น่าน - เครือข่ายพิทักษ์สิ่งแวดล้อมตามวิถีคนน่าน จากพื้นที่ 4 อำเภอ กว่า 300 คน ประท้วง กฟผ.หลังไม่มีความชัดเจนเรื่องการประกาศเขต และการสำรวจแนวสายส่งไฟฟ้าแรงสูงจากโรงไฟฟ้าลิกไนต์หงสา สปป.ลาว พาดผ่านที่ทำกินของชาวบ้าน ด้าน ผู้ว่าฯน่าน จี้ กฟผ.ยุติการดำเนินงาน ย้ำให้ทำความเข้าใจกับชาวบ้าน และทบทวนเรื่องทัศนียภาพ
วันนี้ (10 ต.ค.) ที่บริเวณหน้าศาลากลางจังหวัดน่าน ประชาชนในพื้นที่ตำบลดู่ใต้ และ อ.สองแคว จังหวัดน่าน รวมกว่า 300 คน มี นายกุหลั่น คำตัน ประธานเครือข่ายพิทักษ์สิ่งแวดล้อมตามวิถีน่าน, นายมาโนช พรหมรังฤทธิ์ อดีตผู้ใหญ่บ้าน, นายสถาพร สมศักดิ์ ผู้ประสานงานสำนักเครือข่ายทรัพยากร ป่าชุมชนและเกษตรยั่งยืน จ.น่าน เป็นแกนนำได้รวมตัวกันชูป้ายคัดค้าน และใช้เครื่องขยายเสียง
ทั้งนี้ เพื่อแสดงเจตนาชัดเจน ในการต่อต้านการไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย (กฟผ.) ที่มีโครงการระบบโครงข่ายไฟฟ้า 500 กิโลโวลต์ บริเวณชายแดน-น่าน 2-แม่เมาะ 3 ซึ่งเป็นโครงการแนวสายส่งไฟฟ้าแรงสูงที่ซื้อไฟฟ้าจากโรงไฟฟ้าลิกไนต์หงสาประเทศลาว โดยมีแนวสายส่งไฟฟ้าจะพาดผ่านพื้นที่ ตั้งแต่ ต.ชนแดน อ.สองแคว อ.ท่าวังผา อ.เมืองน่าน อ.เวียงสา จ.จังหวัดน่าน ผ่าน อ.ร้องกวาง อ.ลอง จ.แพร่ และ อ.แม่เมาะ จ.ลำปาง รวมระยะทางทั้งสิ้น 270 กิโลเมตร
พวกเขาบอกว่า โครงการของ กฟผ.จะส่งผลกระทบกับประชาชนที่อาศัยอยู่บริเวณ ใน 4 อำเภอ และมีแปลงที่ดินของชาวบ้านที่จะได้รับผลกระทบจากแนวสายส่งไฟฟ้าแรงสูงพาดผ่าน รวมทั้งสิ้น 1,800 แปลง
นายมาโนช พรหมรังฤทธิ์ อดีตนายก อบต.ดู่ใต้ กล่าวว่า ชาวบ้านโดยรวมเป็นกังวลว่าแนวเขตไฟฟ้าแรงสูง จะส่งผลกระทบต่อวิถีชีวิต สุขภาพ ความปลอดภัยของประชาชน พืชผลและอาคารบ้านเรือนจะได้รับความเสียหายจากการก่อสร้าง ต้องสูญเสียพื้นที่ทำกินที่มีเพียงไม่มีกี่แปลงซึ่งได้รับเป็นมรดกตกทอดจากปู่ย่าตายายไปตลอดชีวิต รวมทั้งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม ป่าไม้ ต้นน้ำ ป่าชุมชมที่ต้องถูกตัดโค่น และอันตรายจากคลื่นแม่เหล็ก เพราะกระแสไฟฟ้าที่ปล่อยออกมาจากโครงข่ายสายไฟฟ้าแรงสูงนี้ยังไม่มีการศึกษาผลกระทบที่แท้จริง
นอกจากนี้ ยังอาจได้รับสารพิษจากซัลเฟอร์ไดออกไซด์ ที่เกิดจากกระบวนการเผาถ่านหิน เช่นกรณีที่เกิดขึ้นกับชาวแม่เมาะ จ.ลำปาง ด้วย
นายมาโนช บอกอีกว่า อีกประเด็นก็คือ ความกังวลถึงความไม่โปร่งใสในการดำเนินโครงการของ กฟผ. เพราะที่ผ่านมาชาวบ้านส่วนใหญ่ไม่ได้มีส่วนร่วมในการตัดสินใจและรับข้อมูลโครงการที่เพียงพอตั้งแต่เริ่มต้นถึงปัจจุบัน อาจนำมาซึ่งความไม่เป็นธรรมต่อผู้ที่ได้รับผลกระทบ
ทั้งนี้ กลุ่มชาวบ้านไม่เห็นด้วยกับวิธีการทำงานในพื้นที่ของเจ้าหน้าที่ กฟผ.ที่ไม่นำเสนอข้อมูลให้ครบทุกด้าน ประชาชนที่ได้รับผลกระทบโดยตรงไม่ได้มีส่วนร่วมในการทำประชาพิจารณ์ในหลายเวทีที่ผ่านมา และยังสร้างความไม่พอใจเมื่อมีการเข้าถากถางที่ดิน ตัดต้นไม้ ฉีดพ่นสี และติดป้าย เพื่อทำการสำรวจแนวสายส่งไฟฟ้าแรงสูงในที่ดินที่เป็นกรรมสิทธิ์ของชาวบ้านโดยไม่มีการแจ้งให้ทราบแต่อย่างใด ก่อให้เกิดความเสียหายและสร้างความขัดแย้งระหว่างเจ้าหน้าที่ของ กฟผ.กับชาวบ้านในพื้นที่
โดยเฉพาะความไม่ชัดเจนในเรื่องผลกระทบต่อการเปลี่ยนแปลงในวิถีชีวิตชุมชน เรื่องสุขภาพ ความปลอดภัย การชดเชยค่ารอนสิทธิ์ การศึกษาถึงผลกระทบข้ามพรมแดนต่อประชาชนน่าน ตลอดจนสารพิษจากซัลเฟอร์ไดออกไซด์ และการประกาศแนวเขตสายส่งไฟฟ้าแรงสูง ซึ่ง กฟผ.ได้ประกาศแล้วในพื้นที่ อ.สองแคว และ อ.ท่าวังผา ยิ่งสร้างความไม่พอใจให้กับชาวบ้านตำบลดู่ใต้ อ.เมืองน่าน ที่เกรงว่า หาก กฟผ.ดำเนินการในสองพื้นที่นี้แล้ว ก็จะเป็นการอ้าง และบีบบังคับให้ต้องดำเนินการต่อในพื้นที่ ต.ดู่ใต้ ด้วย ซึ่งหากเป็นเช่นนั้น ชาวตำบลดู่ใต้ ก็คงไม่มีสิทธิ์ที่จะได้ปกป้องผืนดินทำกินผืนสุดท้ายไว้ให้กับลูกหลานรุ่นต่อไป
ด้าน นายเสนีย์ จิตตเกษม ผู้ว่าราชการจังหวัดน่าน หลังรับยื่นหนังสือแถลงการณ์แสดงจุดยืนของชาวตำบลดู่ใต้ อ.เมืองน่าน ได้ร่วมประชุมรับฟังปัญหาร่วมกับชาวบ้าน โดยมีนายสุวิทย์ สิงหจันทร์ ผู้ช่วยผู้ว่าการ ประจำสำนักว่าการ กฟผ.และเจ้าหน้าที่ กฟผ.ที่ห้องประชุม อบจ.น่าน
นายเสนีย์ กล่าวว่า โครงการโรงไฟฟ้าจากลาว ได้ดำเนินการไปแล้วโดยมีข้อตกลงร่วมกันระหว่างรัฐบาลลาวกับรัฐบาลไทย เนื่องจากพลังงานที่ใช้มีไม่เพียงพอ โดยได้มีการศึกษาการก่อสร้างว่ามีผลกระทบต่อจังหวัดน่าน ประเทศไทยอย่างไร และทราบว่าประชาชนชาวน่านได้รับความเดือดร้อน และรับปากจะไปดำเนินการแก้ไข
ทั้งนี้ จะให้ กฟผ.จัดเวทีรับฟังความคิดเห็นของประชาชนที่ได้รับผลกระทบ เพื่อทราบข้อเท็จจริง และหาทางแก้ไข ให้ดำเนินการจัดระบบเพื่อชี้แจงและตอบโจทย์ของประชาชน ที่มีข้อสงสัยและความวิตกกังวลในทุกด้าน เพื่อสร้างความเข้าใจที่ถูกต้องให้กับชาวบ้านในพื้นที่
พร้อมทั้งขอให้ทาง กฟผ.ยุติการดำเนินการสำรวจแนวสายส่งไฟฟ้าแรงสูง และให้ทำความเข้าใจกับชาวบ้านก่อน และที่สำคัญแนวสายไฟฟ้า ต้องไม่กระทบหรือบดบังทัศนียภาพของจังหวัดน่าน
อย่างไรก็ตาม ผู้ว่าฯน่าน ยอมรับว่า โครงการนี้เป็นโครงการที่ดีแต่ขาดการประชาสัมพันธ์สร้างความเข้าใจกับประชาชนในพื้นที่
ทั้งนี้ บรรยากาศการชี้แจง เจรจาระหว่างทางการไฟฟ้าฝ่ายผลิต กับชาวบ้านต่อต้าน เป็นไปอย่างตึงเครียดยืดเยื้อ และท้ายที่สุด แกนนำและชาวบ้านยังไม่ยินยอมที่จะให้มีการสร้างเสาไฟฟ้าพาดผ่านพื้นที่ของชาวบ้านโดยเด็ดขาด และขอให้ทาง กฟผ.ย้ายไปทำในพื้นที่อื่นๆ ซึ่งมีผลกระทบต่อวิถีชีวิตของคนน่าน และไม่ยอมไปร่วมรับฟังการประชุมหรือทำประชาพิจารณ์ของ กฟผ.ทั้งสิ้น ก่อนพากันเดินทางกลับ
ขณะที่ กฟผ.ก็เตรียมกำหนดวันและเวลาเพื่อจะเชิญแกนนำชาวบ้าน มาร่วมประชุมกับเจ้าหน้าที่ของ กฟผ.เพื่อสร้างความเข้าใจกับชาวบ้านในพื้นที่ต่อไป
