เชียงราย – สอวช.เปิดผลวิจัยอนาคตขนส่งสินค้าไทย-ลาว-จีน..เผยวันนี้ R3a ยังเต็งหนึ่ง หนุนส่งออกผ่านเชียงของ ปี 65 สูงกว่า 52,000 ล้าน เฉพาะมกราฯ-เมษาฯปีนี้ ทำยอดทะลุกว่า 20,000 ล้าน พร้อมชงรัฐเตรียมรับทางด่วนคู่ขนานลาว ชี้ต้นทุนต่ำ-ไม่ถึง 3 ชม.เชื่อมเชียงของ-จีน
ดร.บุญทรัพย์ พานิชการ หัวหน้าโครงการวิจัยฯ ได้นำคณะนักวิจัยจากสำนักงานสภานโยบายการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรมแห่งชาติ (สอวช.) รายงานผล "การศึกษาเปรียบเทียบโลจิสติกส์สินค้าเกษตร จากการก่อสร้างทางด่วนช่วงห้วยทราย-บ่อเต็น สปป.ลาว" ซึ่งมีกำหนดการศึกษาวิจัยระหว่างวันที่ 16 มิ.ย.2565-15 มิ.ย.2566
เพื่อศึกษาเส้นทางการขนส่งสินค้าทางการเกษตรระหว่างประเทศไทยไปยังประเทศจีน ต้นทุนและระยะเวลาการขนส่ง สิ่งอำนวยความสะดวก กฎระเบียบ ความต้องการในการนำเข้าและส่งออก โดยเปรียบเทียบกันระหว่างจุดผ่านแดนถาวรเชียงของ ชายแดนไทย-สปป.ลาว ติดต่อกับถนนอาร์สามเอใน สปป.ลาว ไปยังจีนตอนใต้ และจุดผ่านแดนถาวรสะพานมิตรภาพแห่งที่ 1 จ.หนองคาย ไปยัง สปป.ลาว-จีนตอนใต้ และแจ้งรูปแบบโลจิสติกส์ใหม่ที่จะเกิดขึ้นในอนาคต
ดร.บุญทรัพย์ ระบุว่าปัจจุบันถนน R3A เชื่อมกรุงเทพฯ-นครคุนหมิง มณฑลยูนนานของจีน หรือคุน-มั่ง กงลู่ รวมระยะทาง 1,909 กิโลเมตร ยังคงเป็นเส้นทางสำคัญในการนำเข้า-ส่งออกสินค้า ระหว่างไทย-จีน สินค้าส่วนใหญ่คือ พืชผัก ผลไม้สด ผลไม้แช่เย็นและแช่แข็ง ผลไม้แปรรูป เครื่องเทศ สมุนไพร และสินค้าอุปโภคบริโภค
อย่างไรก็ตามรูปแบบโลจิสติกส์สินค้าระหว่างไทย-จีน ก็จะเกิดการเปลี่ยนแปลง เมื่อมีเส้นทางรถไฟเชื่อม สปป.ลาว-จีน ที่มีจุดเริ่มเต้นที่เมืองบ่อเต็นเช่นกัน และเชื่อมแขวงต่างๆ ในสปป.ลาว จนถึงนครหลวงเวียงจันทน์ ตรงข้าม จ.หนองคาย ซึ่งสามารถเชื่อมกับโครงการรถไฟความเร็วสูงกรุงเทพฯ-หนองคาย ในอนาคตได้
นอกจากนี้ยังมีโครงการก่อสร้างทางด่วนบ่อเต็น-ห้วยทราย แขวงบ่อแก้ว ติดกับ อ.เชียงของ อีกด้วย ที่ได้รับอนุมัติจากกระทรวงโยธาธิการและขนส่ง สปป.ลาว แล้ว มีจุดเริ่มต้นที่เมืองบ่อเต็นไปถึงสะพานมิตรภาพไทย-สปป.ลาว ข้ามแม่น้ำโขงแห่งที่ 4 ระหว่างเมืองห้วยทรายกับ อ.เชียงของ ระยะทาง 175.97 กิโลเมตร ถนนเป็น 4 ช่องจราจร กว้าง 21 เมตร กำหนดความเร็ว 80 กิโลเมตรต่อชั่วโมง คาดว่าจะใช้เงินลงทุน 3,800 ล้านดอลลาร์สหรัฐ ปัจจุบันยังอยู่ในขั้นตอนเตรียมการ แต่เมื่อสร้างแล้วเสร็จะลดเวลาเดินทางบนถนนอาร์สามเอที่ใช้เวลาประมาณ 6-8 ชั่วโมง เหลือเพียง 2.50 ชั่วโมงเท่านั้น
ทั้งนี้ แม้ว่าปัจจุบันสินค้าเกษตร เช่น ทุเรียน มังคุด ลำไย ฯลฯ ยังคงนิยมส่งออกผ่านเส้นทาง R3a สูงเพราะต้นทุนต่ำกว่า ระยะเวลาน้อยกว่า สะดวกและรวดเร็วกว่า สินค้าไม่เน่าเสีย สามารถตรวจสอบตำแหน่งสินค้าได้ และตลาดปลายทางที่จีนตอนใต้ต้องการสูง ซึ่งเมื่อเปรียบเทียบกับเส้นทางรถไฟสายลาว-จีน ที่มีอยู่แล้วพบว่าผู้ประกอบการยังไม่ต้องการใช้เพื่อขนส่งสินค้าทางการเกษตรเพราะต้นทุนสูงกว่า ระยะเวลาก็ขึ้นอยู่กับตารางการเดินรถ สินค้ามีโอกาสเน่าเสีย ฯลฯ
อย่างไรก็ตามเนื่องจากมีการเปลี่ยนแปลงรูปแบบโลจิสติกส์สินค้าระหว่างไทย-จีน เพิ่มเติม รัฐบาลไทยจึงควรเริ่มเจรจาเพื่อให้ขนส่งสินค้าผ่านทาง 2 ประเทศคือไทย-สปป.ลาว ภายใต้ข้อตกลง ASEAN Customs Transit System (ACTS) กระทรวงคมนาคมของไทยเองก็ควรหารือกับกระทรวงโยธาธิการและขนส่งของ สปป.ลาว เพื่ออนุญาตให้มีการเดินรถข้ามแดน พัฒนาระบบโลจิสติกส์ที่ด่านพรมแดนเชียงของ รัฐบาลไทยควรทำข้อตกลงหรือ MOU กับรัฐบาลจีนเพื่อส่งออกสินค้าเกษตรไปยังประเทศจีน ประชาสัมพันธ์ และให้ข้อมูลแก่หน่วยงานองค์กรที่เกี่ยวข้องทุกฝ่าย ฯลฯ
รายงานข่าวจากสำนักงานพาณิชย์ จ.เชียงราย ระบุว่าในปี 2565 ที่ผ่านมา มีการส่งออกสินค้าผ่านด่านศุลกากรเชียงของมูลค่า 52,015,153,522.58 บาท และนำเข้ามูลค่า 17,993,105,677.99 บาท และตั้งแต่เดือน ม.ค.-เม.ย.2566 มีการส่งออกแล้ว 20,174,065,121.54 บาท และนำเข้ามูลค่า 3,798,462,414.67 บาท สินค้าส่งออกส่วนใหญ่เป็นส่วนใหญ่เป็นผลไม้สด น้ำมันเบนซิน เครื่องอุปโภคบริโภค ฯลฯ ส่วนสินค้านำเข้าส่วนใหญ่เป็นคอมพิวเตอร์ ผักสด ผลไม้สด ดอกไม้สด ฯลฯ ซึ่งส่วนใหญ่เป็นการค้าระหว่างไทย-จัน โดยใช้สะพานมิตรภาพไทย-สปป.ลาว ข้ามแม่น้ำโขงแห่งที่ 4 เชื่อมกับถนนR3Aดังกล่าว.
