ลำปาง - หวั่นฝนปีนี้หนักทำดินรอบพระธาตุม่อนพระยาแช่ บนเขลางค์บรรพต ที่มีอายุไม่ต่ำกว่า 800 ปีทรุดเพิ่ม หลังหน้าฝนปีกลายเกิดโพรงลึก 2 เมตรห่างองค์พระธาตุแค่ 3 เมตร จนกุฏิพังไปแล้ว 1 หลัง และศาลากำลังจะพังเพิ่ม จนกระทบต่อพระธาตุได้ วอนกรมศิลป์ดูแลด่วน เผยแจ้งเรื่องนานแล้วแต่ยังเงียบจนถึงทุกวันนี้
เย็นวันนี้ (19 ส.ค.) พระครูวอ อติธรรมโม อายุ 62 ปี เจ้าอาวาสวัดม่อนพระยาแช่ ตำบลพิชัย อำเภอเมืองลำปาง ได้นำสำรวจรอยทรุดรอบพระธาตุม่อนพระยาแช่ ซึ่งอยู่บนภูเขาสูง มีบันไดขึ้นถึง 585 ขั้น หลังฝนตกหนักเมื่อปีที่ผ่านมา จนปัจจุบันดินบนภูเขาได้ทรุดตัวมากขึ้นจนทำให้เกิดเป็นโพรงขนาดกว้างกว่า 2 เมตร ห่างจากพระธาตุประมาณ 3 เมตร และโดยรอบพระธาตุยังพบว่ามีรอยร้าวเนื่องจากดินโดยรอบพระธาตุเกิดทรุดตัว
พระครูวอ อติธรรมโม เปิดเผยว่า พระธาตุม่อนพระยาแช่ สร้างขึ้นสมัยใดไม่ได้มีการระบุไว้แน่ชัด แต่คาดว่าน่าจะร่วม 800 ปีมาแล้ว ตั้งอยู่บนภูเขาสูง ชื่อม่อนไก่เขี่ย หรือดอยยัสสะกิตติ หรือเขลางค์บรรพต กรมศิลปากรได้ขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถานชื่อว่าวัดม่อนพญาแช่ ระบุยุคประวัติศาสตร์สมัยเชียงแสนล้านนา
เจดีย์เดิมเป็มที่บรรจุพระบรมสารีริกธาตุ พระธาตุเจดีย์ทรงระฆังขนาดกลาง ฐานชั้นล่างเป็นฐานสี่เหลี่ยมซ้อนลดหลั่นกันสองชั้น รองรับฐานบัวลูกแก้วสี่เหลี่ยม ย่อเก็จสองชั้น มีองค์ระฆังตั้งอยู่บนฐานเขียงแปดเหลี่ยม ไม่มีชั้นมาลัยเถาและบัลลังก์ ปล้องไฉนเป็นแบบบัวลูกแก้ว ปลียอดเป็นกรวยเรียวแหลมขั้นไป มีฉัตรโลหะปิดทอง 5 ชั้นครอบยอดองค์พระธาตุ
เมื่อปีที่แล้วได้เกิดฝนตกหนักทำให้ดินรอบพระธาตุทรุดตัว จนกำแพงที่อยูโดยรอบหักโค่นไปทั้งหมด และได้ขยายเข้ามาใกล้พระธาตุเพิ่มขึ้น จนทำให้กุฏิพังไปหนึ่งหลัง ขณะที่วิหารด้านหน้าองค์พระธาตุ บริเวณด้านหลัง ด้านข้างเริ่มมีรอยแตกร้าว เนื่องจากดินทรุดตัว และขณะนี้บริเวณศาลาเริ่มทรุดลง จนทำให้พื้นแตกเป็นโพรงเกือบ 2 เมตร และที่น่าห่วงคือห่างจากพระธาตุเพียง 3 เมตรเท่านั้น
พระครูวอ อติธรรมโม บอกอีกว่า ที่ผ่านมาได้แจ้งเรื่องดังกล่าวไปยังกรมศิลปากรที่ 7 จังหวัดน่านให้ได้รับทราบเบื้องต้นแล้ว แต่จนถึงขณะนี้ก็ยังไม่มีหน่วยงานเข้ามาตรวจสอบแต่อย่างใด ทำให้เกรงว่าฤดูฝนปีนี้ถ้าฝนตกลงมามากอาจจะทำให้ดินทรุดและอาจจะทำให้ร้าวมาถึงตัวพระธาตุได้
