สกลนคร - ศูนย์ศึกษาการพัฒนาภูพาน เพาะขยายพันธุ์ หนอน เพื่อเป็นอาหารสัตว์ป่า และยังสามารถสร้างอาชีพแก่ผู้เพาะเลี้ยงเพื่อการค้าได้อีกทางหนึ่ง
ศูนย์ศึกษาการพัฒนาภูพาน อันเนื่องมาจากพระราชดำริ นอกจากจะมีบทบาทสำคัญในการเป็นศูนย์ในการศึกษาด้านการเกษตรกรรม เพื่อค้นคว้า วิจัย ความรู้และวิทยาการใหม่ๆในการผลิตด้านการเกษตร เพื่อส่งเสริมการประกอบอาชีพของราษฎรที่อาศัยอยู่ในพื้นที่รอบศูนย์ และประชาชนทั่วไปที่สนใจแล้ว
อีกบทบาทหน้าที่หนึ่งคือ การเพาะพันธุ์สัตว์ป่าเพื่อปล่อยคืนสู่ธรรมชาติ อันประกอบด้วย เนื้อทราย หมูป่า กวาง และสัตว์ปีกชนิดต่างๆ ได้แก่นกยูง ไก่ฟ้า และไก่ป่า ซึ่งในส่วนของการเพาะพันธุ์สัตว์ป่าเพื่อปล่อยคืนสู่ป่าธรรมชาตินั้น จำเป็นที่จะต้องสร้างลักษณะนิสัยในการหาอาหารกินเองตามธรรมชาติ ในส่วนของสัตว์ปีกนั้น นิสัยการหาอาหาร คือการคุ้ยเขี่ยหาอาหาร อันได้แก่ หนอนและแมลงต่างๆ ดังนั้นทางศูนย์ฯจึงจำเป็นต้องมีการเพาะเลี้ยงหนอนเพื่อเป็นอาหารให้กับสัตว์ปีกเหล่านี้
สำหรับโรงเรือนที่จะใช้เพาะเลี้ยงหนอน ควรเป็นที่อากาศถ่ายเทดี และไม่ร้อน มีการทำรางน้ำรอบตัวอาคาร เพื่อป้องกันมด และเพิ่มความชื้นให้กับโรงเรือน ส่วนอาหารที่ใช้เลี้ยงหนอน และวิธีการเลี้ยงนั้นก็ไม่ยุ่งยาก ซึ่งอาหารหลักๆที่ใช้เลี้ยงจะประกอบด้วย ข้าวสาลี รำผสม และน้ำและต้องให้ความเอาใจใส่เป็นพิเศษ ทั้งการให้อาหารและให้น้ำ
โดยเฉพาะในส่วนของน้ำที่จะใช้เลี้ยง ต้องใช้น้ำชนิดเดียวกันเลี้ยง คือ ถ้าใช้น้ำประปาก็ใช้น้ำประปาตลอด หรือใช้น้ำบ่อก็ใช้น้ำบ่อตลอด ใช้ผ้าสำลีชุบน้ำ ปั้นพอหมาดนำมาวางบนถาดที่ใช้เลี้ยง หนอนจะดูดกินน้ำจากผ้าดังกล่าว ใช้เวลาเลี้ยงในแต่ละรุ่นประมาณ 2 เดือนก็สามารถนำมาเป็นอาหารได้ และเลี้ยงต่ออีก 2 เดือนก็จะได้พ่อแม่พันธุ์ เพื่อนำไปขยายพันธุ์ต่อไปได้
การให้หนอนเพื่อเป็นอาหารนกนั้นจะหว่านไปบนพื้นเพื่อให้นกสามารถคุ้ยเขี่ยได้ เหมือนในป่าธรรมชาติ ซึ่งที่ศูนย์จะให้หนอนเพื่อเป็นอาหารนก สัปดาห์ละ 2 ครั้ง ครั้งละประมาณ 3 ก.ก. นอกจากนี้ยังพบว่า ปัจจุบันมีกลุ่มผู้เลี้ยงนกปรอทหัวจุก ซึ่งก็จะซื้อหาหนอนเพื่อนำมาเป็นอาหารนกเช่นกัน โดยเฉลี่ยราคาตามท้องตลาดตกที่กิโลกรัมละ 300-600 บาท จึงเป็นอีกอาชีพหนึ่งที่น่าสนใจอย่างยิ่ง
ศูนย์ศึกษาการพัฒนาภูพาน อันเนื่องมาจากพระราชดำริ นอกจากจะมีบทบาทสำคัญในการเป็นศูนย์ในการศึกษาด้านการเกษตรกรรม เพื่อค้นคว้า วิจัย ความรู้และวิทยาการใหม่ๆในการผลิตด้านการเกษตร เพื่อส่งเสริมการประกอบอาชีพของราษฎรที่อาศัยอยู่ในพื้นที่รอบศูนย์ และประชาชนทั่วไปที่สนใจแล้ว
อีกบทบาทหน้าที่หนึ่งคือ การเพาะพันธุ์สัตว์ป่าเพื่อปล่อยคืนสู่ธรรมชาติ อันประกอบด้วย เนื้อทราย หมูป่า กวาง และสัตว์ปีกชนิดต่างๆ ได้แก่นกยูง ไก่ฟ้า และไก่ป่า ซึ่งในส่วนของการเพาะพันธุ์สัตว์ป่าเพื่อปล่อยคืนสู่ป่าธรรมชาตินั้น จำเป็นที่จะต้องสร้างลักษณะนิสัยในการหาอาหารกินเองตามธรรมชาติ ในส่วนของสัตว์ปีกนั้น นิสัยการหาอาหาร คือการคุ้ยเขี่ยหาอาหาร อันได้แก่ หนอนและแมลงต่างๆ ดังนั้นทางศูนย์ฯจึงจำเป็นต้องมีการเพาะเลี้ยงหนอนเพื่อเป็นอาหารให้กับสัตว์ปีกเหล่านี้
สำหรับโรงเรือนที่จะใช้เพาะเลี้ยงหนอน ควรเป็นที่อากาศถ่ายเทดี และไม่ร้อน มีการทำรางน้ำรอบตัวอาคาร เพื่อป้องกันมด และเพิ่มความชื้นให้กับโรงเรือน ส่วนอาหารที่ใช้เลี้ยงหนอน และวิธีการเลี้ยงนั้นก็ไม่ยุ่งยาก ซึ่งอาหารหลักๆที่ใช้เลี้ยงจะประกอบด้วย ข้าวสาลี รำผสม และน้ำและต้องให้ความเอาใจใส่เป็นพิเศษ ทั้งการให้อาหารและให้น้ำ
โดยเฉพาะในส่วนของน้ำที่จะใช้เลี้ยง ต้องใช้น้ำชนิดเดียวกันเลี้ยง คือ ถ้าใช้น้ำประปาก็ใช้น้ำประปาตลอด หรือใช้น้ำบ่อก็ใช้น้ำบ่อตลอด ใช้ผ้าสำลีชุบน้ำ ปั้นพอหมาดนำมาวางบนถาดที่ใช้เลี้ยง หนอนจะดูดกินน้ำจากผ้าดังกล่าว ใช้เวลาเลี้ยงในแต่ละรุ่นประมาณ 2 เดือนก็สามารถนำมาเป็นอาหารได้ และเลี้ยงต่ออีก 2 เดือนก็จะได้พ่อแม่พันธุ์ เพื่อนำไปขยายพันธุ์ต่อไปได้
การให้หนอนเพื่อเป็นอาหารนกนั้นจะหว่านไปบนพื้นเพื่อให้นกสามารถคุ้ยเขี่ยได้ เหมือนในป่าธรรมชาติ ซึ่งที่ศูนย์จะให้หนอนเพื่อเป็นอาหารนก สัปดาห์ละ 2 ครั้ง ครั้งละประมาณ 3 ก.ก. นอกจากนี้ยังพบว่า ปัจจุบันมีกลุ่มผู้เลี้ยงนกปรอทหัวจุก ซึ่งก็จะซื้อหาหนอนเพื่อนำมาเป็นอาหารนกเช่นกัน โดยเฉลี่ยราคาตามท้องตลาดตกที่กิโลกรัมละ 300-600 บาท จึงเป็นอีกอาชีพหนึ่งที่น่าสนใจอย่างยิ่ง
