“กังนัมสไตล์”...โอป่ะ? ไทยแลนด์สไตล์

อ๊บ...อ๊บ...อ๊บ...อ๊บ โอ๊บปะ กังนัม สไตล์! กลายเป็นปรากฏการณ์ฮิตไม่หยุดฉุดไม่อยู่แพร่ขยายวงกว้างไปทั่วโลก จนยอดวิวของ MV ในยูทูปพุ่งทะลุ 100 ล้านไปเป็นที่เรียบร้อย แถมยังคว้าอันดับหนึ่งจาก 100 เพลงในลิสต์ยอดนิยมทั้งหมดบนโซเชียลเน็ตเวิร์กที่ถูกค้นหาและแชร์กันมากที่สุดด้วย
เรียกได้ว่าถึงวินาทีนี้ ใครไม่รู้จักท่าควบม้าฮาๆ ไม่เคยได้ยินจังหวะกระแทกหู-กระทบใจ หรือยังไม่ได้ลองฉีกแข้งฉีกขาไปตามศิลปินเกาหลีอย่าง PSY (ปาร์ก แจ ซอง) ต้องบอกว่าเชยสุดๆ เพราะตอนนี้ความนิยมระบาดถึงระดับที่มี MV ทำขึ้นมาล้อเลียนเป็นร้อยๆ คลิปแล้วจากทั่วโลก โดยเฉพาะในบ้านเราที่ออกมาโชว์เก๋ากันหลายต่อหลายกลุ่ม จนกลายเป็นกระแสกังนัมฟีเวอร์ ร้องอ๊บๆ กันทั่วประเทศไปแล้ว!!

ร็อบบี้ชอบใจ บริทนีย์เต้นตาม
ก่อนหน้านี้ถึงแม้ว่ากระแสเกาหลีจะฟีเวอร์ขนาดไหน แต่ก็ยังไม่เคยเห็นมีใครสร้างปรากฏการณ์ครั้งยิ่งใหญ่ได้เทียบเท่ากับเพลง “Gangnam Style” ของPSY หรือปาร์ก แจ ซอง ได้ขนาดนี้ คือนอกจากจะทำให้คนเกาหลีลุกขึ้นมากระโดดโหยงๆ เต้นท่าควบม้าไปพร้อมๆ กันได้ทั่วประเทศหลังปล่อยเพลงให้ฮิตติดชาร์ตอันดับหนึ่งในทุกคลื่น
กระแสนิยมยังข้ามเขตแดนไปปะทะหูศิลปินสัญชาติอังกฤษชื่อก้องโลกอย่าง “ร็อบบี้ วิลเลียม” เข้าอย่างจัง จนต้องแชร์มิวสิกวิดีโอตัวนี้ลงบนบล็อกส่วนตัวของเขา พร้อมคำพูดเชิญชวนสั้นๆ ว่า “P.S.Try watching this and not smiling I dare you... (not even a lip curl)” หรือแปลเป็นภาษาบ้านเราก็อารมณ์ประมาณว่า “ลองดูนี่สิ แล้วถ้าคุณไม่ยิ้ม ผมให้เตะเลยเอ้า!”

แม้แต่แร็ปเปอร์ชื่อดังอย่าง “T-Pain” ยังติดอกติดใจ จนพูดถึงเอ็มวีตัวนี้ว่า "ไม่รู้จะสรรหาคำไหนมาอธิบายว่ามันสุดยอดจริงๆ" รวมถึง “Josh Groban” นักร้อง นักแต่งเพลง และนักแสดงสัญชาติอเมริกัน ยังกล่าวชมว่า “Amazing Video”
ล่าสุดบุคคลสำคัญแห่งแวดวงตัวโน้ต “Scooter Braun” ผู้จัดการส่วนตัวของศิลปินชื่อดังอย่าง Justin Bieber, Usher และ Carly Rae Jepsen ยังประกาศอย่างเต็มปากเต็มคำเลยว่า “ไม่มีเหตุผลอะไรเลยที่ผมจะไม่เซ็นสัญญากับนายคนนี้” และแน่นอนว่าตอนนี้ปาร์ก แจ ซอง ได้อยู่ภายใต้สังกัด Schoolboy Records ในเครือ Universal เป็นที่เรียบร้อยแล้ว

ต้องบอกว่าเป็นก้าวแห่งความสำเร็จที่เหนือความคาดหมายเสียจริงๆ เพราะปาร์ก แจ ซองเองก็ไม่เคยวาดฝันว่าจะโด่งดังทะลุเพดานโลกได้ขนาดนี้ ดังจนถึงขนาดที่สื่อหัวใหญ่ๆ อย่าง The Los Angeles Times, The Washington Post, ABC News, The Wall Street Journal และ CNN อดที่จะเขียนข่าวถึงไม่ได้ หรือแม้แต่ช่องเพลงยักษ์ใหญ่อย่าง VH1 ยังต้องเชิญศิลปินสุดฮอตในวินาทีนี้ไปสอนเต้นออกทีวี สร้างความภาคภูมิใจให้แก่คนเกาหลีมาแล้ว

ล่าสุด “บริทนีย์ สเปียร์” นักร้องสาวซึ่งขึ้นชื่อว่าเท้าไฟมากที่สุดคนหนึ่งของโลก เพิ่งออกมาโพสต์มิวสิกวิดิโอตัวนี้ผ่านแฟนเพจบนหน้าเฟซบุ๊กของเธอ แถมฝากความคิดเห็นน่ารักๆ เอาไว้ให้เจ้าของผลงานได้ชื่นใจอีกว่า “ฉันชอบเอ็มวีตัวนี้มากๆ มันตลกมาก ว่าแล้วก็น่าจะลองหัดเต้นท่านี้ดูนะเนี่ย มีใครอาสาจะสอนฉันบ้างไหม ฮ่าๆๆ” มีคนระดับโลกออกมาช่วยกันคอนเฟิร์มเป็นระลอกๆ แบบนี้นี่เอง มิน่าล่ะถึงได้แรงไม่หยุดฉุดไม่อยู่อย่างที่เห็น

พบๆๆๆ... พบกับไทยแลนด์สไตล์
ในเมื่อทั้งเพลงทั้งเอ็มวีฮิตติดลมบนขนาดนี้ ผู้คนมากหน้าหลายตาหลากเชื้อชาติจึงพร้อมใจกันหยิบ “กังนัมสไตล์” มาคัฟเวอร์ใหม่กันอย่างสนุกสนาน เริ่มตั้งแต่ทำเอ็มวีเลียนแบบต้นฉบับเดิมชนิด shot by shot ก๊อบปี้ออกมาฉากต่อฉากจนสามารถเรียกเสียงหัวเราะจากคนดูไปได้เพราะความเหมือน บางรายแค่ใช้เพลงเดียวกันเป็น Backing Track แล้วรวมกลุ่มกันเต้นฮาๆ กับเพื่อนๆ ก็เรียกให้ชาวเน็ตเข้ามาดูได้เป็นหมื่นเป็นแสนแล้ว ถือเป็นผลพวงจากความโด่งดังของการเสิร์ชคำว่า “Gangnam Style” จริงๆ

แต่ที่เด็ดสุดคงหนีไม่พ้นพี่น้องชาวไทยของเรานี่เอง โดยเฉพาะกลุ่มคนบันเทิงที่ออกมาระเบิดความฮา ขนไอเดียสร้างสรรค์มาดัดแปลงเพลงเพลงนี้ให้กลายเป็นสไตล์ตัวเอง จน “กังนัมสไตล์” กลายพันธุ์เป็น “กำนันสไตล์” บ้าง “เกรียนนัมสไตล์” บ้าง แล้วแต่ “ไทยแลนด์สไตล์” จะครีเอต


“บี้เดอะสกา” คือคนแรกๆ ที่ปลุกกระแสเอ็มวีล้อเลียนเพลงเพลงนี้ขึ้นมาด้วยคลิปที่ชื่อ “Gangnam Style Thailand เกรียนนัมสไตล์ Bie The Ska” ด้วยกระแสความแรงของเพลงทำให้ยอดวิวหลังจากอัปโหลดลงยูทูปเพียงไม่กี่วัน เพิ่มขึ้นไม่หยุดจากหลักพัน กลายเป็นหมื่น ผันเป็นแสน จนตอนนี้ยอดเกือบสองล้านวิวแล้ว
จุดขายของเอ็มวีตัวนี้คือการพยายามเลียนแบบให้เหมือนเวอร์ชั่นดั้งเดิมมากที่สุด เริ่มตั้งแต่ท่าทางของนักร้อง สถานที่ที่ใช้ถ่ายทำ ไปจนถึงผู้หญิงสวยๆ และทีมเต้นที่ขนกันมาร่วมด้วยช่วยฮา ถือเป็นการทำเอ็มวีเล่นๆ ที่จริงจังมากที่สุดตัวหนึ่งเลยก็ว่าได้ ต้องลองเข้าไปดูแล้วจะรู้ว่าถึงจะเลียนแบบคนอื่นเขา แต่ก็ยังอัดแน่นไปด้วยความฮาในแบบของเราที่ดูแล้วต้องหัวเราะก๊ากออกมาอย่างแน่นอน


“โอป่ะ ? Thailand Style” คืออีกหนึ่งเวอร์ชั่นที่ “วู้ดดี้ มิลินทจินดา” ทำออกมาให้ได้ดูกันสนุกๆ แต่ก็ไม่ลืมสอดแทรกสาระเอาไว้อย่างหนักหน่วงในเนื้อเพลงที่แต่งเข้าไปใหม่ พูดถึงนิสัยแย่ๆ ที่แก้ไม่หายของคนไทย ทั้งไม่ชอบต่อคิว, บ้าหวย, เชื่อถือโชคลาง, นิยมเล่นเส้นสาย หรือแม้กระทั่งนิสัยยอมอ่อนข้อต่อระบบคอรัปชั่น พร้อมกับตั้งคำถามทิ้งท้ายไว้ว่า มันโอป่ะ? เมื่อไหร่จะแก้เสียที ไอ้ไทยแลนด์สไตล์แบบนี้เนี่ย! เรียกได้ว่างานนี้นอกจากต้องเข้าห้องอัดและลงทุนถ่ายเอ็มวีกันใหม่ โดยมี “แจ็ค แฟนฉัน” มา Featuring ร่วมแจมแล้ว ยังเป็นความสนุกที่เรียกได้ว่า “สาระบันเทิง” ได้จริงๆ


ส่วนเวอร์ชั่นยอดนิยมที่สุดต้องมอบให้แก่ “กำนันสไตล์” ของ “คัตโตะ-อารมณ์ โพธิ์หาญรัตนกุล” นักร้องนำวง Lipta ที่หยิบเอาความน่ารักแบบบ้านๆ มาบอกเล่าผ่านเนื้อเพลงที่แต่งขึ้นใหม่ พูดถึงวิถีชีวิตแบบกำนันบ้านนาคนหนึ่งที่เข้ากรุงแล้วมองเห็นหลายสิ่งหลายอย่างผิดเพี้ยนไปหมด จนต้องบ่นๆๆ ออกมาเป็นน้ำเสียงเหน่อสุพรรณ จนถูกใจชาวเน็ต กดไลค์กดแชร์กันเป็นแถว ถึงตอนนี้ยอดวิวในยูทูปใกล้ทะลุ 3 ล้านแล้ว และในฐานะที่เกาะกระแส เล่นสนุกกับเอ็มวีตัวนี้ จึงขอให้เจ้าตัวได้เปิดใจ-เผยมุมมองของตัวเองกันเสียหน่อย


“มันไม่เกี่ยวกับว่าเป็นเพลงไทย เกาหลี หรือเป็นเพลงแบบไหนเลยครับ แค่ฟังแล้วรู้สึกว่าผมชอบเพลงนี้ ดนตรีมันสนุก และภาพที่เขาสื่อออกมาเป็นสากลมาก และตลกมากด้วย เลยคิดว่าทำไมเราไม่ทำอะไรสนุกๆ แบบนี้บ้าง เพราะปกติเพลงของลิปตาจะออกแนวซึ้งๆ ไม่ค่อยได้นำเสนอมุมแบบนี้เท่าไหร่ ทั้งที่ความจริงแล้วผมออกจะเป็นคนตลกโปกฮามากคนหนึ่ง พอนั่งคุยกับน้องชายและเพื่อนๆ เขาก็เอาด้วย ก็เลยทำกันเป็นโปรดักชั่นใหญ่เลย ตอนที่ทำกันอยู่ยังไม่รู้ด้วยครับว่ามีเวอร์ชั่นอื่นออกมาแล้ว ซึ่งผมก็ว่าดีนะที่คนลุกขึ้นมาทำอะไรแบบนี้กัน ผมว่าไอเดียสนุกๆ มันเกิดได้กับทุกคนแหละ ยิ่งทำยิ่งแชร์กันเยอะๆ ก็ยิ่งสนุก”

ดูเหมือนว่าจะมีคนรู้สึกสนุกกับเพลงนี้จำนวนมากอย่างที่คัตโตะบอกไว้จริงๆ เพราะตอนนี้มี Gangnam Style หลายเวอร์ชั่นมาก แค่ลองเสิร์ชดูแล้วจะลายตา เพราะไม่ใช่แค่เฉพาะในไทยเท่านั้น ยังมี “Hongdae Style” จากเกาหลี, “Singapore Style” ที่ฮาไม่แพ้กัน และเลียนเสียงเพี้ยนจนกลายพันธุ์เป็น “Condom Style” เลยก็มี

ถอดรหัสความฮา
อย่างที่บอกว่าหลายคนหลงเสน่ห์ความฮาอย่างระเบิดระเบ้อของเอ็มวีตัวนี้ แต่ก็มีอีกหลายคนเหมือนกันที่ได้ดูแล้วไม่ค่อยเก็ตเท่าไหร่ คือรู้สึกว่ามันก็ตลกจริงๆ น่ะแหละ แต่ก็ไม่ได้พิเศษอะไรขนาดนั้น จึงเกิดเป็นข้อสงสัยที่ว่า ทำไมคนทั่วโลกถึงได้คลั่งกังนัมสไตล์กันขนาดนี้? สรุปแล้วเอ็มวีตัวนี้มันมีดีอะไรกันแน่? หรือศิลปินแดนกิมจิคนนี้ร่ายมนตร์อะไรไว้? วันนี้ ผศ.ดร.อัศวิน เนตรโพธิ์แก้ว อาจารย์ประจำคณะนิเทศศาสตร์และนวัตกรรมการจัดการ สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์ (นิด้า) ยินดีจะช่วยถอดรหัสปรากฏการณ์ดังกล่าว

“สิ่งที่จะดึงดูดคนเราได้ มีอยู่ไม่กี่อย่างหรอกครับ บางคนใช้ความสวยงามมาดึงดูด ใช้ความตลก ความน่ากลัว ความรุนแรง เป็นการเล่นกับอารมณ์ของคน ส่วนที่กังนัมสไตล์มันฮิตขนาดนี้ เป็นเพราะเขาใช้ความตลกเป็นจุดขายสำคัญ จากแต่ก่อนเพลงเกาหลีจะระบาดอยู่ในคนเฉพาะกลุ่ม เฉพาะกลุ่มเต้นคัฟเวอร์หรือชอบศิลปินเต้นเก่งและหน้าตาดี แต่กังนัมสไตล์เข้าถึงคนทุกเพศทุกวัยทุกช่วงอายุ เพราะความตลกมันเป็นสากล มันเชื่อมโยงคนจากทั่วโลกได้อยู่แล้ว

อีกอย่าง ท่าเต้นของเขาก็เด่นมาก บางทีเราดูศิลปินเต้น มันสวยนะ แต่ก็ยากจะเลียนแบบ ได้แต่ดูกันไป แต่ท่าควบม้าของเขามันเป็นท่าพื้นๆ ที่หลายคนคุ้นตา อยู่ในวิถีชีวิตของคนอยู่แล้ว แต่สิ่งเหล่านี้ไม่เคยเอามาใช้ในเอ็มวี พอหยิบมาเล่นมันก็เลยแพร่ไปได้เร็ว บวกกับจังหวะสนุกๆ ทำนองติดหู มันก็เลยยิ่งฮิตเข้าไปใหญ่ และที่ทำให้เขาโดดเด่นขึ้นมาจากศิลปินเกาหลีคนอื่นๆ ขนาดนี้ ก็คงเป็นเพราะเขาแหวกจากขนบเดิมๆ ทำให้คนเห็นว่าศิลปินไม่จำเป็นต้องหน้าตาดีมากๆ ก็ได้ แค่มีความน่ารัก ตลก และมีไอเดียดีๆ อยู่ในตัว ก็เป็นโมเดลอีกแบบหนึ่งที่ประสบความสำเร็จได้เหมือนกัน”

หากได้ดูกังนัมสไตล์ในหลายๆ เวอร์ชั่นจากฝีมือไทยทำ จะเห็นว่าเรื่องความคิดสร้างสรรค์และความฮา เราก็ไม่เป็นสองรองใครเหมือนกัน แล้วทำไมศิลปินนักร้องของเราถึงไม่โด่งดังจนกลายเป็นปรากฏการณ์แบบนี้บ้าง ผศ.ดร.อัศวิน เชื่อว่าหลายคนคงมีคำถามเหล่านี้อยู่ในใจเช่นนี้ จึงเชื้อเชิญให้ลองมองอย่างหลุดพ้นจากอคติ แล้วจะเห็นว่างานเพลงในบ้านเราส่วนใหญ่ยังไม่มีความเป็นสากลเท่าที่ควร “เรามีของดีอยู่ในมือก็จริง แต่ต้องถามว่ามันดีในมุมมองของเราแล้วมันดีในมุมมองของคนอื่นด้วยหรือเปล่า ถ้าไม่ มันก็ยากที่จะโด่งดังในระดับเวิลด์ไวด์”

เช่นเดียวกับคัตโตะ ผู้คร่ำหวอดในวงการเพลงที่ยอมรับว่าวงการตัวโน้ตในประเทศไทยยัง “ไม่มีคุณภาพ” เท่าที่ควร และคงทำให้มีคุณภาพในระดับสากลได้ยาก ถ้าระบบเศรษฐกิจและการเมืองยังถอยหลังอยู่อย่างนี้

“คนจะทำเอ็มวีให้ดีได้ก็ต้องมีเม็ดเงินที่เยอะ อย่างกังนัมสไตล์ ดูดีๆ ซีนเขาเยอะมากเลยนะ ท่าเต้นก็มี Choreographer คนคิดท่าเต้นระดับโลกมาคิดให้ แค่มีเงินทุน คุณก็สามารถชอปปิงของดีๆ มาไว้ในเอ็มวีได้แล้ว ธุรกิจของเขาได้รับการสนับสนุนจากรัฐบาลมากกว่าเรา และคู่แข่งด้านดนตรีเขาก็มีเยอะ พอเจอคู่แข่งเยอะและมีเม็ดเงินในระดับเดียวกัน งานก็จะมีคุณภาพสูงมากขึ้นตามมา แต่บ้านเราเป็นประเทศโลกที่สาม ถ้าคนยังไม่อิ่มท้อง คงไม่มีความรู้สึกอยากจะเสพสิ่งสวยงามหรอกครับ งานที่ทำออกมาส่วนใหญ่เลยไม่ถูกจ่ายเงิน พองานไม่ถูกจ่ายเงิน คนที่ทำก็ได้เงินน้อย คุณภาพก็ต่ำ

ถามว่าทำไมประเทศไทยขายเพลงให้ประเทศลาว กัมพูชา พม่าได้ เป็นเพราะประเทศเรามีงานเพลงคุณภาพดีกว่า เหมือนกับที่เราชอบเสพงานเพลงจากญี่ปุ่น เกาหลี เพราะเขามีเทคโนโลยีสูงกว่า ญี่ปุ่นก็เสพจากอเมริกา มันเป็นลูกโซ่ไปแบบนี้ การที่เราจะก้าวไปสู่สากลได้ เศรษฐกิจบ้านเราต้องดีก่อน พอเศรษฐกิจดี การเมืองดี ทุกอย่างก็จะดีหมด แต่ถ้าทุกอย่างไม่ไป ศิลปะก็เดินต่อไม่ได้

แต่ผมว่างานแบบไทยๆ ก็เป็นเสน่ห์อย่างหนึ่งนะ มีภาษาถิ่น มีความสนุกแบบถิ่น ผมไม่ได้บอกว่าความเป็นสากลเป็นสิ่งที่ดีเลยนะ เพียงแต่ถ้าอยากได้ความเป็นสากลก็ต้องทำงานที่มีคุณภาพ แต่ผมก็ยังชอบเพลงลูกทุ่ง เพลงฉ่อย มันก็เป็นส่วนผสมที่ลงตัวอย่างหนึ่ง ส่วนตัวผมไม่เห็นว่าศิลปินไทยต้องสู่สากลอะไรขนาดนั้นนะ ไม่จำเป็นครับ บางคนมีเงินล้านก็มีความสุข แต่บางคนมีเงินร้อยก็มีความสุขแล้ว มันก็แค่นั้นเอง”

จากปรากฏการณ์กังนัมสไตล์ฟีเวอร์ นอกจากความบันเทิงในมุมต่างๆ ที่คนส่วนใหญ่รับรู้ได้แล้ว หากลองมองให้ดี เราอาจได้ “เลียนรู้” ไปด้วยในคราเดียว คือได้ “เรียนรู้” จากการ “เลียนแบบ” กระแสนิยมครั้งใหญ่ครั้งนี้ เพื่อให้ตอบตัวเองได้ว่าพอใจกับ “ไทยแลนด์สไตล์” ที่เป็นอยู่ทุกวันนี้แล้วหรือยัง?

---ล้อมกรอบ---
กังนัมสไตล์ หมายถึงสไตล์คนมีตังค์หรือสไตล์ป๋า เนื่องจากกังนัมคือย่านธุรกิจ แฟชั่น ย่านของคนมีอันจะกินชื่อดังย่านหนึ่งในกรุงโซล ประเทศเกาหลี ส่วนเนื้อเพลงทั้งหมดพูดถึงวิถีชีวิตแบบกังนัมสไตล์ คือถึงเวลาทำงาน ก็ทำเต็มที่ รู้กาลเทศะ แต่พอถึงเวลาสนุก ก็สามารถปล่อยตัวให้สุดเหวี่ยงได้เหมือนกัน