สระแก้ว - ทำความรู้จัก “ปราสาทเขาโล้น” จ.สระแก้ว หลัง Asian Art Museum นครซานฟรานซิสโก รัฐแคลิฟอร์เนีย ประเทศสหรัฐอเมริกา เตรียมส่งคืน “ทับหลัง” ให้ไทย
จากกรณีที่มีการเผยแพร่ข้อมูลน่ายินดีเกี่ยวกับโบราณวัตถุล้ำค่าของไทยอย่างทับหลัง ปราสาทหนองหงส์ จ.บุรีรัมย์ และทับหลัง ปราสาทเขาโล้น จ.สระแก้ว ที่เคยจัดแสดงอยู่ที่ Asian Art Museum นครซานฟรานซิสโก รัฐแคลิฟอร์เนีย ประเทศสหรัฐอเมริกา จะถูกส่งคืนสู่ประเทศไทย หลังถูกโจรกรรมไปนานหลายสิบปีนั้น
วันนี้ (26 ส.ค.) พระอาจารย์สำเภา ปุ่นญธรรมโม หัวหน้าสำนักสงฆ์ปราสาทเขาโล้น ได้ออกมาเปิดเผยถึงรายละเอียดเกี่ยวกับปราสาทเขาโล้น ว่า เป็นปราสาทที่ตั้งอยู่บนยอดเขาโล้นซึ่งเป็นยอดเขาเตี้ยๆ อยู่บนเชิงเขาสะแกกรอง ตั้งอยู่ที่บ้านเจริญสุข ต.ทัพราช อ.ตาพระยา จ.สระแก้ว โดยมีปรางค์ 4 องค์ และปัจจุบันเหลืออยู่เฉพาะปรางค์องค์กลาง
ส่วนปราสาทด้านหน้า 2 หลัง และด้านหลัง 1 หลัง ได้ปรักหักพังไปตามกาลเวลา
โดยลักษณะปราสาทเขาโล้น คล้ายกับปราสาทเขาน้อย ก่อด้วยอิฐเผามีหินทรายเป็นพื้นฐาน มีส่วนชำรุดที่ยอดของปราสาท และที่กรอบประตูหินทรายมีจารึกอักษรโบราณ ทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือของตัวปราสาท มีสระน้ำขนาดใหญ่ 2 แห่ง และมีแนวถนนโบราณทอดยาวจากตัวปราสาทถึงสระน้ำ รอบภูเขามีร่องรอยเป็นหมู่บ้าน หรือชุมชนโบราณ
ในอดีตการเดินทางไปยังปราสาทเขาโล้น สามารถใช้ทางหลวงหมายเลข 3068 สายตาพระยา-บุรีรัมย์ เลี้ยวซ้ายทางไปบ้านเจริญสุขจนถึงเชิงเขาที่ตั้งปราสาท ระยะทางจาก อ.ตาพระยา ถึงปราสาทเขาโล้นประมาณ 28 กิโลเมตร บนทางหลวงหมายเลข 3486 กิโลเมตรที่ 15-16
ชาวสระแก้วดีใจได้โบราณวัตถุล้ำค่ากลับคืน เชื่อเป็นมงคลประเทศ
และในวันนี้ผู้นำหมู่บ้านเจริญสุข ต.ทัพราช ต่างพากันแสดงความดีใจ เมื่อกรมศิลปากร กระทรวงวัฒนธรรม (วธ.) ที่ได้รับมอบหมายจากรัฐบาลให้ดำเนินการติดตามโบราณวัตถุ และศิลปวัตถุของไทยที่อยู่นอกราชอาณาจักรกลับคืนสู่ประเทศ กระทั่งได้มีการประสานงานอย่างเป็นทางการผ่านกรมสารนิเทศ กระทรวงการต่างประเทศ ส่งหนังสือติดตามทวงคืนโบราณวัตถุ ถึงสำนักงานสืบสวนเพื่อความมั่นคงแห่งมาตุภูมิ สหรัฐอเมริกา
พร้อมข้อมูลการศึกษาทางวิชาการและหลักฐานที่เกี่ยวข้อง เพื่อใช้ในการสืบสวนสอบสวน ยืนยันโบราณวัตถุ ศิลปวัตถุที่อยู่ในสหรัฐอเมริกา มีถิ่นกำเนิดในประเทศไทย และได้ถูกลักลอบนำออกไปโดยวิธีการที่ผิดกฎหมายจนนำไปสู่กระบวนการขอส่งคืนประเทศไทย
หลายหน่วยงานเตรียมให้การต้อนรับ
นางศุภาวี บำรุงศักดิ์ วัฒนธรรมจังหวัดสระแก้ว กล่าวว่าขณะนี้สำนักงานฯ ได้ประสานไปยังเจ้าหน้าที่กรมศิลปากร สำนักศิลปากรที่ 5 ปราจีนบุรี เพื่อศึกษาดูงานการอนุรักษ์และพัฒนาการขุดแต่งโบราณสถานปราสาทเขาโล้น รวมทั้งหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเตรียมให้การต้อนรับ “ทับหลัง” กลับคืน
เช่นเดียวกับ นายอัมพร ขันทวีชัย ชาวสระแก้ว เผยว่า อ.ตาพระยา จ.สระแก้ว ถือเป็นพื้นที่ที่มีโบราณวัตถุ และโบราณสถานอายุมากกว่าพันปีมากกว่า 60 แห่ง และมีหลายแห่งที่ถูกบุกรุกพื้นที่และถูกทำลายไปเกือบหมด ซึ่งปราสาทต่างๆ ที่พบใน จ.สระแก้ว ส่วนใหญ่ถูกทำลายจากกลุ่มบุคคลที่พยายามขุดค้นหาวัตถุโบราณ ทั้งที่ตั้งอยู่บนปราสาท และที่ปรักหักพังอยู่โดยรอบปราสาท หรือส่วนที่ฝังอยู่ใต้ดิน
จึงขอฝากไปยังชาวสระแก้ว ให้ช่วยกันสอดส่องดูแลวัตถุโบราณที่มีคุณค่าทางประวัติศาสตร์ไม่ให้ถูกลักลอบออกนอกประเทศไทยอีก
คาดโบราณวัตถุหายจากประเทศตั้งแต่ฐานทัพอเมริกาเริ่มถอนจากไทย
โดยเชื่อว่าโบราณวัตถุน่าจะเริ่มถูกขโมยออกจากไทยตั้งแต่ปี พ.ศ.2500 หลังฐานทัพอเมริกาที่เข้ามาตั้งอยู่ในประเทศไทยเริ่มยกทัพกลับในราวปี พ.ศ.2519 ซึ่งในช่วงนั้น ทับหลัง ที่อยู่ในปราสาทต่างๆ เริ่มหายไป ไม่ว่าจะเป็น ทับหลังปราสาทสด๊อกก๊อกธม หรือทับหลังปราสาทเขาโล้น ที่พบว่าถูกนำไปจัดแสดงในงานศิลปะโบราณตามพิพิธภัณฑ์ต่างๆ
"ชาวตาพระยา หลังทราบเรื่องการทวงคืนทับหลังปราสาทเขาโล้น ของคณะกรรมการ จากกรมศิลปากร ประสบผลสำเร็จต่างก็พากันดีใจ และเชื่อว่าเมื่อได้กลับคืนมาก็จะเป็นสิริมงคลแก่บ้านเมือง และคนไทยทั้งประเทศ” นายอัมพร ขันทวีชัย ชาวสระแก้ว กล่าว