คพ.เตรียมจัดตั้งศาลสิ่งแวดล้อมดำเนินคดีมลพิษ

ระยอง - กรมควบคุมมลพิษ เตรียมฟ้องร้องเรียกค่าเสียหายจากโรงงาน ที่ปล่อยน้ำมันเตาลงคลอง และลักลอบทิ้งสารเคมีในจังหวัดระยอง พร้อมเผย เตรียมจัดตั้งศาลสิ่งแวดล้อม เพื่อดำเนินการคดีทางด้านสิ่งแวดล้อมโดยเฉพาะ

นายสุพัฒน์ หวังวงศ์วัฒนา อธิบดีกรมควบคุมมลพิษ (คพ.)เผยในระหว่างการเดินทางมาเปิดการอบรมอาสาสมัครเฝ้าระวังและติดตามตรวจสอบคุณภาพสิ่งแวดล้อมที่จังหวัดระยอง เมื่อเร็วๆนี้ เกี่ยวกับ เรื่องที่ บริษัทไทยแทฟฟิต้าปล่อยให้น้ำมันเตารั่วไหลลงคลองตากวน จ.ระยอง ว่าในส่วนของการเรียกร้องค่าเสียหาย ถ้าเป็นกรณีบริษัทมีการออกค่าเสียหายเองทั้งหมด ค่าใช้จ่ายที่เข้าไปฟื้นฟู ภาครัฐคงไปเรียกร้องในส่วนนั้นไม่ได้ เพราะว่าผู้ก่อให้เกิดเหตุเป็นคนไปดำเนินการฟื้นฟูเอง

แต่ถ้าเป็นผู้ก่อให้เกิดเหตุไม่ไปดำเนินการภาครัฐเข้าไปดำเนินการ และมีค่าใช้จ่ายเกิดขึ้นตรงนี้ เราสามารถไปฟ้องเรียกค่าใช้จ่ายในการฟื้นฟูตรงนั้นได้ แต่ตรงนั้นไม่หมดเพียงแค่นั้น มันมีกฎหมายสิ่งแวดล้อมมาตราหนึ่ง กำหนดไว้ว่า สิ่งที่เกิดขึ้นไปแล้ว แต่มีผลกระทบต่อทรัพยากรธรรมชาติ เช่นไปทำให้สัตว์ทะเล และสิ่งแวดล้อมเสียหาย ซึ่งความเสียหายที่เกิดขึ้น ก็สามารถฟ้องเรียกค่าเสียหายตรงนั้นจากผู้ที่ทำให้เกิดเหตุได้

ฉะนั้นต้องแบ่งเป็น 2 ส่วน ส่วนหนึ่งเป็นค่าใช้จ่ายการฟื้นฟูกับความเสียหาย ถ้าการฟื้นฟูทำโดยผู้ที่ก่อให้เกิดความเสียหายเอง ก็เป็นความรับผิดชอบที่เขาจัดการดูแล แต่ความเสียหายต่อทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมนั้น ขณะนี้กำลังประเมินอยู่ว่า"มีความเสียหายเกิดขึ้นเท่าไหร่ คิดเป็นมูลค่าเท่าไหร่ แล้วก็จะดำเนินการทางกฎหมายโดยใช้มาตรา 97 ของ พ.ร.บ.ส่งเสริมและรักษาคุณภาพสิ่งแวดล้อม" ซึ่งกฎหมายที่จะฟ้องร้องมี 2 มาตรา มาตรา 96 และ 97 โดยมาตรา 96 ฟ้องเรียกค่าใช้จ่ายในการฟื้นฟู และฟ้องเรียกค่าเสียหายที่เกิดขึ้นกับส่วนบุคคล

เช่นในกรณีที่สิ่งแวดล้อมออกมาแล้ว ไปทำให้ทรัพย์สินของบุคคลใดบุคคลหนึ่งเสียหายก็ใช้มาตรา 96 เรียกค่าเสียหายจากผู้ก่อให้ปัญหานั้น ส่วนมาตรา 97 นั้นเป็นเรื่องของความเสียหายที่เกิดกับทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ซึ่งตรงนี้ภาครัฐจะต้องดำเนินการเป็นผู้ฟ้องร้อง โทษคือความเสียหายทั้งหมด เช่น ถ้ามีการประเมินแล้วทำให้เกิดความเสียหายมาก ก็จะตีค่าเป็นมูลค่าจำนวนเงิน

ส่วนปัญหาลักลอบทิ้งขยะสารเคมีที่พบในเขตพื้นที่อำเภอนิคมพัฒนา ขณะนี้ได้ทำการขุดขึ้นมาแล้วเอาไปตรวจสอบ เป็นขยะที่มาจังหวัดชลบุรี และทราบแล้วว่าเป็นของใคร แต่ในส่วนที่บอกว่ายังมีของโรงงานในจังหวัดระยองนั้น จริงๆ ในส่วนที่ขุดขึ้นมาแล้วยังไม่พบ แต่ที่อยู่ข้างล่างจะต้องไปตรวจสอบแล้วก็หาหลักฐานเพิ่มเติมว่า มาจากโรงงานใดบ้าง เพราะความรับผิดชอบตรงนี้ ไม่ได้จำกัดเฉพาะคนที่รับขนส่งมาทิ้งอย่างเดียว แต่รับผิดชอบไปถึงผู้เป็นเจ้าของของเสียนั้นด้วย เพราะต่อเนื่องกันหมด ตั้งแต่ผู้เป็นเจ้าของของเสีย ผู้ดำเนินการขนส่งของเสีย และผู้รับกำจัดด้วยคือเจ้าของที่ดินด้วย โดยเฉพาะเจ้าของที่ที่อาจจะเป็นที่ไม่ได้รับการกำจัดที่ถูกต้อง ก็หมายถึงว่ามีการเอาของมาฝังกลบในพื้นที่โดยไม่ถูกกฎหมาย เพราะตัวเจ้าของที่เองไม่ได้รับอนุญาตให้เป็นผู้รับกำจัดของเสีย

ฉะนั้นจะมีฐานความผิดในเรื่องของการดำเนินการโดยไม่ได้รับใบอนุญาต ซึ่งบุคคลเหล่านี้อยู่ในมือของตำรวจหมดแล้ว เพียงแต่จะต้องไปหาหลักฐานเพิ่มเติม ในส่วนที่ยังเหลืออยู่ในพื้นที่ว่ามันมาโรงงานใดบ้าง และก็ไปดำเนินการทางกฎหมายเพิ่มเติม สิ่งเหล่านี้ตนคิดว่าต้องดำเนินการบังคับใช้กฎหมายอย่างเคร่งครัด แล้วจะเป็นกรณีตัวอย่าง สุดท้ายจะทำให้ผู้ที่จะกระทำผิดต้องระวัง ที่จะไม่ทำให้เกิดขึ้นอีก ฉะนั้นการบังคับใช้กฎหมายกรณีที่เป็นตัวอย่าง ทำให้ในอนาคตน่าจะน้อยลง และการบังคับใช้กฎหมายก็ต้องนำไปสู่ลงโทษตามกฎหมายอย่างรุนแรงด้วย ตามตัวบทกฎหมายที่กำหนดไว้

ขณะนี้ทางกระบวนการยุติธรรม ก็กำลังดำเนินการจัดตั้ง"ศาลสิ่งแวดล้อม" ซึ่งภายใต้ศาลยุติธรรม ก็มีการพูดคุยกัน เพื่อทำให้การดำเนินการคดีทางด้านสิ่งแวดล้อมทำได้รวดเร็วขึ้น และก็ผู้พิพากษาจะได้รู้เรื่องสิ่งแวดล้อมได้มากกว่าผู้พิพากษาทั่วๆไป

นายสุพัฒน์ เปิดเผยต่อว่า กรณีการปล่อยก๊าชรั่วของ บ.พีทีทีฟินอล ในบริษัทหรือโรงงานต่างๆ จะมีระบบที่ดูแลอยู่ แต่ของ บ.พีทีทีฟินอลยังไม่ได้เดินระบบอย่างเต็มที่ และก็ยังอยู่ในขั้นตอนส่งมอบระหว่างผู้ก่อสร้างกับเจ้าของ ทำให้เกิดช่องว่างขึ้น แต่ตรงนี้จะเอามาเป็นข้ออ้างไม่ได้ แต่ถือเป็นบทเรียนที่เราจะต้องหาทางแก้ไขให้ได้ ความรับผิดชอบของผู้ประกอบการที่จะต้องออกมาบอกกล่าวว่าเกิดอะไรขึ้น และจากรองผู้ว่าราชการจังหวัดระยองบอกไว้ว่า จากนี้ไปจังหวัดจะจัดทำเป็นผังข้อมูลให้ชัดเจนว่า โรงงานในนิคมอุตสาหกรรมมีอะไร ใช้สารเคมีอะไร อยู่ไหน เป็นอย่างไร เพราะถ้าเกิดเหตุการณ์มีอะไรขึ้นมาจะได้รู้ได้ทันที

โดยไม่รอไปนั่งสอบถามทางโรงงานว่าทำอะไร ปล่อยอะไรออกมา ตอนนี้ก็กำลังดำเนินการที่จะรวบรวมข้อมูลเหล่านี้ให้ชัดเจน เพื่อเตรียมความพร้อม แต่สิ่งที่สำคัญที่สุด คิดว่าจะทำอย่างไรไม่ให้เกิด ดูแลให้รัดกุมและก็ถ้ามันเกิดเหตุขึ้นมาจะต้องเข้าไประงับเหตุได้ทันที ที่จะไม่ปัญหามันแพร่กระจายออกนอกโรงงาน