“ทนง” ชี้ลอยแพอัฟกานิสถาน สะท้อนจุดเสื่อมของอเมริกา เป็นข้อเตือนใจประเทศเล็กที่คิดเลือกข้าง หากถูกทิ้งก็มีสภาพไม่ต่างกัน ระบุหลังจากนี้จีนจะเข้ามามีบทบาทในตะวันออกกลางแทน ด้วยการขยายอิทธิพลทางเศรษฐกิจ
วันที่ 17 ส.ค. 2564 นายทนง ขันทอง ผู้เชี่ยวชาญข่าวต่างประเทศ และ ผอ.สื่อสาร บลจ.บัวหลวง ร่วมสนทนาในรายการ “คนเคาะข่าว” ออกอากาศทางสถานีโทรทัศน์ผ่านดาวเทียม ช่อง “นิวส์วัน” ในหัวข้อ “ยุติสงครามอัฟกัน 20 ปี สหรัฐฯ พ่ายยับ จีนเสียบแทน”
โดย นายทนง กล่าวว่า สหรัฐฯ เข้าไปก่อสงครามในอัฟกานิสถานตั้งแต่หลังเหตุการณ์ 911 อัฟกานิสถานเป็นหนึ่งในประเทศในพิมพ์เขียวของสหรัฐฯ เพื่อขยายอำนาจในตะวันออกกลาง ถือเป็นประเทศยุทธศาสตร์เข้าสู่เอเชียกลาง เป็นเป้าหมายของสหรัฐฯ ที่ต้องปิดล้อมทั้งจีนหรือรัสเซีย ในระยะยาว ในขณะเดียวกัน อัฟกานิสถานก็ร่ำรวยทรัพยากรธรรมชาติ มีแร่ต่างๆ ที่สำคัญมีลิเธียม แร่ที่ใช้ผลิตแบตเตอรี่รถยนต์ นอกจากนั้น ยังมีแร่แรร์เอิร์ธหลายตัว ที่ใช้ในอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ ที่ผ่านมาอเมริกากอบโกยมากน้อยเพียงใด
อีกเรื่องที่น่าสนใจ อัฟกานิสถานมีการทำไร่ฝิ่นจำนวนมาก 90% ของเฮโรอีนในโลกมาจากอัฟกานิสถาน ตอลิบานไม่ได้เห็นด้วยกับการปลูกฝิ่น แต่ตั้งแต่อเมริกาเข้าไปครอบครองตั้งแต่ปี 2001 ผลผลิตของฝิ่น เฮโรอีน เพิ่มมากขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ
นายทนง กล่าวอีกว่า สมัยทรัมป์พยายามลดกำลังทหารในอัฟกานิสถาน เพราะเห็นว่ายิ่งยื้อไปก็ไม่ได้ประโยชน์ ควรมาโฟกัสที่จีนดีกว่า จึงเปลี่ยนนโยบายมาปิดล้อมจีนในภูมิภาคนี้ พอไบเดนมาก็เห็นด้วย จึงถอนทหารจากอัฟกานิสถาน โดยเชื่อว่าทหารอัฟกันจะเอาอยู่ แต่ปรากฏว่า เอาไม่อยู่ ถูกล้มเร็วมากกระทั่งตั้งหลักไม่ทัน สิ่งที่น่าเกลียด เมื่อ ก.ค. อเมริกาถอนทหารออกจากสนามบินบาแกรม ซึ่งเป็นฐานทหารสหรัฐฯ ในอัฟกานิสถาน โดยไม่บอกกล่าวร่ำลารัฐบาลอัฟกันที่อยู่ร่วมกันมา 20 ปี อ้างเพื่อความปลอดภัย
ขวัญกำลังใจทหารอัฟกันต่างจากตอลิบาน รัฐบาลอัฟกันก็มีการคอร์รัปชันมาก ประธานาธิบดีอัฟกันหนีออกนอกประเทศพร้อมเงินมหาศาล กระทั่งไม่สามารถอัดในเฮลิคอปเตอร์ได้ต้องทิ้งกระเป๋าเงินไว้ ปล่อยชาวอัฟกันให้รับเคราะห์ โดยเฉพาะพวกที่ทำงานให้อเมริกา พวกนี้กลัวโดนคิดบัญชี
นายทนง กล่าวด้วยว่า เหตุการณ์ทั้งหลายชี้ถึงจุดเสื่อมของอเมริกา ที่ไม่สามารถปกป้องพันธมิตรได้ เหมือนที่เกิดขึ้นในซีเรีย สหรัฐฯ อังกฤษ นาโต เริ่มเสื่อมในตะวันออกกลาง มหาอำนาจเริ่มพลิกมาที่ขั้วจีนกับรัสเซีย โดยมีอิหร่านเป็นปัจจัยที่สำคัญ ตนเชื่อว่า ตอลิบานน่าจะได้รับเงินสนับสนุนจากปากีสถาน อิหร่าน หรือรัสเซีย จึงทำให้สามารถชนะได้
แน่นอนเราจะเห็นรัสเซียและจีนเข้ามามีบทบาทมากขึ้น โดยเฉพาะจีนมีเขตแดนติดอัฟกานิสถานนิดนึง คือ ซินเจียง ก็มีการเจรจาตกลงกับตอลิบานว่าต้องไม่ให้ความร่วมมือกับลัทธิแบ่งแยกดินแดน แล้วจีนจะให้เงินในการฟื้นฟูประเทศ ซึ่งจีนก็จ้องที่จะขยายอิทธิพลทางด้านเศรษฐกิจ ส่วนรัสเซียก็ต้องการรื้อฟื้นความยิ่งใหญ่
ที่ผ่านมา อเมริกาให้การสนับสนุนการทหาร แต่ความช่วยเหลือไม่ไปถึงประชาชน ไม่ได้ช่วยเศรษฐกิจให้ดีขึ้น อ้างว่า ต้องทำสงครามต่อต้านการก่อการร้าย แต่นโยบายจีนไม่ใช้นโยบายทหาร แต่เน้นพัฒนาเศรษฐกิจ ลงทุนโครงสร้างพื้นฐาน
นายทนง กล่าวอีกว่า กลุ่มอาเซียนตอนนี้อยู่ในฐานะที่ค่อนข้างลำบาก จากการให้สัมภาษณ์ของ ลี เซียนลุง นายกฯสิงคโปร์ ว่ามหาอำนาจอย่าสร้างความลำบากใจให้กับอาเซียน ด้วยการต้องให้เลือกข้าง การดำเนินนโยบายสหรัฐฯ เป็นปฏิปักษ์กับจีนสุดท้ายไม่มีใครชนะหรอก เสียหายกันหมด การที่จะให้อาเซียนเลือกข้าง ไม่เป็นประโยชน์กับใคร ส่วน ดูแตร์เต ประธานาธิบดีฟิลิปปินส์ก็ให้สัมภาษณ์แบบไม่เกรงใจว่าสหรัฐฯยั่วยุให้ทำสงครามกับจีน เพื่อแย่งหมู่เกาะทะเลจีนใต้คืน ดูแตร์เต บอกว่า ถ้าฟิลิปปินส์รบกับจีนก็ล่มสลายไม่มีทางสู้ได้ ถ้าแน่จริงทำไมสหรัฐฯ ไม่รบเอง
นายทนง กล่าวต่ออีกว่า เวลาเห็นว่าสงครามหมดประโยชน์ต้องถอนแบบมีชั้นเชิง ไม่ใช่แบบที่ปรากฏ ความน่าเชื่อถืออเมริกาแย่มาก มันส่งสัญญาณไปประเทศต่างๆ ที่คิดเป็นพันธมิตรอเมริกา ต่อไปถูกทิ้งจะทำยังไง อัฟกานิสถานเป็นบทเรียนที่แพงสำหรับอเมริกา แต่มีประโยชน์ต่อประเทศเล็กน้อยที่เลือกข้าง
