ตาก- พบเมืองโบราณ 600 ปี ที่ชายแดนตาก หลังคณะกรรมการสมาคมประวัติศาสตร์ ในพระราชูปถัมปภ์สมเด็จพระเทพรัตนสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ลงพื้นที่ค้นหา “เมืองฉอด” ตามหลักศิลาจารึกหลักที่ 1
รายงานข่าวจากจังหวัดตาก แจ้งว่า คณะของศาสตราจารย์เกียรติคุณ ดร.ประเสริฐ ณ นคร ประธานคณะกรรมการสมาคมประวัติศาสตร์แห่งประเทศไทย ในพระราชูปถัมภ์ สมเด็จพระเทพรัตนสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี, รองศาสตราจารย์ ดร.วุฒิชัย มูลศิลป์ นายกสมาคมฯ และนายจุลทรรศ์ พยาฆรานนท์ ผู้เชี่ยวชาญในด้านไทยศึกษา พร้อมด้วยคณะกรรมการได้ลงพื้นที่บ้านแม่โพ หมู่ที่ 7 ต.แม่ต้าน อ.ท่าสองยาง จ.ตาก ตั้งแต่ 27 ก.พ.53 จนถึงวันนี้ (2 มี.ค.) เพื่อตรวจสอบประวัติศาสตร์เมืองแม่สอด โดยได้ค้นหาเมืองฉอดที่ปรากฏในหลักศิลาจารึก หลักที่ 1 สมัยกรุงสุโขทัยเป็นราชธานี
ปรากฏว่า จากการตรวจสภาพพื้นที่ บ้านแม่โพ ต.แม่ต้าน อ.ท่าสองยาง จ.ตาก ซึ่งอยู่ติดกับฝั่งแม่น้ำเมย ชายแดนไทย-พม่า พบซากเจดีย์ วัดพระธาตุห้วยลึก ต.แม่ต้าน-ผามประทีปบูชาพระ, พระพุทธรูป, ถ้วยรองเล็กๆ และหลักฐานอื่นๆจำนวนมาก ซึ่งคณะกรรมการชุดศึกษาสำรวจ ได้สั่งให้เก็บเพื่อทำการศึกษาอย่างละเอียด นอกจากนี้ คณะยังได้ไปดูพระธาตุเจดีย์เมืองเก่าห้วยลึกที่มีการบูรณะขึ้นมาใหม่เมื่อ พ.ศ.2512
สภาพเจดีย์เป็นฐานบัวลูกฟัก มีฐาน 4 ชั้น เป็นศิลปของชาวล้านนา ส่วนบนของเจดีย์ได้รับอิทธิพบจากชาวมอญ และยังพบคูเมือง และประตู 3 ชั้น
รายงานข่าวแจ้งว่า ระหว่างการสำรวจพบเมืองโบราณได้มีประชาชนบ้านแม่โพ หมู่ 7 ต.แม่ต้าน อ.ท่าสองยาง รวมทั้งนักเรียน คณะครู ต่างให้ความสนใจมาดูซากเมืองโบราณจำนวนมาก โดยเฉพาะองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น (อปท.) ทั้งเทศบาลตำบลแม่ต้าน และองค์การบริหารส่วนตำบล ในพื้นที่รอบๆ เริ่มวางแผนหารือเพื่อเข้าไปดูแล และรักษาเมืองโบราณ-โบราณวัตถุ ป้องกันการบุกรุก ให้เป็นสมบัติอันล้ำค่าของท้องถิ่นและประเทศชาติ
หนึ่งในคณะกรรมการสมาคมประวัติศาสตร์แห่งประเทศไทย กล่าวว่า ในการศึกษาสำรวจ และการใช้ประสบการณ์ พบว่า เมืองโบราณที่พบนี้เป็นเมืองที่ใหญ่มาก ที่ไม่ใช่เป็นเมืองชั้นจัตวา-เมืองชั้นตรี หรือเมืองชั้นโท แต่เป็นเมืองระดับชั้นเอก เพราะมีกำแพง มีคูน้ำ และมีพระธาตุอยู่กลางเมืองถือว่าใหญ่ และสำคัญมาก แต่ยังบอกไม่ได้ว่าอยู่ในยุคใด
แต่เท่าที่ดูจากหลักฐานบางอย่าง คาดว่า น่าจะอยู่ในสมัยอยุธยาตอนต้น หรือตอนปลายในสมัยสุโขทัย ส่วนจะเป็นเมืองฉอดหรือไม่นั้น ยังไม่น่าจะใช่ เพราะไม่มีหลักฐานใดๆบ่งบอก แต่สันนิษฐานอายุเมืองโบราณนี้มีอายุกว่า 600 ปี
