น่าน - ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมจังหวัดน่าน ระบุปี 2551 มีราษฎรบุกรุกป่าเพื่อทำไร่ข้าวโพดเพิ่มมากขึ้น เขตป่าถูกถางอีกกว่า 26.69% เมื่อเทียบกับปี 50 แนะออกเอกสารสิทธิ์ และส่งเสริมอาชีพแก้ปัญหาได้
นายคมศักดิ์ โสภารัตน์ ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมจังหวัดน่าน เปิดเผยข้อมูลการบุกรุกป่า เพื่อขยายพื้นที่การทำไร่ข้าวโพดของราษฎร เพิ่มมากขึ้น จากปี 2550 ถูกบุกรุกจำนวน 317,918 ไร่ ปีนี้เพิ่มขึ้นเป็น 402,719 ไร่ คิดเป็น 26.69 % โดยเป็นพื้นที่ซึ่งมีเอกสารสิทธิ์เพียง 99,110 ไร่ ที่เหลือยังเป็นพื้นที่ที่ทับซ้อนในเขตพื้นที่ป่าสงวนและเขตป่าไม้ และมีแนวโน้มการบุกรุกขยายพื้นที่เพิ่มมากขึ้น
โดยพื้นที่อำเภอนาน้อย เป็นอำเภอที่มีการบุกรุกขยายพื้นที่เพื่อทำไร่ข้าวโพดมากที่สุด รองลงมาคือ อ.เมืองน่าน และ อ.สันติสุข ตามลำดับ ทั้งนี้แม้ว่าคดีการลักลอบตัดไม้ลดน้อยลง แต่การบุกรุกแผ้วถางป่าเพื่อขยายพื้นที่ทำกินของชาวบ้านอาจเพิ่มมากขึ้น
นายคมสัน บอกว่า ปัญหาที่พบจากการปฏิบัติงานในพื้นที่ คือ ปัญหาแนวเขตพื้นที่ป่าไม่ชัดเจน หน่วยงานที่รับผิดชอบมีกำลังเจ้าหน้าที่น้อยเกินไป ไม่สมดุลกับภารกิจและพื้นที่รับผิดชอบ รวมทั้งปัญหานักการเมืองท้องถิ่น ยังใช้เรื่องนี้เป็นเครื่องมือในการสร้างฐานเสียง โดยขณะนี้ทางคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการตัดไม้ทำลายป่าจังหวัดน่าน ได้เน้นมาตรการเพื่อแก้ปัญหา คือ เร่งรัดให้มีการออกเอกสารสิทธิ์ของราษฎร เพื่อป้องกันการบุกรุกป่าเพิ่มมากขึ้น
ขณะเดียวกันต้องส่งเสริมอาชีพทางเลือกให้แก่ราษฎร เพื่อลดปัญหาการปลูกข้าวโพด รวมทั้งการขึ้นทะเบียนผู้ปลูกข้าวโพด ลดพฤติกรรมการเผา ให้เปลี่ยนวิถีเป็นไถกลบ และใช้พื้นที่เดิมให้เกิดการหมุนเวียนในการทำเกษตร ไม่ส่งเสริมให้ราษฏรเข้าทำประโยชน์ในพื้นที่ลุ่มน้ำชั้น 1 A หรือพื้นที่สูงลาดชัน เพื่อป้องกันปัญหาดินโคลนถล่ม
อย่างไรก็ตาม ขณะนี้จังหวัดน่าน ได้มีพื้นที่ป่าไม้เพิ่มมากขึ้นจากภาพถ่ายทางอากาศ ในปี 2547 จังหวัดน่านมีพื้นที่ป่าเหลือเพียง 47.11% แต่ด้วยมาตรการฟื้นฟูป่าไม้ ทำให้ในปี 2551 ล่าสุด มีพื้นที่ป่าไม้เพิ่มขึ้นเป็นกว่า 50% แล้ว