เพจ “หมอแล็บแพนด้า” โวยเว็บผู้จัดการมั่ว โอดครวญอ้างโดนหาว่าด้อยค่าฟ้าทะลายโจร แต่ข้อความที่ระบุว่า “งานวิจัยฟ้าทะลายโจรถูกถอด-ไม่แตกต่างจากยาหลอก” แอบลบไปแล้ว!
วันนี้ (10 ส.ค.) จากกรณีที่ ทนพ.ภาคภูมิ เดชหัสดิน นักเทคนิคการแพทย์ชื่อดัง เจ้าของเฟซบุ๊กเพจ หมอแล็บแพนด้า ได้แชร์โพสต์ของ นพ.ภาสกร วันชัยจิระบุญ ผู้ช่วยเลขาธิการแพทยสภา ที่ออกมาระบุว่า 1 ใน 4 paper ฟ้าทะลายโจรขอถอน พร้อมกันนั้นได้แสดงความเห็นของตัวเองว่า “งานวิจัยฟ้าทะลายโจรชิ้นนี้ถูกถอดออกไปแล้วครับ เพราะคำนวณสถิติผิดพลาด สรุปที่ถูกต้องสำหรับงานวิจัยนี้คือ ฟ้าทะลายโจรไม่แตกต่างจากยาหลอก”
ต่อมา พญ.อัมพร เบญจพลพิทักษ์ อธิบดีกรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก ชี้แจงว่า กรณีการถอนงานวิจัยฟ้าทะลายโจรที่อยู่ระหว่างรอตีพิมพ์ในวารสารการแพทย์ เพราะทีมงานวิจัยพบข้อผิดพลาดเรื่องตัวเลขเล็กน้อย จึงได้ดึงข้อมูลตัวนี้กลับมา และถอนงานวิจัยออกมาเอง ไม่ได้ถูกปฏิเสธ หรือถูกส่งคืนกลับมาจากวารสารแพทย์ และผลการวิจัย เนื้อหาเกือบทั้งหมดยังคงเป็นไปตามรายงานฉบับแรกที่ถอนกลับมา เมื่อได้ปรับปรุงตัวเลขดังกล่าวให้ถูกต้องแล้วก็จะส่งกลับไปตีพิมพ์ที่วารสารเดิมต่อไป พร้อมยืนยันว่าฟ้าทะลายโจรไม่มีผลข้างเคียงต่อระบบตับ ไต
ขณะที่ นพ.สันต์ ใจยอดศิลป์ ศัลยแพทย์หัวใจและผู้เชี่ยวชาญเวชศาสตร์ครอบครัว ที่ก่อนหน้านี้เขียนบทความระบุว่า ทีมผู้วิจัยชาวไทย ซึ่งได้ทำวิจัยแบบสุ่มตัวอย่างแบ่งกลุ่มเปรียบเทียบ (RCT) ที่สรุปผลได้ว่าฟ้าทะลายโจรใช้รักษาโควิด-19 แล้วมีผลดีลดการเกิดปอดอักเสบได้ ได้ขอถอนนิพนธ์ต้นฉบับของตนเองที่รอตีพิมพ์กลับคืนจากคลังวารสารรอตีพิมพ์ (medRxiv) ด้วยเหตุผลว่ามีความผิดพลาดในการคำนวณค่านัยสำคัญของความแตกต่าง (p-value) จึงของดการเผยแพร่ไว้ก่อนเพื่อป้องกันการนำผลวิจัยไปใช้ด้วยสำคัญผิด
แต่เมื่อมีเพจดังโพสต์ข้อความระบุว่า ฟ้าทะลายโจรไม่แตกต่างจากยาหลอก นพ.สันต์ก็เผยแพร่บทความอีกครั้งหนึ่งว่า คณะผู้วิจัยชาวไทยที่ทำวิจัยฟ้าทะลายโจรรักษาโควิดได้ขอถอนต้นฉบับของตัวเองกลับออกมาจากเว็บไซต์งานวิจัยรอตีพิมพ์ (medRxiv) เพื่อแก้ไขข้อผิดพลาดในการคำนวณเชิงสถิติในประเด็นการคิดค่านัยสำคัญทางสถิติ (p-value) คิดไม่ถึงว่าจะมีผู้ตัดเอาบทความของตนครึ่งบรรทัดไปโพนทะนาผ่านทางหนังสือพิมพ์และสื่อต่างๆ ว่า ฟ้าทะลายโจรใช้รักษาโควิดไม่ได้ ผลเสียแล้วควรต้องเลิกใช้ ซึ่งเป็นการตัดบทความเอาไปแค่บรรทัดเดียวแล้วเอาไปกระเดียดที่ได้ผล
ทั้งนี้ ตนขอแก้ไขคำพูดใหม่ เป็นหลักฐานวิทยาศาสตร์ที่สนับสนุนให้ใช้ฟ้าทะลายโจรรักษาโรคโควิด-19 ในคนยังมีไม่มากพอ เพราะยังขาดงานวิจัยระดับ RCT จึงต้องทำวิจัยซ้ำโดยการขยายกลุ่มตัวอย่างให้ใหญ่ขึ้น เพราะการที่กลุ่มตัวอย่างเล็กได้ค่า p มากกว่า 0.05 ก็บอกได้แค่ว่ายังบอกไม่ได้ว่าความแตกต่างในผลการรักษา คือการเกิดปอดบวม ในทั้งสองกลุ่มมันต่างกันจริงหรือไม่ การจะรู้ได้ก็ต้องมีกลุ่มตัวอย่างที่ใหญ่กว่านี้ ไม่ได้บ่งชี้ว่าการใช้ฟ้าทะลายโจรรักษาโรคโควิด-19 ไม่ได้ผล ซึ่งยาคู่แข่งกันที่ใช้ในเมืองไทยอีกตัว คือ Favipiravir ก็มีข้อมูลน้อยประมาณเดียวกัน คือทุกอย่างติดอยู่ที่ไม่มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ
แต่ฟ้าทะลายโจรมีความพิเศษกว่า Favipiravir ตรงที่แค่ทำวิจัยซ้ำขยายกลุ่มตัวอย่างให้ใหญ่ขึ้นอีกนิดเดียว ก็จะเห็นดำเห็นแดงแล้วว่าได้ผลหรือไม่ได้ผลต่างจากยาหลอกอย่างมีนัยสำคัญหรือไม่ อีกทั้งฟ้าทะลายโจรเป็นพืชสามัญในท้องถิ่น หาง่ายกว่า ราคาถูกกว่า มีประโยชน์ต่อเศรษฐกิจของชาติมากกว่า ในแง่การค้าขายระดับนานาชาติ หากจะขายฟ้าทะลายโจรก็ต้องมีงานวิจัยระดับ RCT สนับสนุน ตัวหมอสันต์จึงลุ้นตัวโก่งให้ทำงานวิจัยนี้ต่อให้เบ็ดเสร็จสะเด็ดน้ำ โดยยินดีช่วยทุกอย่างเท่าที่หมอแก่คนหนึ่งจะช่วยได้
อ่านประกอบ : “นพ.สันต์” แจงไม่เคยบอก “ฟ้าทะลายโจร” รักษาโควิดไม่ได้ เพียงแต่ต้องวิจัยกลุ่มตัวอย่างให้ใหญ่ขึ้น
ล่าสุด หลังจากที่คอลัมน์ “ข่าวปนคน คนปนข่าว” ในเว็บไซต์ MGR Online และหนังสือพิมพ์ผู้จัดการรายวัน 360 รายงานข่าวในหัวข้อ “งานนี้ถือว่าพลาด “หมอแล็บแพนด้า” หัวหมู่หวังจะปลุกดรามา “ถอนงานวิจัย” ด้อยค่าฟ้าทะลายโจร สุดท้ายแพ้ภัยความจริง” ปรากฏว่าเจ้าของเฟซบุ๊กเพจ “หมอแล็บแพนด้า” โพสต์ความคิดเห็นระบุว่า “เดี๋ยวๆ มั่วแล้วครับ”
ต่อมาเจ้าตัวโพสต์ข้อความในเพจ “หมอแล็บแพนด้า” โพสต์ภาพและข้อความระบุว่า “เสียใจ หาฟ้าทะลายโจรมาให้ผู้ป่วยเยอะมาก ล่าสุดแชร์งานวิจัยที่ถูกถอนแค่งานวิจัยเดียว โดนหาว่าด้อยค่าฟ้าทะลายโจรไปอีกครับ ชีวิตอดสูมาก นอนแพ้บ”
อย่างไรก็ตาม ข้อความที่ระบุว่า “งานวิจัยฟ้าทะลายโจรชิ้นนี้ถูกถอดออกไปแล้วครับ เพราะคำนวณสถิติผิดพลาด สรุปที่ถูกต้องสำหรับงานวิจัยนี้คือ ฟ้าทะลายโจรไม่แตกต่างจากยาหลอก” ในเฟซบุ๊กหมอแล็บแพนด้านั้นได้ลบออกจากเพจไปแล้ว
