ชาวราชบุรีทำพิธีเรียกขวัญข้าว บูชาแม่พระโพสพก่อนทำนา

ราชบุรี - ชาวบ้านตากแดด และบ้านโคก เมืองราชบุรี ร่วมทำบุญ และพิธีทำขวัญข้าวเพื่อความเป็นสิริมงคลบูชาแม่พระโพสพก่อนลงมือทำนา และเพื่อสืบทอดประเพณีที่ได้ทำกันมาต่อเนื่อง

เมื่อเวลา 11.00 น.วันนี้ (13 ก.พ.) ที่หมู่บ้านตากแดด และบ้านโคก หมู่ที่ 5 ตําบลเขาแร้ง อําเภอเมือง จังหวัดราชบุรี ชาวไทยเชื่อสายลาวเวียง ใช้ศาลากลางหมู่บ้านร่วมใจกันจัดพิธีทําบุญเลี้ยงพระ และทําขวัญข้าวบูชาพระแม่โพสพ เพื่อความเป็นสิริมงคลให้การทํานาปีนี้มีนํ้าอย่างอุดมสมบูรณ์ได้ผลผลิตที่ดีขึ้น โดยมีนายเจริญ ทองชมพูนุช อายุ 49 ปี เจ้าพิธี หรือหมอทําขวัญข้าวได้จัดบายสีสู่ขวัญ พร้อมสํารับกับข้าว อาหาร คาวหวาน และข้าวเปลือกที่ชาวบ้านนํามาถวายบูชาพระแม่โพสพ เพื่อจะได้นําข้าวเปลือกที่นํามาร่วมพิธีไปผสมกับเมล็ดพันธุ์ข้าวปลูกในการทํานาครั้งต่อไป

โดยระหว่างการทําพิธีสวนคําบูชาเรียกขวัญ ชาวบ้านที่มาร่วมพิธีก็จะเต้นรํา โดยเฉพาะผู้เฒ่าผู้แก่ พร้อมนำนํ้ามนต์ที่ผ่านพิธีเรียกขวัญนําไปดื่นกิน และอาบเพื่อความเป็นสิริมงคล

นายเจริญ หมอทําขวัญ กล่าวว่า การทำขวัญข้าวจะเริ่มทำตั้งแต่เดือน 5 เดือน 6 ช่วงฝนตกจะมีชาวบ้านไปหาไม้ทำคันไถ และแอกเพื่อไว้ไถนา ใครที่มีวัวควายก็นำแอก และคันไถไปใส่เพื่อไถนา ทำคราด ทำต้นกล้าก่อนเอามาดำนา พอถึงหน้าเกี่ยวมีการลงแขกเกี่ยวข้าว และนําข้าวขึ้นยุ้ง พอถึงวันขึ้น 3 ค่ำ เดือน 3 ก็จะมาเรียกขวัญข้าวของวันนี้ทุกปี เนื่องจากช่วงที่มีการเกี่ยวข้าวนั้นจะมีพวกหนูนา นก กา คนที่นำวัว ควาย มาเลี้ยงใกล้ๆ ที่กินข้าวไปแล้ว หรือจะเป็นข้าวที่ตกหล่นตามทุ่งนาก็เรียกขวัญกลับมา

นางค้ำ จันทภูมิ อายุ 67 ปี กล่าวว่า ประเพณีนี้ได้ทำสืบต่อกันมานานแล้ว เพื่อตอบแทนบุญคุณพระแม่โพสพที่ได้เลี้ยงดูพวกเรามาอย่างไม่อดอยาก ซึ่งคนแก่คนเฒ่าได้ทำสืบต่อกันมา เป็นการสืบทอดประเพณี เพื่อให้ชาวบ้านได้เกิดความสบายใจ ได้ลาภผลอุดมสมบูรณ์จากการทำนาเกี่ยวข้าวมาแล้ว

“ดั้งเดิมคนแถบนี้อพยพมาจากเวียงจันทน์ ซึ่งประเพณีนี้ก็ได้ติดตามมาด้วย แต่ได้หยุดมากว่า 10 ปีแล้ว เนื่องจากนายเบ้า ทองชมพูนุช คนเก่าแก่ที่เป็นหมอขวัญของหมู่บ้านแห่งนี้ได้เสียชีวิตลง ต่อมา นายเจริญ ทองชมพูนุช ลูกชายได้มาเป็นหมอขวัญสืบทอดจากบิดาเมื่อ 2 ปีมานี้ จึงได้มีการริเริ่มขึ้นมาใหม่โดยไปค้นคว้าจากหนังสือมาประกอบพิธีทําขวัญข้าว หลังทำพิธีเสร็จรู้สึกดีเพราะต่อไปลูกหลานจะได้สืบทอดประเพณีนี้เป็นตัวอย่างต่อไป”

นายทวีศักดิ์ ทรัพย์กุล อายุ 49 ปีผู้ใหญ่บ้านหมู่ที่ 5 กล่าวว่า ชาวบ้านมีความร่วมมือร่วมใจกันจัดประเพณีทำขวัญข้าวกันทุกคนทั้ง 250 หลังคาเรือน มีการช่วยเหลือเกื้อกูลกัน ซึ่งประเพณีทําขวัญข้าวนี้มีมาตั้งแต่สมัยปู่ ย่า ตา ยาย ที่คนหลงลืมกันไปแล้วให้กลับมารื้อฟื้นกันใหม่ เพื่อให้เด็กรุ่นหลังได้รู้ประเพณีชาวชนบทมีความเป็นมาอย่างไร

ภายหลังจากเสร็จพิธีชาวบ้านได้นําเอาดอกไม้ หมากพลูในบายสีที่บูชาพระแม่โพสพไปไว้ในยุ้งฉางข้าวเพื่อให้เกิดความเป็นสิริมงคลให้ได้ข้าวเต็มยุ้งฉางทุกๆ ปี