“ลาวโซ่ง” พิจิตรผวายกตำบล-หลังคนตายลึกลับกลางงาน “เสนเฮือน”

พิจิตร - ชาวไทยทรงดำหรือ “ลาวโซ่ง”โพธิ์ประทับช้าง ผวายกตำบล หลังผู้เฒ่าวัย 76 ปีเกิดเสียชีวิตระหว่างร่วมพิธี “เสนเฮือน” หรือไหว้ผีบ้านผีเรือน เตรียมทำพิธี “กินเสน”ทั้งตำบลยาวไปจนถึงสงกรานต์ หวั่นเกิดอาเพศวิญญาณบรรพบุรุษโกรธเคืองลูกหลานคนรุ่นใหม่ละทิ้งประเพณี

นายวาด ขันตีแก้ว นายก อบต.ไผ่รอบ อ.โพธิ์ประทับช้าง จ.พิจิตร เปิดเผยว่า ขณะนี้ชาวบ้านในพื้นที่กำลังหวาดผวาหลังจากที่เกิดเหตุการณ์นายทอง ปะตินังเต อายุ 76 ปี อยู่บ้านเลขที่ 56 หมู่ 11 บ้านเกาะแก้ว ต.ไผ่รอบ อ.โพธิ์ประทับช้าง จ.พิจิตร เกิดเสียชีวิตต่อหน้าเพื่อบ้านหลายสิบคนในขณะทำพิธี “เสนเฮือน” ซึ่งเป็นประเพณีการไหว้ผีบ้านผีเรือนตามความเชื่อของชาวไทยดำ หรือไทยทรงดำ หรือลาวโซ่ง เมื่อเวลาประมาณ 10.00 น.เศษวันนี้ (18 ก.พ.)

ขณะเกิดเหตุผู้ตาย ได้ร่วมพิธีไหว้ผี และรับประทานอาหารร่วมกับเพื่อนบ้าน ที่มีการ ล้มควาย ล้มหมู มาเซ่นไหว้ผีแล้วนำมาประกอบอาหาร

ก่อนเสียชีวิตนายทอง บอกกับลูกหลานว่า ตนเองกำลังจะตายในวันนี้ เพราะ“เสนเรือน”หรือ “ผีบ้านผีเรือน”จะมารับวิญญาณไป พูดจบก็นั่งแน่นิ่งสิ้นลมหายใจไปต่อหน้าต่อตาของลูกหลานและแขกที่มาร่วมงานจนทำให้ทุกคนต่างผวาเกรงว่าจะเกิดอาเพศ จนเกิดการเสียชีวิตครั้งใหญ่ของคนในหมู่บ้าน จึงแตกตื่นทำพิธีไหว้ผีกันยกใหญ่ทั้งตำบล เพราะก่อนหน้านี้ ลูกหลานคนรุ่นใหม่ ละเว้นทอดทิ้งประเพณีการไหว้ผีบ้านผีเรือนกันมานาน

ด้านนางหุ่น ดินดอนทราย อายุ 71 ปี ซึ่งเป็น 1 ในผู้ที่อยู่ร่วมในเห็นเหตุการณ์เล่าให้ฟังว่า ตนเองและคนในหมู่บ้านมีเชื้อสายเป็นชาวไทยทรงดำ หรือ “ลาวโซ่ง” มีประเพณีความเชื่อ คือการบูชาผี หรือเคารพ ผีบ้านผีเรือน รวมถึงดวงวิญญาณของบรรพบุรุษ ทุกปีก็จะมีพิธีกรรมเซ่นไหว้ผีเรือน หรือไหว้ “เสนเฮือน” (เสนเรือน) ซึ่งเป็นพิธีกรรมที่ปฏิบัติสืบทอดกันมาเป็นเวลาช้านาน

คำว่า เสนเป็นภาษาไทยทรงดำ มีความหมายว่า การเซ่น การสังเวย, เฮือน หมายถึง เรือน คำว่า “เสนเฮือน” เป็นคำของผู้น้อย แต่ถ้าเป็นผู้ต้าว (ผู้หลักผู้ใหญ่ ผู้มีฐานะทางเศรษฐกิจ–สังคม) จะเรียกว่า “หล่อเฮือน” แต่มีจุดมุ่งหมายอันเดียวกัน คือ การเซ่นไหว้ผีเรือน วิธีการบางขั้นตอนก็คล้ายคลึงกันจะแตกต่างกันคือ สิ่งที่นำไปเสนผู้ต้าวจะใช้ควาย ผู้น้อยจะใช้หมู

รูปแบบการเสนเรือน ของไทยทรงดำ มีการแตกต่างกันบ้าง มากน้อยตามฐานะของครอบครัว ซึ่งการเสนเรือนตามปกติจะเสนปีละครั้งหรือสามปีหนึ่งครั้งก็ได้

ส่วนมากจะจัดในเดือนสี่, หก,สิบสอง แต่เดือนเก้าเดือนสิบนั้นไม่นิยมเพราะถือกันว่า ผีไปเฝ้าแถน (เทวดา) แต่ที่ผ่านมาเยาวชนคนรุ่นใหม่กลับลืมเลือนประเพณีดังกล่าว จะมีก็แต่ผู้เฒ่าผู้แก่เท่านั้นที่ยังทำพิธีนี้อยู่

ดังนั้น การเสียชีวิตของนายทอง ทำให้ชาวบ้านบางส่วนเชื่อว่า คงจะเป็นความศักดิ์สิทธิ์ที่ลึกลับของวิญญาณบรรพบุรุษ ที่ต้องการมาแสดงอิทธิฤทธิ์ให้ลูกหลานได้เห็นกันต่อหน้าต่อตา จึงมาคร่าวิญญาณ ของนายทอง

หลังจากที่นายทอง ได้เสียชีวิตแล้วได้มีพิธีอาบน้ำศพที่แปลกประหลาดกว่าที่อื่นๆ นั่นคือ มีพิธีบวงสรวงและนำร่างของผู้ตายมาอาบน้ำ คล้ายกับ “ประเพณีรดน้ำดำหัว” อีกทั้งโลงศพที่จะใช้บรรจุร่างของผู้ตายก็มีพิธี เบิกโลงตามความเชื่อของชาวไทยทรงดำ หรือ “ลาวโซ่ง” อีกด้วย

นายก อบต.ไผ่รอบ อ.โพธิ์ประทับช้าง จ.พิจิตร กล่าวย้ำตอนท้ายอีกว่า ตนเชื่อถึงสิ่งลึกลับว่ามีจริงและยอมรับว่า ชาวบ้าน ต.ไผ่รอบ ต่างเชื่อกับเหตุการณ์อาถรรพ์ที่เกิดขึ้น ซึ่งนับตั้งแต่วันนี้ ไปจนถึงวันสงกรานต์ แต่ละบ้านก็จะสลับสับเปลี่ยนกันจัดพิธีไหว้ผี ที่เรียกว่า ประเพณี “กินเสน” จะมีการล้มควาย ล้มหมู มาทำเป็นอาหาร ไหว้ “เสนเฮือน” หรือผีบ้านผีเรือน

รวมถึงบรรพบุรุษโดยจะจัดงานเล็กหรือใหญ่ ขึ้นอยู่ที่ฐานะและวงศ์ตระกูล ซึ่งที่จริงแล้วถือเป็นภูมิปัญญาของบรรพบุรุษ ที่ต้องการให้ลูกหลานได้เชื่อมร้อยความสามัคคีของคนในชุมชนเดียวกัน และเคารพเทิดทูนผู้มีพระคุณนั่นเอง