นครสวรรค์ - ชาวอำเภอพยุหะคีรีเกือบ 1,000 คนที่นับถือผีโรง ต่างร่วมพิธีเลี้ยงผีโรงหรือผีบรรพบุรุษที่ 3 ปีจึงจะมีหนึ่งครั้ง บริเวณลานวัดเขาแก้ว เชื่อหากร่วมพิธีจะทำให้ชีวิตครอบครัวดี การงานคล่องตัว ไม่มีโรคภัยไข้เจ็บ
วันนี้ (28 พ.ค.) ชาวอำเภอพยุหะคีรี จังหวัดนครสวรรค์ ที่เลี้ยงผีโรงต่างมารวมตัวกันที่วัดเขาแก้ว เขตเทศบาลตำบลพยุหะ เพื่อสร้างศาลชั่วคราวในงานพิธีปีแปดสอง คือ ในปีที่มีเดือนไทย 8 สองหน จะอยู่ในช่วงเดือน 7 หรือปลายเดือนพฤษภาคม ซึ่งพิธีนี้ 3 ปีจะมี 1 ครั้ง
โดยมีความเชื่อกันว่าผีโรงหรือเถ้ากระดูกของบรรพบุรุษปู่ย่าตายายจะถูกส่งต่อให้ลูกหลานรับช่วงต่อในการดูแลเลี้ยงดู 3 ปีจึงจะมีการจัดพิธีเลี้ยงผีโรงหนึ่งครั้ง เมื่อถึงวันครบกำหนดแปดสองหน ลูกหลานที่รับผีโรงไปเลี้ยง ไม่ว่าจะอยู่ที่ไหนเมื่อถึงเวลาจะต้องกลับมาร่วมงาน โดยมีร่างทรงพ่อแก่ พร้อมร่างทรงบริวารลูกโรง จัดทำพิธีเลือกที่ตั้งศาลกลางและศาลเพียงตาของลูกโรงที่มาร่วมในพิธี โดยจะมีการขอขมาเจ้าที่เจ้าทาง หรือเจ้าของสถานที่เพื่อปลูกศาล
เมื่อได้ที่ตั้งศาลแล้วลูกโรงที่อยู่ในงานต้องเตรียมอุปกรณ์ตั้งศาลที่ทำจากไม้ไผ่และหยวกกล้วย โดยขั้นตอนประกอบศาลห้ามใช้ตะปูหรือลวด แต่ต้องมีความแข็งแรง จะประดับด้วยผ้าแพร ร่ม บายศรี มีเครื่องเซ่นไหว้ใส่ในใบรังที่ถูกเย็บเป็นภาชนะ ใส่ขนมกง ข้าวพอง มะม่วง ขนุน สับปะรด เงาะ ขนมจีนน้ำยา เหล้าขาว แป้ง เหรียญบาท อับขี้ผึ้ง ด้ายสองสี ธูป เทียน น้ำมัน และลูกมะพร้าวที่มีหน่อออกมา
ส่วนหญิงม่ายที่ไม่มีผู้นำครอบครัวไม่ต้องตั้งศาล แต่ต้องนำเครื่องบายศรีปากชาม และเครื่องเซ่นไหว้ อาหารคาวหวานของไทยวางบนกระบุงแทน
โดยตลอดทั้งวันในพิธีเลี้ยงผีโรง ร่างทรง เจ้าพ่อโรง เจ้าพ่อไฟ เจ้าพ่อศรีเมือง และร่างทรงบริวาร จะเดินร่ายรำเกว่งไกวดาบตรวจศาลที่อยู่ในพิธี หากศาลของใครทำไม่ถูกต้อง ผิดไปจากโบราณจะถูกใช้มีดฟันและไม่ให้ร่วมพิธี ลูกหลานเจ้าของศาลต้องทำศาลขึ้นใหม่จนกว่าจะตรงตามหลักโบราณ
ในพิธีจะมีการเปิดผอบเหล้า เลี้ยงผีโรง พร้อมเครื่องเซ่นไหว้ มีการละเล่นกลองยาว สลับกับวงระนาดเพื่อความสนุกสนานให้กับบรรพบุรุษที่ล่วงลับ
ในขณะที่มีการตรวจศาล ลูกโรงต้องนำบายศรีมาล่อบายศรี โดยร่างทรงพ่อแก่พร้อมบริวารจะร่ายรำ คล้องช้าง ล่อม้า จำลองที่ทำจากไม้ จากนั้นร่างทรงพ่อแก่จะทำพิธีเสี่ยงทายให้กับลูกโรงทุกคนด้วยการฟันลูกมะพร้าวที่แต่ละคนเตรียมมา หากฟันมะพร้าวแล้วถูกกลางลูก มะพร้าวมีรอยแตกดี ทำนายว่าจะมีชีวิตที่ดี หากฟันไม่ถูกกลางลูก และรอยแตกของมะพร้าวไม่เสมอกันทำนายว่าไม่ค่อยดี หลังเสร็จพิธีฟันมะพร้าวเสี่ยงทาย ร่างทรงจะออกเดินใช้มีดฟันทุกศาลก็เป็นอันเสร็จพิธี
สำหรับพิธีเลี้ยงผีโรงที่จะจัดขึ้น 3 ปีครั้งนั้น ชาวพยุหะคีรีต่างให้ความสำคัญ รวมถึงสถานศึกษาหลายโรงเรียนในอำเภอพยุหะคีรีต่างนำนักเรียนเข้ามาร่วมศึกษาเรียนรู้ด้วยตัวเอง โดยมีการตั้งโจทย์ให้ไปหาคำตอบจากผู้ร่วมพิธี เป็นการเสริมความรู้ให้แก่นักเรียนโดยตรงเกี่ยวกับพิธีโบราณที่สืบต่อกันมายาวนานกว่า 200 ปีของชาวพยุหะคีรี
