV และไข้หวัดใหญ่ มีวิธีการตรวจแบบ ATK จึงทำให้พบโรคดังกล่าวมากขึ้น
การระบาดของโรคทั้ง 3 นี้จะอยู่ในฤดูกาลเดียวกัน เป็นโรคประจำฤดูกาล และจะมีปัญหาในกลุ่มเสี่ยง คือ เด็กเล็ก ผู้สูงอายุ ผู้มีโรคประจำตัวหรือที่เรียกว่า 608
RSV เป็นโรคที่มีมาแต่โบราณ จนถึงปัจจุบันก็ยังไม่สามารถพัฒนาวัคซีนมาใช้ป้องกันได้ โรคนี้เป็นแล้วเป็นอีกได้ จากการศึกษาที่ศูนย์ที่ผมทำอยู่ เด็กโตขึ้นมาจนถึง 5 ขวบ แทบจะไม่มีใครเลยที่ไม่เคยเป็น และแต่ละคนเป็นแล้วเป็นได้อีก บางคนเป็นทุกปี ภูมิต้านทานที่เกิดขึ้นจากแม่จะส่งมายังลูก และจะอยู่ประมาณ 6 เดือน ถึงมีภูมิต้านทานส่งต่อมาจากมารดา เด็กเล็กก็เป็นได้และมีอาการรุนแรง แต่ส่วนใหญ่จะพบหลังจากที่ภูมิส่งต่อจากมารดาหมดลงแล้วคือตั้งแต่อายุ 6 เดือนขึ้นไป ไวรัสนี้มีหลายสายพันธุ์ และจากการติดตามถึงสายพันธุ์เดียวกันก็สามารถเป็นซ้ำได้อีก ความรุนแรงจะมากในขวบปีแรกและเมื่อโตขึ้น ความรุนแรงของโรคก็จะน้อยลง เช่นเดียวกันผู้ใหญ่ก็เป็นได้แต่อาการน้อย และจะไปมีอาการมากในกลุ่มที่มีภูมิคุ้มกันบกพร่องหรือผู้สูงอายุ 608 ไม่มียารักษาโดยตรงรักษาตามอาการ ส่วนใหญ่หายเป็นปกติ
ไข้หวัดใหญ่ก็เช่นเดียวกัน มีหลายสายพันธุ์ทั้ง A และ B ที่ระบาดอยู่ในปีนี้เป็นไข้หวัดใหญ่ A สายพันธุ์ H3N2 เกือบทั้งหมด ที่ศูนย์เราติดตามสายพันธุ์อยู่ตลอด วัคซีนป้องกันได้แต่ประสิทธิภาพไม่สูง ฉีดวัคซีนแล้วก็เป็นได้แต่อาการจะลดลง เช่นเดียวกันกับ covid-19
เช่นเดียวกัน covid-19 ก็เป็นโรคประจำฤดูกาลไปแล้ว ก็จะพบในฤดูกาลเดียวกัน คือฤดูฝน และจะน้อยลงในช่วงเดือนตุลาคมถึงธันวาคม และจะไปเพิ่มขึ้นอีกเล็กน้อยในเดือนมกราคมถึงมีนาคม แล้วค่อยลดลงอีกแล้วไปเพิ่มอีกครั้งหนึ่งหลังจากกลางเดือนมิถุนายน จากการศึกษาทั่วโลกพบว่าความรุนแรงตั้งแต่ยุคโอมิครอน ลดลง แม้กระทั่งเกิด long covid ก็ลดลง การเกิด MIS-C ในเด็กก็ลดลง และความรุนแรงของ MIS-C ในเด็กก็ลดลง (จากการศึกษาในอิสราเอล) JAMA May19, 2022 เปรียบเสมือนโรคนี้กำลังปรับตัวเข้าสู่โลกประจำฤดูกาล
สมัยก่อนอัตราการเสียชีวิตจากโรคในระบบทางเดินหายใจ เช่น ปอดบวม ปอดอักเสบ ภาวะหายใจล้มเหลวจากการติดเชื้อเราพบได้มาก แต่เราไม่เคยแยกเชื้อว่าเกิดจากเชื้ออะไร และยังมีปอดบวมที่เกิดจากเชื้อแบคทีเรียเข้ามาซ้ำเติมอีก อย่างไรก็ตาม ในปัจจุบันนี้การดูแลรักษาดีขึ้น อัตราการเสียชีวิตดังกล่าวลดลงอย่างมากถ้าเปรียบเทียบกับสมัยที่ผมดูแลผู้ป่วยเมื่อ 40 ปีก่อน เรารักษาปอดบวมในผู้ป่วยเป็นจำนวนมาก โดยบางครั้งไม่รู้ด้วยซ้ำว่ามีสาเหตุจากอะไร
นอกจากไวรัสที่กล่าวถึงยังมีอีกเป็นจำนวนมากที่ทำให้เกิดโรคทางเดินหายใจ และถ้าจะตรวจให้ครบทุกตัว ก็จะเสียค่าใช้จ่ายจำนวนมากโดยไม่จำเป็น ยกเว้นการศึกษาวิจัย เพื่อให้ทราบว่าขณะนี้อะไรกำลังระบาดอยู่ ซึ่งเป็นหน้าที่ของเราที่เราทำอยู่ตลอดเวลาอยู่แล้ว”
