กรมศิลปากร กระทรวงวัฒนธรรม โดยพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร ขอเชิญประชาชนร่วมกิจกรรมสรงน้ำพระธาตุ และ เทพนพเคราะห์ เนื่องในเทศกาลสงกรานต์ ประจำปีพุทธศักราช 2558 ระหว่างวันที่ 11 - 14 เมษายน 2558 เวลา 09.00 - 16.00 น. ณ ศาลาสำราญ มุขมาตย์ พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร
วันนี้ (11 เม.ย.) รายงานข่าวแจ้งว่า นายบวรเวท รุ่งรุจี อธิบดีกรมศิลปากร เปิดเผยว่า เนื่องในเทศกาลสงกรานต์ ประจำปีพุทธศักราช 2558 กรมศิลปากรได้จัดกิจกรรมสรงน้ำพระธาตุ และเทพนพเคราะห์ ซึ่งถือว่าเป็นเทพที่ปกปักรักษาชีวิตของประชาชนตั้งแต่เกิดจนตาย แต่ละคนเมื่อเกิดมาจะมีเทพนพเคราะห์ประจำวันเกิด และในแต่ละช่วงชีวิต เทพนพเคราะห์จะหมุนเวียนเข้าเสวยอายุ กำหนดปีการเสวยอายุตามกำลังของเทพแต่ละองค์ ซึ่งจะส่งผลร้ายหรือดีต่อมนุษย์ขึ้นอยู่กับประเภทของเทพนพเคราะห์ว่าเป็นฝ่ายบาปเคราะห์หรือศุภเคราะห์ หรือความเข้ากันได้หรือไม่กับเทพประจำวันเกิด ดังนั้น ในวันสงกรานต์ซึ่งถือเป็นวันดี จึงเป็นโอกาสที่จะได้กราบไหว้บูชาขอพรจาก เทพนพเคราะห์ เพื่อเริ่มต้นปีใหม่ไทยด้วยสิริมงคลตามแบบแผนประเพณีที่ดีงามต่อไป
เทพนพเคราะห์มีต้นกำเนิดมาจากโหราศาสตร์ฮินดูที่นับถือพระสุริยเทพ (พระอาทิตย์) ซึ่งมีเทพบริวารอีก 8 องค์ รวมเป็น 9 องค์ ประกอบด้วย พระอาทิตย์ ทรงราชสีห์ เป็นเทพนพเคราะห์ที่มีอำนาจเหนือกว่าเทพนพเคราะห์ทั้งปวง พระจันทร์ ทรงม้า พระอังคาร ทรงมหิงสา พระพุธ ทรงคชสาร พระพฤหัสบดี ทรงกวาง พระศุกร์ ทรงโค พระเสาร์ ทรงพยัคฆ์ พระราหู ทรงพญาครุฑ และ พระเกตุ ทรงนาค ในคติความเชื่อของไทย กล่าวว่า เทพนพเคราะห์นั้นกำเนิดมาจากพระอิศวรเป็นเจ้าสร้างขึ้นมา ลักษณะที่ปรากฏจึงแตกต่างจากคติความเชื่อของฮินดู
สำหรับประติมากรรมเทพนพเคราะห์ชุดนี้ หล่อขึ้นตามแบบเทพนพเคราะห์ของไทย มีลักษณะการแต่งกายคล้ายคลึงกับภาพเทวรูปในสมุดไทยหมวดตำราภาพเทวรูปไสยศาสตร์ เล่มที่ 70 สำนักหอสมุดแห่งชาติ ที่สันนิษฐานว่าเป็นรูปแบบของเจ้าฟ้าอิศราพงศ์ และคล้ายคลึงกับภาพจิตรกรรมเทพบนบานประตูหน้าต่างด้านในของพระอุโบสถวัดบวรสถานสุทธาวาส (วัดพระแก้ววังหน้า) ที่เจ้าฟ้าอิศราพงศ์ทรงร่วมในการควบคุมการก่อสร้างเช่นกัน ความพิเศษของประติมากรรมชุดนี้ คือ สามารถถ่ายทอดรูปแบบของเทพนพเคราะห์ให้ออกมาเป็นประติมากรรมแบบลอยตัว แสดงท่าทาง และลักษณะของเทพนพเคราะห์ได้อย่างสมจริงและมีชีวิตชีวา โดยยังคงรักษาเอกลักษณ์ และลักษณะของเทพแต่ละองค์ไว้ได้อย่างสมบูรณ์