ตามส่อง “ยายบุญมา” ช้างแม่แปรก-ไทยแมมมอธ อดีตช้างลากซุงที่กลายเป็นเซเลบดังชั่วข้ามคืน

เชียงใหม่ - ตามส่องชีวิต..“คุณยายบุญมา” เจ้าของฉายาไทยแมมมอธแห่งปางช้างแม่แตง เชียงใหม่ ที่กลายเป็นเซเลบดังในชั่วข้ามคืน เผยเป็นช้างแม่แปรก อดีตเคยลากซุง วันนี้มีหลานแล้ว 3 เชือก


ข่าวเกี่ยวกับ “คุณยายบุญมา-ช้างขนยาว” ที่ทำให้จินตนาการไปถึง “ช้างแมมมอธ” ได้ จนเป็นกระแสไวรัลไปทั่วโซเชียลมีเดียในขณะนี้ และมีสำนักข่าวต่างๆ นำเสนอออกไปมากมายทั้งสื่อโทรทัศน์ หนังสือพิมพ์ และเพจดังๆ ที่แชร์ข่าว จน “ช้างพังยายบุญมา” จากปางช้างแม่แตง จ.เชียงใหม่ โด่งดังขึ้นชั่วข้ามคืน ทำให้หลายๆ คนอยากทำความรู้จักกับเซเลบช้างเน็ตไอดอลชื่อดังของเมืองไทย..คุณยายบุญมา ไทยแมมมอธ กันมากขึ้นนั้น

สพ.ญ.พนิดา เมืองหงษ์ สัตวแพทย์ประจำคลินิกช้างปางช้างแม่แตง ได้เปิดเผยต่อผู้สื่อข่าวว่า ช้างพังบุญมา หรือที่รู้จักกันดีในชื่อ “คุณยายบุญมาแห่งปางช้างแม่แตง” เป็นช้างแก่นิสัยดี แต่ก็ไม่แนะนำให้เข้าใกล้คุณยายถ้าหากไม่มีควาญช้างดูแลอยู่ใกล้ๆ คุณยายค่อนข้างดุเหมือนกันกับลูกหลานช้างในปาง เพราะคุณยายบุญมาเป็นช้างแม่แปรก หรือช้างจ่าโขลงเพศเมียนั่นเอง

แต่กับคนแล้วแม้คุณยายมีมนุษยสัมพันธ์ที่ดี ยิ่งมีกล้วยมีผลไม้มาป้อน แต่ก็ต้องคอยดูแลระวังเรื่องความปลอดภัยไว้ก่อน ต้องให้ควาญช้างพาเข้าหา และต้องระวังในการให้อาหารอีกด้วย เพราะอาหารบางอย่างอาจจะไม่เหมาะสมกับคุณยายบุญมาที่แก่และยังอ้วนมาก ต้องพยายามพาเดินออกกำลังกายบ่อยๆ เพื่อสุขภาพที่แข็งแรง อาหารก็ต้องใส่ใจเป็นพิเศษไม่ให้อาหารที่แข็งมาก ผลไม้ก็ต้องอ่อนๆ กล้วยควาญก็จะลอกเปลือกออกให้ ส่วนช้างอื่นนี่กินได้ทั้งเปลือกหรือทั้งหวีเลย


“ถ้าใครจะป้อนอาหารให้คุณยายบุญมาคงต้องขอให้พี่ควาญช่วยดูก่อนว่าคุณยายจะกินได้หรือไม่ ซึ่งช่วงที่ผ่านมาคุณยายเคยมีปัญหาท้องอืด เพราะมีคนเอาอ้อยมาป้อนให้มากเกินไปมันย่อยยากสำหรับคุณยาย เลยต้องติดป้ายเตือนไว้ว่าขอให้เป็นกล้วยอย่างเดียวที่นำมาป้อนคุณยายได้”

ส่วนอาหารหลักของช้างทั่วๆ ไปก็คือต้นหญ้าและต้นข้าวโพดนั้น เราก็มีป้อนให้คุณยายเป็นประจำอยู่แล้วแต่ต้องนำเข้าเครื่องบดให้เป็นชิ้นเล็กๆ ก่อนเพื่อที่คุณยายจะได้กินอย่างสบายๆ ซึ่งเรื่องอาหารนี้หมอจะระมัดระวังเป็นพิเศษสำหรับคุณยายบุญมา


ขณะที่เรื่องการนอนนั้นสำหรับช้างบางเชือกที่ตัวโตมากๆ เราก็ต้องจัดให้มีที่เป็นเนินให้เขานอนเพราะบางครั้งถ้าช้างนอนราบลงไปกับพื้นถ้าเขาไม่แข็งแรงพอก็อาจจะลุกขึ้นยืนลำบาก แต่สำหรับคุณยายบุญมานั้นยังไม่ถึงขนาดนั้น ยังนอนแล้วลุกขึ้นได้ตามปกติแสดงถึงสุขภาพที่ยังแข็งแรงมากๆ ของคุณยาย

หมอบ๋อม-สพ.ญ.พนิดา บอกอีกว่า ปกติคุณยายบุญมาจะไม่มีโรคประจำตัวอะไรที่น่าเป็นห่วงมากนัก สิ่งที่ต้องระวังก็คือเรื่องอาหารการกิน ต้องไม่ให้กินมากจนเกินไปเพราะช้างเขาไม่รู้ลิมิตในการกิน สามารถกินได้เรื่อยๆ ทั้งวัน บางครั้งอาจทำให้มีปัญหาท้องอืดหรือท้องเสียบ้าง ถ้ากินผลไม้บางอย่างที่มีรสเปรี้ยวจนเกินไปหรือผลไม้ใกล้เสื่อมคุณภาพเราต้องระมัดระวังให้ดี

และยังมีเรื่องของการออกกำลังกายที่ต้องพาคุณยายทำอยู่อย่างสม่ำเสมอ โดยมีควาญช้างประจำตัวคุณยายชื่อ “พี่เก่ง” เป็นคนพาไปเดินออกกำลังในช่วงเช้าหรือช่วงเย็น และพาลงเล่นน้ำในแม่น้ำแตงประจำ เพื่อทำความสะอาดและยืดเส้นยืดสายบ้าง ซึ่งนับว่าควาญเก่งดูแลได้ดีมาก ทำให้คุณยายยังสุขภาพดีแข็งแรงจนทุกวันนี้

“ควาญช้างคือคนที่สำคัญที่สุดเพราะต้องดูแลช้างอย่างใกล้ชิดเสมือนพี่น้องหรือพ่อลูกกันเลยทีเดียว ช้างไม่สบายหรือมีอะไรผิดปกติควาญช้างจะรู้ก่อน และสามารถที่จะดูแลจัดการเบื้องต้นได้เป็นอย่างดี แล้วพามาหาหมอที่คลินิก ซึ่งปางช้างแม่แตงมีการฝึกอบรมควาญให้มีความรู้พื้นฐานเรื่องสุขภาพช้างด้วย เพื่อช่วยแบ่งเบาภาระสัตวแพทย์และเพื่อสุขภาพที่ดีของช้าง”


ด้านนางวาสนา ทองสุข ชัยเลิศ กรรมการผู้จัดการปางช้างแม่แตง เปิดเผยว่า คุณยายบุญมาเป็นช้างตั้งแต่สมัยที่เราเริ่มทำกิจการปางช้างแม่แตงมากว่า 25 ปีแล้ว ได้มาจาก จ.สุโขทัย เมื่อก่อนคุณยายบุญมาเป็นช้างลากซุงอยู่ในป่า ช่วงหลังมีงานทำน้อยลงเจ้าของเลยถามขายให้ โดยมีลูกน้อยติดมาด้วยหนึ่งเชือกเป็นช้างพัง ซึ่งได้รับการประทานชื่อจากทูลกระหม่อมหญิงอุบลรัตนฯ ว่า “พังน้องใหม่” เพราะท่านเคยเสด็จฯ มาที่ปางช้างแม่แตงพร้อมกับท่านผู้หญิงสิริกิติยา เจนเซน เลยให้ชื่อพังน้องใหม่เหมือนชื่อเล่นของท่านผู้หญิงสิริกิติยานั่นเอง

คุณยายบุญมาและพังน้องใหม่อาศัยและทำงานอยู่ที่ปางช้างแม่แตงมาตลอด ไม่เคยย้ายไปอยู่ที่อื่นเลย จนพังน้องใหม่โตเป็นช้างสาวและกลายเป็นคุณแม่น้องใหม่ของลูกๆ ทั้งสามเชือก คือ พลายน้ำแตง อายุ 10 ขวบ พลายธันวา อายุ 6 ขวบ และพังบุญศรี น้องเล็กสุดอายุ 2 ขวบ ทั้งหมดอาศัยอยู่ที่ปางช้างแม่แตงด้วยกัน

และทุกวันนี้คุณยายบุญมาก็ไม่ได้ทำงานแล้วถือว่าเป็นช้างปลดระวาง ซึ่งแน่นอนว่าเราต้องดูแลเขาให้เป็นอย่างดี มีควาญช้างที่มีประสบการณ์สูงคอยดูแล หญ้าก็ต้องไม่ให้เขากิน อาหารก็มีสัตวแพทย์คอยดูแลควบคุมให้เป็นพิเศษ เราเอาใจใส่เป็นอย่างดีเพราะรักและผูกพันกันมานานเปรียบเสมือนญาติผู้ใหญ่ในครอบครัวของเรา

“คุณยายบุญมาได้ออกกำลังกายเดินเล่นทุกวัน ได้เล่นน้ำ เล่นโคลน เป็นประจำ ทำให้คุณยายบุญมามีสุขภาพดีและอารมณ์แจ่มใสใจดี และไม่ใช่แค่คุณยายบุญมาเชือกเดียวเท่านั้นที่เราใส่ใจเป็นพิเศษ ช้างปลดระวางทุกเชือกที่ทำงานร่วมกันมาเราก็ดูแลเขาเป็นอย่างดีเช่นเดียวกัน แต่คุณยายบุญมานั้นอาจจะเป็นเพราะผมที่ดกยาวสลวยสวยงามเลยทำให้น่ารักน่าเอ็นดูเป็นพิเศษเลยทำให้คุณยายเป็นที่รู้จักกันดีด้วย”


นางวาสนากล่าวอีกกว่า ปางช้างแม่แตงให้ความสำคัญต่อช้างมาเป็นอันดับหนึ่ง ช้างทุกเชือกของเราต้องได้กินอิ่มไม่มีการอดอยาก ในช่วงที่ปางช้างต้องปิดตัวลงชั่วคราวเพื่อควบคุมการแพร่ระบาดของไวรัสโควิด-19 เราก็ยังป้อนยังให้อาหารเขาตามปกติแม้ว่าจะขาดรายได้ จะไม่ปล่อยให้ช้างผอมหรืออดอยากเป็นอันขาด

ปางฯ ให้ความสำคัญต่อเรื่องสุขภาพช้างมาก มีคลินิกช้างของปางเอง ซึ่งเป็นคลินิกช้างที่จดทะเบียนอย่างถูกต้องเป็นที่แรกของเชียงใหม่ มีสัตวแพทย์ประจำตลอดเวลา นอกจากจะรักษาช้างในปางช้างแม่แตงเองแล้ว สัตวแพทย์และคณะทำงานของคลินิกช้างปางช้างแม่แตงก็ยังช่วยรักษาช้างป่วย-ช้างไม่สบายในเขตอำเภอแม่แตงด้วย

“ถ้ามีช้างไม่สบายที่ไหนเจ้าของปางช้างหรือควาญช้างก็จะโทร.มาตามหมอให้ไปรักษาถึงที่ โดยที่ไม่ได้คิดค่ารักษาหรือค่ายา ชนิดที่ว่าฟรีทุกเชือกสำหรับช้างในเขตอำเภอแม่แตงและใกล้เคียง ซึ่งที่ทำได้เพราะมีโครงการช้างช่วยช้างเพื่อนช่วยเพื่อน คือปางช้างแม่แตงเรามีศิลปินช้างน้อยที่วาดรูปในกิจกรรมการแสดงที่ลานโชว์แล้วขายให้นักท่องเที่ยวเพื่อนำเงินจากการขายรูปวาดของศิลปินช้างมาเป็นค่ายาค่ารักษาช้างป่วยนั่นเอง”