“หมอยงค์ศักดิ์” เผยความน่ากลัวของ “สายพันธุ์เดลตา” หวั่นไวรัสจะกลายพันธุ์ไปไม่สิ้นสุด

นายแพทย์ ยงค์ศักดิ์ เลียงอุดม แพทย์ศัลยศาสตร์ โรงพยาบาลกรุงเทพ เผยถึงพัฒนาการของไวรัสโควิดสายพันธุ์เดลตาที่อันตรายกว่าสายพันธุ์ดั้งเดิมหลายเท่า ชี้ขณะนี้ระบาดไปแล้วกว่า 147 ประเทศ หวั่นไวรัสจะกลายพันธุ์อย่างไม่มีที่สิ้นสุด

เมื่อวันที่ 4 ส.ค. นายแพทย์ ยงค์ศักดิ์ เลียงอุดม ศัลยศาสตร์ทางมือและจุลศัลยศาสตร์, ศัลยศาสตร์ออร์โธปิดิกส์โรคกระดูกสันหลัง โรงพยาบาลกรุงเทพ ออกมาโพสต์ข้อความในหัวข้อ “DELTA Variant: Super virus” ลงในเฟซบุ๊กส่วนตัว “ตามข่าวกับหมอยงค์” เผยถึงความน่ากลัวของไวรัสโควิด-19 สายพันธุ์เดลตาที่กำลังเป็นสายพันธุ์หลักของโลก และมีการแพร่กระจายไป 147 ประเทศในทุกทวีปทั่วโลก โดยได้ระบุข้อความว่า

“ในขณะนี้ไวรัสกลายพันธุ์ Delta variant ได้แพร่กระจายเป็นสายพันธุ์หลักของโลก ไวรัสได้แพร่กระจายไป 147 ประเทศในทุกทวีปทั่วโลก ในอเมริกา 83% ของคนติดเชื้อ Covid-19 เป็น Delta variant และในอังกฤษพบถึง 97% แม้แต่ในทวีป Africa สายพันธุ์หลักก็เป็น Delta variant ไม่ใช่ Beta variant ที่พบมาก่อนและเคยเป็นที่กลัวเกรงกันว่าจะเป็นสายพันธุ์หลัก ไวรัสกลายพันธุ์ Delta variant มี R=8 มีความสามารถที่จะแพร่กระจายได้เร็วกว่าสายพันธุ์ Wuhan ที่มี R=2 ถึง 4 เท่า Delta variants มีจำนวนไวรัส load ในลำคอผู้ติดเชื้อมากกว่าสายพันธุ์ Wuhan ถึง 1,000 เท่า นักระบาดวิทยาอังกฤษบอกว่า การเดินทางของคนอังกฤษ ตามปกติจาก R เท่ากับ 8 สำหรับ Delta แต่อาจเพิ่มเป็น 30 เมื่อมีการเดินทาง ถ้ามีคนเดินทางติดเชื้อ 500 คน จำนวนคนติดเชื้อใหม่อาจเพิ่มขึ้นเป็น 100 เท่า

จากเอกสารลับของ CDC อเมริกาที่ได้มาโดย Washington post รายงานว่า Delta variant เป็นโรคระบาดที่แพร่กระจายได้ง่ายกว่าโรคระบาดใดที่เคยมีมา ระบาดได้ดีกว่าฝีดาษ small pox อีสุกอีใส ไข้หวัด Flu และ Sars และ Mers ปัจจัยที่ทำให้ Delta มีการแพร่ระบาดไปอย่างรวดเร็วเพราะเมื่อมีการกลายพันธุ์แล้ว ไวรัสจะแบ่งตัวเพิ่มเป็นจำนวนมากใน cell ทางเดินหายใจส่วนต้นของผู้ติดเชื้อ จึงเป็นสาเหตุสำคัญที่ผู้ไม่ฉีดวัคซีนติดเชื้อได้ง่ายขึ้นเมื่อใกล้ชิดผู้ติดเชื้อ นอกจากนี้ อาการของผู้ป่วยติดเชื้อ Delta ยังแตกต่างจากสายพันธุ์เดิม อาจทำให้เข้าใจว่าเป็นแค่หวัดธรรมดาเพราะมีอาการไข้ ปวดศีรษะ ไอ เจ็บคอ มีน้ำมูกเหมือนไข้หวัด หรือทำให้เข้าใจว่าเป็นโรคภูมิเเพ้ มีอาการจาม การจามช่วยให้การแพร่กระจายเชื้อเป็นไปอย่างรวดเร็วขึ้นไปอีก ผิดไปจากสายพันธุ์เดิมมีอาการเด่นคือหายใจลำบาก

สายพันธุ์ Delta มีโอกาสลุกลามลงปอดได้เร็วกว่าสายพันธุ์เดิม โดยใช้เวลา 3-5 วัน สายพันธุ์เดิมใช้เวลา 10 วัน จึงมีการดำเนินโรคที่เร็วกว่า การกลายพันธุ์ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงที่ลงตัวในหนาม spike protein ของไวรัสในส่วนที่เรียกว่า RBD ทำให้ Delta มีความสมบูรณ์แบบที่สุดที่จะแพร่กระจาย การเรียงตัวของส่วนย่อยของ RBD ในหนาม spike ของไวรัสจะกำหนดรูปร่างของหนาม spike protein เมื่อมีการกลายพันธุ์ mutation จะมีการเปลี่ยนแปลงในส่วนย่อยเหล่านี้ ใน RBD ทำให้เปลี่ยนรูปร่างตามหลัก physic การเปลี่ยนแปลงรูปร่างนี้ทำให้เกิดรอยแยก เนื่องจาก protein เกาะตัวกันหลวมขึ้นอันเป็นสาเหตุที่สำคัญทำให้ spike protein เกาะแน่นกับผิว cell

RBD ที่สำคัญคือ NTD (N terminal domain) เมื่อมีการกลายพันธุ์จะทำให้ protein เหล่านี้เกาะตัวหลวมๆ มีรอยแยก ทำให้ไวรัสเกาะกับ receptor ACII บนผิว cell ดีขึ้น ซึ่งพบในสายพันธุ์ Delta เป็นเหตุผลที่สายพันธุ์ Delta แพร่กระจายได้เร็วกว่าสายพันธุ์เดิม การเปลี่ยนหน่วยย่อยใน RBD จึงทำให้เปลี่ยนรูปร่าง ยังทำให้เกิดรอยเเยกในหนาม spike protein ซึ่งจะทำให้ไวรัสเกาะแน่นกับ ACII ที่ผิว cell ของมนุษย์ และนำไปสู่การเข้า cell ได้ง่ายขึ้น

การกลายพันธุ์ในตำเเหน่ง P 681R ของ spike protein ทำให้เปิดจุดอ่อนใน spike protein เมื่อ spike protein ชนกับผิวเซลล์ spike protein จะถูกแยกออกจากกันเป็น S1 และ S2 ทำให้เข้า cell ได้ง่ายขึ้น เป็นการเปลี่ยนแปลงสำคัญที่พบใน Delta

การกลายพันธุ์ของ RBD ที่ตำแหน่ง E484 K ของสายพันธุ์ Beta และ Gamma ทำให้ภูมิคุ้มกัน antibodies ยึดติดกับหนาม spike ของไวรัสไม่ดี ไม่แน่น ทำให้เป็นเหตุให้ต้องใช้จำนวน antibodies ที่สร้างมากขึ้น และทำให้วัคซีนที่สร้าง antibodies ได้น้อยใช้ไม่ได้ผลต่อสายพันธุ์ Beta และ Gamma เพราะเมื่อเกาะติดไม่ดี จำนวนภูมิคุ้มกัน n ab จะต้องใช้มากขึ้นจึงจะได้ผล

สายพันธุ์ Delta จากวารสาร Lancet จึงพบว่าผู้ป่วยมีโอกาสมากกว่าสายพันธุ์ Alpha ที่จะต้องรักษาตัวในโรงพยาบาล 85% สายพันธุ์ Delta มีโอกาสเกิด breakthrough infection ได้มากกว่าสายพันธ์ุอื่นๆ คือฉีดวัคซีนแล้วยังติดเชื้อได้ ส่วนใหญ่อาการน้อยหรือไม่มีอาการ ในเมือง Province Town รัฐ Massachusetts มี breakthrough infection โดยสองในสามของผู้ติดเชื้อ 470 คนฉีดวัคซีนแล้ว และ 90% ของคนติดเชื้อเป็น Delta variant

คนติดเชื้อใหม่ในอังกฤษเเละอเมริกาส่วนใหญ่เป็นคนหนุ่มสาวที่ยังไม่ได้ฉีดวัคซีน จึงมีคำพูดว่า pandemic of unvaccinated people มีความหวาดกลัวกันว่าไวรัสจะกลายพันธุ์อย่างไม่มีที่สิ้นสุด การทดลองวิจัยของ Ben Chen แห่ง Harvard ได้ทำการวิจัยพบว่า การเปลี่ยนแปลงของ amino acid ในห่วงโซ่ของ spike protein จะมีข้อจำกัด เพราะเมื่อทดลองเปลี่ยนชนิดของ protein amino acid ในห่วงโซ่บางอย่าง โดยเฉพาะในส่วนที่จะทำไวรัสมีความรุนแรงมากขึ้น โครงสร้างของรูปร่างที่เปลี่ยนไปจะทำให้ protein ใน spike protein ไม่สามารถจับตัวร่วมกันได้ จึงเป็นข้อจำกัดในการกลายพันธุ์ของไวรัส

ในขณะนี้ Delta variant ได้บุกเข้าประเทศจีนเเล้ว โดยพบที่นานกิงและกระจายไปแล้ว 20 เมือง Delta variant กำลังทดสอบระบบกำปั้นเหล็กของจีน และวัคซีน Sinopharm ของจีนที่ฉีดไปแล้วมากกว่า 1,000 ล้าน dose ว่าจะเอา Delta อยู่หรือไม่ และการทำ massive testing ของจีนซึ่งมีระยะฟักตัวเพียง 3-5 วัน จะต้องทำ testing จำนวนนเท่าไรคนละกี่ครั้งถึงเท่าไร จึงจะตามจับคนติดเชื้อทั้งหมดได้สำหรับคนจีน 1,300 ล้านคน”