ชาวบ้านไล่ตัวแทน บ.ที่ปรึกษา-กรมชลพ้นสะเอียบ - ห้ามเจาะดินสร้างเขื่อน“ยมล่าง”แทน“แก่งเสือเต้น”

ศูนย์ข่าวภาคเหนือ - "ชาวสะเอียบ" อำเภอสอง เมืองแพร่ ไล่ตะเพิดตัวแทนบริษัทที่ปรึกษา-ตัวแทนกรมชลฯ ออกจากพื้นที่ ห้ามไม่ให้เข้าขุดเจาะดินศึกษาโครงการก่อสร้างเขื่อนยมล่าง แทน “แก่งเสือเต้น”

รายงานข่าวจากจังหวัดแพร่แจ้งว่า นายชูสด สายกาญจนไพบูรณ์ ที่ปรึกษาบริษัทปัญญาคอนซัลแตนท์ จำกัด และนายถาวร บุญราศี ตัวแทนกรมชลประทาน ได้เข้าชี้แจงกรณีการเข้ามาสำรวจขุดเจาะดินบริเวณสวนป่าแม่แฮด ใกล้กับอุทยานแห่งชาติแม่ยม จ.แพร่ เพื่อทำการศึกษาความเป็นไปได้ในการสร้างเขื่อนยมล่าง ซึ่งห่างจากจุดที่จะสร้างเขื่อนแก่งเสือเต้น ลงมาตามลำน้ำยมประมาณ 10 กิโลเมตรให้กับชาวบ้านที่ศาลาวัดดอนชัย บ้านดอนชัย ต.สะเอียบ อ.สอง จ.แพร่ เมื่อเร็ว ๆ นี้

โดยนายชูสด ได้ชี้แจงว่า บริษัทได้รับมอบหมายจากทางกรมชลประทาน ให้ศึกษาการพัฒนาลุ่มน้ำยม โดยมีงบประมาณ 80 ล้านบาทและทางบริษัทปัญญาฯ มีความจำเป็นต้องเข้ามาสำรวจขุดเจาะดิน หิน ในบริเวณป่าแม่แฮด 3 หลุมๆ ละ 20 เมตร เพื่อดูว่ารากฐานการสร้างเขื่อนยมล่าง จะต้องใช้งบประมาณในการก่อสร้างจำนวนเท่าใด เพื่อเป็นทางเลือกในการจัดการน้ำในลุ่มน้ำยม

“การเจาะวิเคราะห์สภาพดินนี้ ไม่ได้หมายความว่าจะสร้างเพียงแต่ศึกษาดูความเหมาะสมเบื้องต้นก่อนเท่านั้น” นายชูสด กล่าว

ทั้งนี้ ตามแผนที่ 1:50,000 ที่นำมาชี้แจงกับชาวบ้าน ระบุจุดที่จะทำการขุดเจาะอยู่ 3 หลุม ซึ่งทางบริษัทได้ให้ตัวแทนชาวบ้านดูว่าหากสร้างเขื่อนยมล่าง จะไม่กระทบถึงชุมชนชาวสะเอียบ จะท่วมเพียงที่ทำกินเท่านั้น และอีกจุดคือยมบน ใกล้กับบ้านแม่เต้น ระบุระดับกักเก็บ 258 เมตรเหนือระดับน้ำทะเลปานกลาง ซึ่งเท่ากับระดับกักเก็บของเขื่อนแก่งเสือเต้นเดิม ก็จะไม่กระทบกับชุมชนสะเอียบ แต่จะไปกระทบกับหมู่บ้านใกล้กับแม่น้ำยมใน อ.เชียงม่วน จ.พะเยา ซึ่งทางบริษัทปัญญาฯ และทางกรมชลประทานได้เปิดเวทีรับฟังความคิดเห็นมาแล้วครั้งหนึ่งที่อำเภอเชียงม่วน จ.พะเยา

ขณะที่ชาวบ้านได้ใช้ข้อมูลจากเอกสารของกรมชลประทาน ขึ้นซักถามว่า หากไม่กระทบกับชาวบ้านแล้วทำไมมีการศึกษาพื้นที่อพยพราษฎรไว้ 4-5 แปลง ทั้งที่ ต.สะเอียบ - อ.เชียงม่วน ซึ่งมีทั้งผังบ้าน โรงเรียน วัด สถานีอนามัย สถานีจอดรถ ทั้งหมดเขียนไว้เป็นภาษาอังกฤษ ชาวบ้านเห็นว่าต่อแต่นี้จะมาหลอกกันไม่ได้อีกแล้ว

“ที่นี่พูดต่อหน้าพระประธาน หากใครพูดเท็จก็ขอให้มีอันเป็นไป”

จากนั้นชาวบ้านต่างวิพากษ์วิจารณ์ถึงการเข้ามาหลอกเอาข้อมูลแล้วไปสรุปว่าชาวบ้านเห็นด้วยกับการสร้างเขื่อน เหมือนกับที่เกิดขึ้นในหลายเขื่อนหลายพื้นที่ที่ผ่านมา

นอกจากนี้ ชาวบ้านได้ซักถามว่าเขื่อนยมบน จะกระทบกับป่าสักทอง และกระทบกับชุมชนหรือไม่อย่างไร ตัวแทนบริษัทปัญญาฯ -ผู้แทนกรมชลประทาน ได้ร่วมกันชี้แจงว่า เขื่อนยมบน จะลดระดับน้ำลงมาอยู่ที่ 230 เมตรเหนือระดับน้ำทะเลปานกลาง ซึ่งถือว่าลดลงจากเขื่อนแก่งเสือเต้น 28 เมตร เพราะเดิมแก่งเสือเต้นจะกักเก็บที่ 258 เมตรเหนือระดับน้ำทะเลปานกลาง ซึ่งคาดว่าจะจุน้ำได้ประมาณ 500 กว่าล้านลูกบาศก์เมตร โดยจะไม่ท่วมถึงหมู่บ้านทั้ง 4 หมู่บ้านใน ต.สะเอียบ แต่อาจท่วมที่ทำกินบ้างบางส่วน เพราะจากการประเมินเบื้องต้นพบว่าสะพานข้ามห้วยแม่สะกึ๋นที่ชาวบ้านเห็นอยู่นั้นอยู่ในระดับ 235 เมตรเหนือระดับน้ำทะเลปานกลาง ซึ่งจะเห็นได้ว่าไม่ท่วมมาถึงชุมชนที่อยู่สูงกว่าอย่างแน่นอน

เมื่อชาวบ้านถามถึงผลกระทบต่อป่าสักทอง ตัวแทนบริษัทปัญญาฯ บอกว่า จะท่วมเพียง 3,000 – 4,000 ไร่ ซึ่งลดลงมาจากเดิมที่จะท่วมเป็นหมื่นไร่ ทางบริษัทฯ ไม่ได้ศึกษาแต่เพียงเท่านี้ เราจะศึกษาถึงผลกระทบทางด้านสิ่งแวดล้อม ผลกระทบทางสังคม และการมีส่วนร่วมของประชาชนในพื้นที่ด้วย ไม่เพียงแต่ที่นี่เท่านั้น เราศึกษาจากพะเยา แพร่ สุโขทัย พิษณุโลก ไปจนถึงนครสวรรค์

จากนั้นชาวบ้านได้ร่วมกันแสดงความคิดเห็นอย่างกว้างขวาง โดยนายอุดม ศรีคำภา แกนนำชาวบ้านคัดค้านเขื่อนแก่งเสือเต้น ได้ชี้ให้เห็นว่า ที่ผ่านมาบริษัทปัญญาได้ทำการศึกษาเรื่องเขื่อนแก่งเสือเต้นมาครั้งหนึ่งแล้ว จนสร้างความเดือดร้อนให้กับชาวบ้านมาจนถึงปัจจุบัน มาคราวนี้จะมาขอศึกษาเรื่อเขื่อนยมล่าง และอนาคตถ้าเขื่อนยมล่างแก้ไขปัญหาไม่ได้ก็คงต้องมาขอศึกษาเขื่อนยมบน ซึ่งจะอยู่ใกล้ๆ กับบ้านแม่เต้นอีก ชาวบ้านมีบทเรียนมามากพอแล้วกับการศึกษาต่างๆ ซึ่งเมื่อศึกษาไปแล้วไปตัดสินใจกันที่กรุงเทพฯ แต่กลับมาสร้างความเดือดร้อนให้กับชาวบ้านในพื้นที่

“เราเห็นว่าการศึกษาทางเลือกต่างๆ มีมากพอแล้ว และมีการเสนอทางเลือกอื่นมากมาย กลับมาศึกษาเขื่อนขนาดใหญ่อีก ซึ่งทางชาวบ้านไม่เห็นด้วยอย่างแน่นอน” นายอุดมกล่าว

นายศรชัย อยู่สุข ชาวบ้านบ้านดอนชัยสักทอง หมู่ 9 กล่าวว่า นับต่อแต่นี้ชาวบ้านสะเอียบจะไม่ยอมให้ความร่วมมือในการศึกษาเขื่อนขนาดใหญ่ในแม่น้ำยมอีกต่อไป และขอให้หยุดพูดถึงโครงการเขื่อนแก่งเสือเต้น และเขื่อนขนาดใหญ่ ได้แล้ว รวมทั้งเขื่อนยมล่าง ยมบน ก็ไม่ต้องมาศึกษา ให้ไปศึกษาที่อื่น หาทางเลือกอื่นๆ ที่ไม่ต้องมาเกี่ยวข้องกับป่าสักทองและชาวบ้านสะเอียบ

ต่อมานายเส็ง ขวัญยืน กำนันตำบลสะเอียบ ได้สรุปประเด็นการชี้แจงและถามความคิดเห็นของชาวบ้านว่าจะให้ทางบริษัทปัญญาฯ กับ ทางกรมชลประทาน ทำการศึกษาและเจาะสำรวจดินกรณีเขื่อนยมล่างหรือไม่ ชาวบ้านทั้งหมดมีมติเป็นเอกฉันท์ว่าไม่ให้สำรวจ และเริ่มมีเสียงโห่ไล่ตัวแทนบริษัทปัญญาและตัวแทนของกรมชลประทานให้ออกไปจากพื้นที่และอย่าเข้ามาอีก กำนันตำบลสะเอียบจึงได้ขอปิดประชุม

จากการสอบถามตัวแทนของบริษัทปัญญา คอนซัลแตนท์ จำกัด เห็นว่าเมื่อชาวบ้านไม่ยอมให้ขุดเจาะและไม่ให้ทำการศึกษาเขื่อนยมล่างนี้ การศึกษาทางเลือกในการจัดการลุ่มน้ำยมก็คงจะไม่สมบูรณ์ และทางบริษัทคงต้องขอคืนงานในส่วนนี้ไป หรือทางกรมชลประทานจะว่าอย่างไรเราก็พร้อมที่จะศึกษาตามนั้น ขณะที่ตัวแทนกรมชลประทาน เห็นว่าเมื่อชาวบ้านไม่ให้ศึกษากรมชลก็คงไม่ดึงดัน คงต้องหาทางเลือกอื่นๆ ต่อไป โดยจะได้นำข้อเสนอของชาวบ้านที่เราได้รับฟังในวันนี้ไปเสนอต่อฝ่ายนโยบายที่มีอำนาจในการตัดสินใจต่อไป