อุบลราชธานี - ตร.รอ UNHCR ตอบกลับบทบาทของนักกิจกรรมชาวลาวที่ถูกสังหารอยู่ในสถานะใดถึงอยู่ในประเทศไทยโดยไม่ต้องควบคุมถิ่นที่อยู่ สำหรับขบวนการ ขตล.ในไทยถูกล่าสังหารจนเกือบหมด จึงเกิดขบวนการฟรีลาวรุ่นลูกหลานมาเคลื่อนไหวแทน
จากกรณีนายกิตติยาโน บุญสวน อายุ 55 ปี นักกิจกรรมด้านมนุษยธรรมในประเทศลาว ถูกคนร้ายดักใช้ปืนยิงจนเสียชีวิตระหว่างทางจากเถียงนากลับเข้าหมู่บ้านโนนจิก ต.วาริน อ.ศรีเมืองใหม่ จ.อุบลราชธานี เมื่อช่วงค่ำวันที่ 16 พ.ค.และมาพบศพในเช้าวันที่ 17 พ.ค. ตามข่าวที่เสนอไป
ความคืบหน้าเรื่องนี้ พล.ต.ต.ประสงค์ เรืองเดช ผู้บังคับการตำรวจภูธรจังหวัดอุบลราชธานี กล่าวถึงประเด็นการสืบสวนสอบสวนติดตามหาตัวคนร้ายที่ก่อเหตุ ได้ให้ชุดสืบสวนกองบังคับการตำรวจภูธรจังหวัด ร่วมกับชุดสืบสวนสถานีตำรวจอำเภอศรีเมืองใหม่ ตามหาช่วงเวลาที่ขาดหายไป
เพราะระหว่างที่นายกิตติยาโน คนตายเดินทางจากอำเภอโพธิ์ไทรมาหานายทองคำ สุขวรรณ ชาวบ้านโนนจิกที่คนตายนับถือเป็นพ่อรัก มีช่วงหนึ่งก่อนที่จะมาหานายทองคำนั้น นายกิตติยาโนไปแวะหาใครก่อน เพื่อหาความเชื่อมโยงช่วงก่อนเกิดเหตุสังหารขึ้น จึงตั้งประเด็นการสังหาร อาจมีเรื่องส่วนตัวมาเกี่ยวข้องด้วยหรือไม่ หรือจะเป็นเรื่องการชักชวนให้ไปทำกิจกรรมด้านสิทธิมนุษยชนต่อต้านผู้บริหารประเทศลาวเพียงประเด็นเดียว จึงได้ตั้งประเด็นการสังหารไว้กว้างๆ ก่อน
ขณะนี้มีการสอบปากคำพยานที่อำเภอโพธิ์ไทรในช่วงก่อนเกิดการสังหาร และพยานในพื้นที่อำเภอศรีเมืองใหม่ ระหว่างเกิดการสังหารขึ้น และกำลังรอหนังสือจากสำนักงาน UNHCR นายกิตติยาโนมีบทบาทอย่างไรระหว่างประเทศ ถึงได้มีบัตรเป็นผู้ลี้ภัยที่ไม่มีการควบคุมสถานที่พักอาศัย สามารถเดินทางได้ทั่วไปในประเทศไทย จึงอยู่ระหว่างรอหนังสือตอบกลับจากสำนักงาน UNHCR อยู่
"ด้านการประสานงานกับทางการลาว ขณะนี้พนักงานสอบสวนได้ทำหนังสือแจ้งขอความร่วมมือไปแล้ว เพราะผู้ตายไม่มีญาติมาติดต่อขอรับศพ ทำให้ยังต้องเก็บศพไว้ที่แผนกนิติเวชโรงพยาบาลสรรพสิทธิประสงค์ แต่ยังไม่ได้รับการตอบกลับมา จึงต้องขอเวลาทำงาน เพราะต้องประสานข้อมูลจากหลายฝ่าย" พล.ต.ต.ประสงค์กล่าว
ขณะที่เจ้าหน้าที่คุ้มครองสิทธิ UNHCR ระบุว่า นายกิตติยาโน คนตาย เคยร่วมงานกับนายคูค้ำ แก้วมะนีวง นักกิจกรรมสิทธิมนุษยชนในกลุ่มฟรีลาว ซึ่งใช้จังหวัดอุบลราชธานีเป็นฐานปฏิบัติการขณะลี้ภัยในประเทศไทย แต่ปัจจุบันได้ขอลี้ภัยไปอยู่ประเทศแคนาดา เพื่อความปลอดภัย สำหรับนายกิตติยาโน คนตายก็ได้ขอลี้ภัยอยู่ในประเทศไทย และกำลังทำเรื่องลี้ภัยไปอยู่ประเทศออสเตรเลีย แต่มาถูกยิงจนเสียชีวิตก่อน
สำหรับขบวนการต่อต้านลาว หรือ ขตล. เริ่มเป็นที่รู้จักของคนไทยและชาวโลก เมื่อครั้งนำกำลังติดอาวุธเข้ายึดด่านวังเตา (เตา ไม่ใช่ เต่า) เมืองโพนทอง แขวงจำปาสัก เมื่อปี 2543 แต่การปฏิบัติการล้มเหลว ทำให้กำลังส่วนหนึ่งถูกฆ่าและหนีเข้ามามอบตัวกับทางการไทย จากนั้นก็เกิดขบวนการล่าสังหารคนในกลุ่มขบวนการต่อต้านลาว เสียชีวิตไปจำนวนหลายสิบศพ
โดยคนในขบวนการล่าสังหารมีทั้งคนไทยและคนลาว มีอดีตนายตำรวจการข่าวเป็นผู้ควบคุม และถูก พล.ต.ต.อัศวิน ขวัญเมือง (ยศขณะนั้น) รองผู้บัญชาการสอบสวนกลาง ติดตามจับดำเนินคดี ปัจจุบันคนในขบวนการต่อต้านลาวลดน้อยลงตามอายุที่มากขึ้น จึงเกิดกลุ่มใหม่ที่เป็นรุ่นลูก รุ่นหลานมาเคลื่อนไหวแทนในนามกลุ่มฟรีลาว และกลุ่มวิถีคนสองฝั่งโขง มีการเดินทางข้ามไปมาตามแนวตะเข็บชายแดนทั้งสองประเทศ เพื่อปฏิบัติการเป็นระยะ
ก่อนที่นายกิตติยาโนจะถูกฆ่า มีการล่าสังหารคนในขบวนการต่อต้านลาวที่หมู่บ้านปฐมพร อ.วารินชำราบ เมื่อประมาณ 5 ปีที่ผ่านมา
