น่าน - ชาวบ้านเมืองน่านทิ้งพื้นที่การเกษตรเข้าป่าหาไข่มดแดง ขุมทรัพย์บนต้นไม้หน้าแล้ง ก่อนนำออกวางขายริมทาง ทำรายได้วันละกว่า 500-1,000 บาท
ท่ามกลางภัยแล้งที่กำลังคุกคามชาวบ้านในจังหวัดน่านมากขึ้นทุกขณะ จนจังหวัดน่านต้องประกาศเป็นพื้นที่ประสบภัยแล้งแล้วทั้ง 15 อำเภอ รวม 87 ตำบล 693 หมู่บ้าน หรือ 75% ของพื้นที่ทั้งจังหวัด มีประชาชนได้รับผลกระทบ 65,787 ครัวเรือน หรือ 200,794 คน หรือ 44%ของประชากรเมืองน่าน พื้นที่การเกษตรได้รับผลกระทบ 71,823 ไร่
อย่างไรก็ตาม ชาวบ้านส่วนหนึ่งได้ใช้วิกฤตแล้งที่เกิดขึ้นสร้างรายได้เพิ่มด้วยการออกหาไข่มดแดงในป่า มาขายให้พ่อค้าแม่ค้าในตลาด หรือนำออกมาวางขายเองตามข้างถนน แต่ละวันคนหนึ่ง จะหาได้ประมาณ 1-2 กิโลกรัมขายได้กิโลกรัมละ 200 บาท
นายคำ ศิริ ชาวบ้านแม่สาคร ตำบลแม่สาคร อำเภอเวียงสา จังหวัดน่าน กล่าวว่า ช่วงนี้ไม่สามารถที่จะประกอบอาชีพทางการเกษตรได้เนื่องจากแล้งหนักมาก ปลูกพืชผักไม่ได้ ไม่มีน้ำรด ต้องหันมาทำอาชีพหาไข่มดแดง
โดยตระเวนหาไข่มดแดงไปให้ภรรยานั่งขายตลาดริมทาง ซึ่งหาเกือบทั้งวันได้ไข่มดแดงเกือบเต็มกระติ๊บ ประมาณ 1 กิโลกรัม จากนั้นก็จะนำมาแบ่งใส่จานหรือวางบนใบตอง ขายจานใหญ่ 50 บาท จานเล็ก 20 บาท ซึ่งก็ทำรายได้ดีวันละ 500-1,000 บาท เพียงพอสำหรับเลี้ยงครอบครัวไปจนหมดแล้งนี้
สำหรับไข่มดแดง ถือเป็นเมนูหนึ่งที่มีผู้นิยมรับประทานจำนวนมาก เป็นสุดยอดของอาหารพื้นบ้าน และอุดมไปด้วยสารอาหารนานาชนิด ชาวบ้านจะพยายามเก็บไข่มดแดงที่ดีที่สุดเพื่อไม่ให้สูญพันธุ์ รวมทั้งไม่ให้ไข่มดแดงไม่แตกช้ำเสียหาย ด้วยการใช้ไม้ไผ่ แหย่รังมดแดงให้ไข่ตกลงไปในถุงผ้าที่ติดกับปลายไม้ แล้วนำไข่มดแดงที่ได้มาเทลงบดถาด จากนั้นนำแป้งมันมาโรย แม่มดแดง ก็จะทิ้งไข่หนีไป เพื่อไปสร้างรังใหม่ขยายพันธุ์ต่อไป ต่างจากวิธีเดิมๆที่เคยทำมา คือ นำไข่มดแดงไปแช่ในถังน้ำ ซึ่งจะทำให้แม่มดแดงตาย รวมทั้งไข่มดแดงจะแตกเสียหาย เก็บไว้ได้ไม่นาน
แต่การเก็บไข่มดแดงก็ไม่ง่าย และต้องใช้ประสบการณ์ เพราะถ้าถูกมดแดงกัดและฉี่ใส่ จะปวดแสบปวดร้อน บางรายที่แพ้พิษมดแดงอาจถึงขั้นเป็นไข้ตัวร้อนได้