ท่าขี้เหล็ก/เชียงราย - กองทัพ-พรรคสหรัฐว้า ; UWSA / UWSP รุกคืบ..ยื่นข้อเสนอผ่านทหารเมียนมา ขอแยกตัวจากรัฐบาลท้องถิ่นฉาน-ผนวกดินแดนติดไทยเพิ่ม ขึ้นตรงรัฐบาลกลางพม่า
เพจ "เขมรัฐ เชียงตุง รัฐฉาน" และ "รักเชียงตุง" ได้เผยแพร่ข่าวความเคลื่อนไหวกองกำลังชนกลุ่มน้อยที่ทรงอิทธิพลในพื้นที่รัฐฉาน เมียนมา พรมแดนติดกับภาคเหนือของไทยที่น่าสนใจ ว่าล่าสุดพรรคสหรัฐว้า (United Wa State Party:UWSP) ซึ่งเป็นพรรคการเมืองของเขตปกครองพิเศษที่ 2 (สหรัฐว้า) ในรัฐฉาน ได้เดินทางเข้าพบรัฐบาลทหารเมียนมาที่นำโดยนายพลอาวุโส มิน อ่อง หล่าย ที่กรุงเนปิดอว์เมืองหลวงของเมียนมา เมื่อ 25 ก.ย. 65 ที่ผ่านมา
โดยได้เรียกร้องต่อรัฐบาลทหารเมียนมาให้พื้นที่ในการปกครองของรัฐว้าเป็นอิสระจากการปกครองของรัฐบาลท้องถิ่นรัฐฉาน แต่ให้เปลี่ยนไปขึ้นตรงต่อรัฐบาลกลางที่กรุงเนปิดอว์แทน นอกจากนี้ยังขอผนวกเอาดินแดนของ จ.เมืองสาด และ จ.เมืองโต๋น ซึ่งตั้งอยู่ไม่ห่างจาก จ.ท่าขี้เหล็ก เขตการปกครองของรัฐบาลเมียนมาและรัฐว้า มาไว้ในการปกครองของรัฐว้าใหม่นี้ด้วย โดยมีสถานะเป็น "รัฐ" เหมือน "รัฐฉาน" ในปัจจุบัน
เพจของชาวรัฐฉานระบุอีกว่าเบื้องต้นทางฝ่ายทหารพม่าได้รับจะนำข้อตกลงดังกล่าวไปปฏิบัติตาม แต่ขอให้ทาง UWSP รอให้มีการจัดตั้งรัฐสภาเมียนมาให้เรียบร้อยก่อน เนื่องจากปัจจุบันเมียนมาปกครองโดยรัฐบาลที่ยึดอำนาจการปกครอง และเมื่อมีรัฐบาลอย่างเป็นทางการแล้ว รวมทั้ง พล.อ.อาวุโส มิน อ่อง หล่าย ได้เป็นนายกรัฐมนตรี ฝ่ายทหารจะเรียกร้องให้รัฐสภารับรองเขตปกครองของว้าแยกออกมาจากรัฐฉานและมีฐานะเทียบเท่ากับรัฐฉานต่อไป แต่กรณีพื้นที่ จ.เมืองสาด และ จ.เมืองโต๋น นั้นยังไม่มีรายงานว่าฝ่ายทหารเมียนมาจะยกให้หรือไม่
รายงานข่าวแจ้งอีกว่า ชนกลุ่มน้อยว้า หรือว้าแดง มีสถานะเป็นเขตปกครองพิเศษที่ 2 (สหรัฐว้า) ได้นานประมาณ 33 ปี มีเมืองหลวงอยู่ที่เมืองปางซางใกล้ชายแดนเมียนมา-จีน แต่ขึ้นตรงต่อรัฐบาลท้องถิ่นรัฐฉานที่มีเมืองหลวงอยู่ในเมืองตองจี รวมทั้งมีองค์กรทางการเมืองคือ UWSP และมีกองกำลังที่เข้มแข็งที่มีนายเปา หยั่วเสียง เป็นผู้นำสูงสุด ไม่เคยต่อต้านรัฐบาลทหารเมียนมาด้วยการจับอาวุธต่อสู้เรียกร้องเอกราชเหมือนชนกลุ่มน้อยอื่นๆ
และเมื่อประมาณ 20 ปี รัฐบาลทหารได้ส่งนายพลขิ่นยุ่นไปทำข้อตกลงให้สหรัฐว้าเพิ่มดินแดนในเขตรัฐฉานทางใต้ติดกับชายแดน จ.เชียงใหม่ และ จ.เชียงราย ของประเทศไทย เพื่อให้ประชิดฐานที่มั่นของ SSA มาจนถึงปัจจุบัน
หลังได้รับการเพิ่มดินแดนติดไทย สหรัฐว้าได้อพยพผู้คนและกำลังทหารจำนวนมากไปตั้งรกรากในดินแดนใหม่ โดยมีเมืองยอนเป็นศูนย์กลาง จากนั้นกลุ่มว้าได้แผ่อิทธิพลทางเศรษฐกิจ เข้าไปลงทุนในกิจการต่างๆ ตามเมืองใหญ่ เช่น จ.ท่าขี้เหล็ก ติดกับ อ.แม่สาย จ.เชียงราย ฯลฯ รวมทั้งกลายเป็นแหล่งผลิตยาเสพติดส่งเข้าสู่ประเทศไทย
ทั้งนี้มีรายงานด้วยว่า เมื่อไม่กี่ปีก่อนสหรัฐว้าได้ยกกำลังเข้ายึดเขตปกครองพิเศษที่ 4 (เมืองลา) ที่ติดกับประเทศจีนแล้วผนวกให้อยู่ในการปกครองของว้าได้ในที่สุด แต่ก็ไม่เคยมีกระแสเรื่องการเรียกร้องเอกราชหรือต่อสู้กับรัฐบาลกลางเมียนมา กระทั่งปลายปี 2565 นี้จึงเริ่มมีข่าวการเรียกร้องแยกการปกครองออกจากรัฐฉานดังกล่าว
