กำแพงเพชร - ผู้ว่าฯ เมืองกล้วยไข่ ตัดริบบิ้นเปิดงานปีใหม่ม้ง หรือ “น่อเป๊โจ่วฮ์” ท่ามกลางชาวไทยภูเขาเผ่าม้งที่พร้อมใจแต่งกายด้วยชนประจำชนเผ่าเข้าร่วมงานกันอย่างคึกคัก ขณะที่หนุ่ม-สาวชาวม้งเรียงแถวเล่นโยนลูกช่วงสานสัมพันธ์กันอย่างสนุกสนาน
วันนี้ (1 ม.ค.) นายสุรพล วาณิชเสนี ผู้ว่าราชการจังหวัดกำแพงเพชร เป็นประธานในพิธีเปิดงานสืบสานประเพณีปีใหม่ม้งคลองลาน ที่จัดขึ้นระหว่าง 31 ธ.ค.-4 ม.ค.58 โดยมี พ.อ.พิเศษหญิงศินีนาถ วาณิชเสนี นายกเหล่ากาชาด จังหวัด นายสุนทร รัตนากร นายก อบจ.กำแพงเพชร พ.อ.กฤติ พันธะสา ผบ.กรม ทพ.35 พร้อมเจ้าหน้าที่นายทหาร กรม ทพ.35 พร้อมชาวม้งคลองลาน ที่แต่งกายชุดพื้นเมืองประดับประดาด้วยเครื่องเงินอย่างสวยงาม ทั้งเด็ก และผู้ใหญ่เข้าร่วมพิธีอย่างคับคั่ง
สำหรับประเพณีขึ้นปีใหม่ หรือฉลองปีใหม่ของชาวม้งคลองลาน “น่อเป๊โจ่วฮ์” แปลตรงตัวได้ว่า “กินสามสิบ” เป็นงานรื่นเริงของชาวม้งที่จะจัดขึ้นหลังเก็บเกี่ยวผลผลิตในรอบปีเรียบร้อย และเป็นการฉลองความสำเร็จในการเพาะปลูกแต่ละปี ซึ่งจะต้องทำพิธีบูชาถึงผีฟ้า ผีป่า ผีบ้าน ที่ให้ความคุ้มครอง และดูแลให้มีความสุขสำราญตลอดทั้งปี รวมถึงผลผลิตที่ได้ในรอบปีด้วย
ชาวม้ง จะนับช่วงเวลาตามจันทรคติ เริ่มนับตั้งแต่ขึ้น 1 ค่ำ ไปจนถึง 30 ค่ำ (ซึ่งตามปฏิทินจันทรคติจะแบ่งออกเป็นข้างขึ้น 15 ค่ำ และข้างแรม 15 ค่ำ) เมื่อครบ 30 ค่ำ จึงนับเป็น 1 เดือน ดังนั้น ในวันสุดท้าย (30 ค่ำ) ของเดือนสุดท้าย (เดือนที่ 12) ของปี จึงถือได้ว่าเป็นวันส่งท้ายปีเก่า ในวันดังกล่าวหัวหน้าครัวเรือนของแต่ละบ้านจะประกอบพิธีกรรมทางศาสนาเพื่อความเป็นสิริมงคลของครัวเรือน ถัดจากวันส่งท้ายปีเก่าไป 3 วัน คือ วันขึ้น 1 ค่ำ 2 ค่ำและ 3 ค่ำของเดือนหนึ่ง จัดเป็นวันฉลองปีใหม่อย่างเป็นทางการ ซึ่งทุกคนจะหยุดหน้าที่การงานทุกอย่างในช่วงวันดังกล่าวนี้
นอกจากนี้ ยังจะมีการจัดการละเล่นต่างๆ ในงานขึ้นปีใหม่ เช่น การเล่นลูกช่วง หรือที่เรียกกันว่า “จุเป๊าะ” ลูกช่วง มีลักษณะกลมเหมือนลูกบอลทำด้วยเศษผ้า มีขนาดเล็กพอที่จะถือด้วยมือข้างเดียวได้ โดยจะแบ่งผู้เล่นออกเป็น 2 ฝ่าย คือ ฝ่ายหญิง กับฝ่ายชาย
ก่อนจะมีการละเล่น ฝ่ายหญิงจะเป็นผู้ที่เอาลูกช่วงไปให้ฝ่ายชาย หรือญาติๆ ของฝ่ายหญิงเป็นผู้ที่นำลูกช่วงไปให้ฝ่ายชาย เมื่อตกลงกันได้ก็จะทำการโยนลูกช่วง โดยแต่ละฝ่ายจะยืนเป็นแถวหน้ากระดานเรียงหนึ่งหันหน้าเข้าหากัน มีระยะห่างกันพอสมควร แล้วโยนลูกช่วงให้กันไปมา และสามารถทำการสนทนากับคู่ที่โยนได้ ทั้งเพื่อความสนุกสนานเป็นการฉลองปีใหม่ และเป็นการหาคู่ให้แก่หนุ่มสาว เพื่อมิตรภาพที่ดีต่อกัน
แต่หญิงที่แต่งงานแล้วจะไม่มีสิทธิในการเล่นลูกช่วงอีก เพราะถือว่าผิดตามธรรมเนียมของม้ง ส่วนฝ่ายชาย สามารถเล่นได้ แต่อยู่ที่ว่าฝ่ายหญิงจะทำการยินยอมเล่นกับตนหรือไม่ แล้วแต่ฝ่ายหญิงสาวคนนั้นๆ
นอกจากนี้ บนเวทียังมีการแสดงประกอบเพลงพื้นเมืองของเด็กสาวชาวม้ง และมีการแสดงการเป่าแคนของม้ง ที่จะแสดงในงานเทศกาลปีใหม่ และวันสำคัญต่างๆ เท่านั้น เป็นการสื่อถึงวิถีชีวิตม้ง เนื่องจากเครื่องดนตรีแคน หรือเฆ่น (ภาษาม้ง) เป็นอุปกรณ์คู่กายของชายชาวม้ง ที่ใช้ในการสื่อถึงการบอกรักกับหญิงสาว หรือสามารถที่จะใช้แคนในการทำพิธีกรรมต่างๆ เช่น งานแต่งงาน งานศพ เป็นต้น
พร้อมกันนั้น นายสุรพล วาณิชเสนี ผู้ว่าราชการจังหวัดกำแพงเพชร พร้อมคณะยังได้ร่วมมอบผ้าห่มกันหนาวคืนความสุขให้ประชาชนโดยศูนย์พัฒนาสังคมหน่วยที่ 4 และภาคีเครือข่าย มอบแก่ชาวเขาเผ่าม้ง จำนวน 250 ผืนด้วย
