เลย - สืบสานวัฒนธรรมโบราณพิธีล้างพระธาตุศรีสองรัก สักขีพยานสัมพันธไมตรีสองแผ่นดินที่มีอายุยืนยาวกว่า 462 ปี ตั้งแต่รัชสมัยของสมเด็จพระมหาจักรพรรดิแห่งกรุงศรีอยุธยา และพระเจ้าไชยเชษฐา แห่งกรุงศรีสัตนาคนหุต อาณาจักรล้านช้าง เป็นพิธีการล้างพระธาตุที่มีเพียงหนึ่งเดียวของไทย
ผู้สื่อข่าวรายงานว่า แต่เช้าวันนี้ (14 พ.ค.) ที่พระธาตุศรีสองรัก อ.ด่านซ้าย จ.เลย ได้มีประชาชนทยอยมาร่วมพิธีล้างพระธาตุศรีสองรัก ประจำปี 2565 ซึ่งได้เริ่มพิธีล้างพระธาตุกันมาตั้งแต่วันที่ 12 พ.ค.ที่ผ่านมา นำโดยนายถาวร เชื้อบุญมี เจ้าพ่อกวนผู้นำทางจิตวิญญาณของชาวอำเภอด่านซ้าย มีนายชัยธวัช เนียมศิริ ผู้ว่าราชการจังหวัดเลย พร้อมกับข้าราชการ พ่อค้า ประชาชนในอำเภอด่านซ้าย ร่วมเข้าพิธี
การล้างพระธาตุศรีสองรัก เป็นประเพณีเก่าแก่สืบทอดกันมาในปีนี้ครบรอบ 462 ปี และเป็นพระธาตุแห่งเดียวในประเทศไทยที่มีพิธีล้างพระธาตุ
พิธีดังกล่าวเป็นส่วนหนึ่งของงานนมัสการพระธาตุศรีสองรัก ในปีนี้จัดขึ้นระหว่างวันที่ 12-15 พฤษภาคม โดยมีเจ้าพ่อกวนผู้นำทางจิตวิญญาณ พร้อมด้วยข้าราชการชั้นสูงในอำเภอ มีนายนที พรมภักดี นายอำเภอด่านซ้าย จะนำถังน้ำขึ้นไปเดินบนองค์พระธาตุ พร้อมกับล้างองค์พระธาตุ
หลังจากนั้นประชาชนทั่วไปจึงจะสามารถล้างองค์พระธาตุได้ ซึ่งตามประเพณีตั้งแต่โบราณกาล มีข้อห้ามผู้หญิงเข้าไปในบริเวณฐานรอบพระธาตุฯ ผู้หญิงจึงต้องฝากถังน้ำให้ผู้ชายเข้าไปล้างองค์พระธาตุแทน
หลังเสร็จพิธี ประชาชนจะนำน้ำที่ไหลจากองค์พระธาตุใส่ถังกลับไปบ้าน เพื่อความเป็นสิริมงคลแก่ชีวิตและครอบครัว นอกจากนี้ยังมีข้อห้ามผู้ที่จะขึ้นไปสักการะพระธาตุศรีสองรัก ต้องไม่สวมเสื้อผ้าหรือเครื่องประดับที่มีสีแดง เนื่องจากเป็นสีของเลือด สัญลักษณ์ของศึกสงคราม
สำหรับพระธาตุศรีสองรัก ก่อสร้างมาตั้งแต่ปี พ.ศ. 2103 แล้วเสร็จเมื่อปี พ.ศ. 2106 นับเป็นเวลา 459 ปี ตั้งแต่มีการก่อสร้างมีอายุมากถึง 462 ปี นับแต่เริ่มมีการสมโภชครั้งแรกในรัชสมัยของสมเด็จพระมหาจักรพรรดิ แห่งกรุงศรีอยุธยา และพระเจ้าไชยเชษฐา แห่งกรุงศรีสัตนาคนหุต อาณาจักรล้านช้าง นับเป็นศาสนสถานศักดิ์สิทธิ์ ที่สร้างขึ้นเพื่อเป็นสักขีพยานแห่งการทำสัญญาพระราชไมตรี และเครื่องหมายเขตแดน ระหว่างสมเด็จพระมหาจักรพรรดิแห่งกรุงศรีอยุธยา กับพระเจ้าไชยเชษฐาธิราชแห่งอาณาจักรล้านช้าง
ถือเป็นงานประเพณี และพิธีกรรมที่สำคัญของชาวอำเภอด่านซ้าย พระธาตุศรีสองรักยังเป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่ชาวไทยและชาวลาวให้ความเคารพนับถือมาตั้งแต่อดีตจวบจนถึงปัจจุบัน