‘อูคูเลเล’ สัญชาติไทย ไทยทำ ไทยใช้ ไทยเจริญ (?)

ตอนนี้คงไม่มีใครปฏิเสธได้ว่าเครื่องดนตรีตัวจิ๋วอย่าง ‘อูคูเลเล’ ได้กลายเป็นสิ่งที่ได้รับความนิยมเป็นอย่างยิ่งในหมู่วัยรุ่นไทย เพราะไม่ว่าจะมองไปทางไหนก็เห็นคนสะพายเครื่องดนตรีชนิดนี้เดินว่อนไปว่อนมาเต็มไปหมด ไม่ว่าจะเล่นเป็นหรือไม่ขอให้มีเอาไว้ก็รอดพ้นข้อครหาว่าเป็นคนไม่อินเทรนด์

ด้วยเหตุนี้ ในช่วงปีสองปีที่ผ่านมาบ้านเราจึงต้องประสบกับสภาวะอูคูเลเลขาดตลาดอย่างรุนแรง เพราะที่ผ่านมาอูคูเลเลเป็นสิ่งที่ต้องนำเข้ามาจากต่างประเทศ ไม่ว่าจะเป็นการนำเข้ามาจากเกาะฮาวายซึ่งเป็นต้นตำรับของเครื่องดนตรีชนิดนี้ หรือจะเป็นการนำเข้ามาโดยการสั่งกับเจ้าของแบรนด์ในประเทศอื่นๆ ไม่ว่าจะเป็น อเมริกา อังกฤษ, ไต้หวัน ฯลฯ ทว่าแบรนด์เหล่านี้แม้จะพะยี่ห้อว่ามาจากประเทศนั้นประเทศนี้ แต่ส่วนมักจะมีฐานการผลิตอยู่ที่ประเทศจีนแทบทั้งสิ้น

ของไทยก็มี (แต่ทำจีน)

จากกระแสความนิยมอูคูเลเลอย่างรุนแรงของคนไทยในช่วงปีที่ผ่านมา ทำให้นักธุรกิจหัวใสหลายคนได้ดอดไปยังโรงงานผลิตอูคูเลเลในประเทศจีน และสั่งของเข้ามาขายในบ้านเรา ในฐานะของอูคูเลเลแบรนด์ไทย (ทำจีน) จนร่ำรวยกันไปหลายราย

ซึ่งนั่นมันคงจะไม่มีปัญหาอะไร ถ้าผู้นำเข้าชาวไทยทุกรายทำการค้าแบบตรงไปตรงมาไม่ค้ากำไรเกินควร หากแต่โลกใบกลมของเรานั้นมีทั้งคนดีและคนที่เห็นแก่ตัวผสมปนเปกันไป นั่นส่งผลให้ของราคาขายของอูคูเลเลในบ้านเรานั้นแพงเกินจริง ทั้งๆ ที่ต้นทุนจากโรงงานจีนนั้นอยู่ที่ไม่กี่ร้อยบาท

“ราคาต้นทุนที่ถูกที่สุดจากหน้าโรงงานนั้นราคาไม่ถึง 200 บาทเท่านั้นเอง ถึงแม้ว่ามันจะยังไม่รวมภาษี แต่ทุกวันนี้คนอื่นๆ เขาเอามาขายในไทยกัน 1,800 - 2,000 บาท ทั้งๆ ที่ก่อนหน้านี้ตอนที่มันยังไม่ฮิตขายกันอยู่ที่ไม่เกิน 800 บาท ส่วนของที่พอเล่นได้คือมีความเป็นเครื่องดนตรีอยู่บ้างไม่ใช่เป็นแค่ของแต่งบ้าน จะมีราคาต้นทุนเริ่มต้นที่ 700 บาท ซึ่งเบ็ดเสร็จพอมาอยู่ในบ้านเราแล้วราคาขายจะอยู่ที่ 2,800 บาทขึ้นไป”

กนันท์ วีระณรงค์ เจ้าของกิจการร้านขายอูคูเลเลรายหนึ่งในจังหวัดนครปฐม ผู้ซึ่งเคยบินไปตะลุยโรงงานผลิตอูคูเลเลในจีนแผ่นดินใหญ่เพื่อสั่งอูคูเลเลเข้ามาขาย เล่าให้ฟังถึงราคาต้นทุนหน้าโรงงานที่เขาได้ไปพบเจอมา ซึ่งเขาได้เล่าต่อไปว่า ลักษณะของการสั่งของจากที่นั่นจะเป็นการเลือกสเปกที่อยากได้ บอกจำนวนที่ต้องการต่อโรงงาน จากนั้นก็เลือกได้เลยว่าจะให้ติดยี่ห้อว่าอะไรไว้ที่หัว จากนั้นก็จ่ายเงินและรอสินค้าชิปปิ้งมาถึงเมืองไทย ส่วนราคาขายหน้าร้านที่ไทยนั้น คนที่นำเข้าจะเป็นคนตั้งเอาเองตามใจชอบ

“ตอนนี้ผมก็สั่งมาขายเหมือนกัน แต่ของที่ผมสั่งมานี่ อย่างน้อยก็เป็นของที่เป็นเครื่องดนตรีไม่ใช่ของฝากหรือของแต่งบ้าน ส่วนราคาที่ผมตั้งนั้นก็ไม่ได้ตั้งแพง เพราะผมต้องการเอาเข้ามาแล้วขายได้เร็ว ไม่ต้องการที่จะได้กำไรต่อชิ้นเยอะๆ และขายได้ช้า ผมรู้ว่ามันใกล้จะจบแล้ว ถ้าจะเอากำไรต่อชิ้นมากอาจจะขายได้ไม่ทันตลาดวาย”

จริงๆ แล้วสำหรับผู้ซื้อที่มีทุนหนามักจะไม่ประสบปัญหากับของจีนที่คุณภาพต่ำแต่ราคาสูงอยู่แล้ว เพราะพวกเขาพร้อมที่จะเลือกซื้อของซึ่งเป็นแบรนด์ดังๆ ซึ่งมาจากฮาวายแท้ หรือแบรนด์รองๆ ลงมาที่ถึงแม้จะทำจีนแต่ก็มีการตรวจสอบคุณภาพแล้วว่าได้มาตรฐานสมกับราคาที่ต้องจ่าย (ส่วนมากจะเป็นราคาที่อยู่ในระดับกลางไปถึงสูง)

แต่คนที่อยากได้อูคูเลเลมาครอบครองในประเทศไทยตอนนี้ใช่ว่าจะมีแต่คนมีสตางค์ ดังนั้นสินค้าราคาเกินคุณภาพจากจีนจึงยังคงทำกำไรให้แก่พ่อค้าบางคนที่เห็นแก่ตัวได้อย่างเสมอต้นเสมอปลาย

กำเนิดอูคูเลเลสัญชาติไทยแท้

อันที่จริงในช่วงปีสองปีที่ผ่านมา กลุ่มคนเล่นอูคูเลเลในประเทศไทยก็ได้มีโอกาสพบเห็นอูคูเลเลสัญชาติไทยแท้ที่ผลิตโดยช่างชาวไทยอยู่บ้าง ไม่ว่าจะเป็นยี่ห้อ พี-อูคูเลเล, ยี่ห้อเอ็มเค, หรือจะเป็นยี่ห้อของช่างนิด วิรุฬ ทรงบัณฑิต ช่างทำกีตาร์ระดับโลก ที่หันมาทำอูคูเลเลกับเขาด้วย แต่ทั้งหมดนั้นถือได้ว่าเป็นงานผลิตระดับคัสตอมแฮนด์เมดที่มีราคาเกินครึ่งหมื่นทั้งสิ้น และด้วยความที่เป็นงานแฮนด์เมดจึงทำให้ผลิตได้จำนวนน้อย ไม่เพียงพอต่อความต้องการ

แต่เนื่องจากความต้องการอูคูเลเลในบ้านเรายังมีอยู่เป็นจำนวนมาก (อย่างน้อยก็ในขณะนี้) การผลิตแบบทำมือคงไม่ใช่คำตอบ ประกอบกับมีกลุ่มคนเล่นจำนวนไม่น้อยเริ่มรู้เท่าทันของจีนที่ราคาเกินคุณภาพที่ระบาดมาก่อนหน้านี้ นั่นทำให้คนที่อยู่ในวงการเครื่องดนตรีหลายคนขยับตัว ลุกขึ้นมาทำอูคูเลเลสัญชาติและเชื้อชาติไทยแท้ในระบบของโรงงานที่ผลิตได้ทีละมากๆ เพื่อเป็นทางเลือกให้แก่คนที่เข็ดของจีน

“ตอนแรกผมก็ไม่คิดจะผลิตเองหรอก ก็ทำเหมือนที่คนอื่นเขาทำกัน โดยการไปสั่งของจากจีนมา แต่พองานที่สั่งไว้ส่งมาถึงก็พบว่าคุณภาพนี่ไม่ไหวเลย เสียเกือบ 30 เปอร์เซ็นต์ คือระบบการตรวจสอบคุณภาพของงานจีนนี่ช่วงแรกอาจจะได้ แต่ถ้าเวลาล่วงเลยไปนี่อาจจะไม่ได้เลย ทั้งคุณภาพและเวลาในการส่งของ”

หมู - กิติพันธุ์ ปุณกะบุตร นักดนตรีรุ่นเก๋าของเมืองไทย มือกีตาร์หนึ่งในสมาชิกวงตาวันในอดีต เป็นอีกคนหนึ่งซึ่งมองดูปรากฏการณ์เกี่ยวกับการค้าขายอูคูเลเลในบ้านเรามาตลอด จนทำให้เขาลุกขึ้นมาปลุกปั้นอูคูเลเลยี่ห้อ 'บานานา' ซึ่งถือเป็นเครื่องดนตรีสัญชาติและเชื้อชาติไทยแท้ที่ผลิตในระบบโรงงานขึ้นมาเพื่อนำเสนอเป็นตัวเลือกให้คนที่กำลังมองหาอูคูเลเลสักตัว

“คือเราพยายามจะกระจายความเสี่ยง โดยการควบคุมไลน์ผลิตเอง อีกอย่าง ผมก็เป็นคนหนึ่งซึ่งมีความเชี่ยวชาญเรื่องของเสียง เรารู้ว่าเสียงแบบใดดี แบบใดไม่ดี การทำอูคูเลเลของบานานานี่มีความรอบคอบและมีข้อมูลก่อนการทำมาก ทำให้สามารถสร้างแบบที่ดีขึ้นมาได้ เลือกวัตถุดิบที่ดีมาใช้ได้ คือเราอยากให้คนไทยได้ใช้ของที่ดีในราคาที่สมเหตุสมผล”

ซึ่งเหตุผลในการเข้ามาสู่กระบวนการสร้างอูคูเลเลไทยแท้ของ กิติพันธุ์ ก็เป็นไปในทำนองเดียวกับเหตุผลของ โกสินทร์ พณิดาประกาสิต เจ้าของแบรนด์ 'ไทยอูคูเลเล' ซึ่งถือเป็นผู้ผลิตอูคูเลเลไทยแท้ในระบบโรงงานอีกเจ้าที่ก้าวเข้ามาในตลาด

“ในฐานะที่เป็นคนหนึ่งซึ่งรักการเล่นอูคูเลเล ผมต้องการให้มีอูคูเลเลที่ได้มาตรฐานและมีราคาสมเหตุสมผลออกมาในตลาด และทุกคนสามารถจับต้องได้ จริงอยู่ว่าของที่เข้ามาจากจีนนั้นมันมีหลายเกรด คือแบบที่ดีๆ และราคาสมเหตุสมผลก็มี แต่ของที่พ่อค้าบ้านเรานำเอาเข้ามามักจะเป็นของที่ราคาถูกคุณภาพไม่ดี แต่เอามาขายกันแพงๆ คือถ้าเป็นราคาระดับที่เขาสั่งเอามาขายกันนั้น เราสามารถทำของที่คุณภาพดีกว่านั้นได้สบาย”

.........

ในแง่ของคุณภาพและราคานั้น ไม่ใช่เรื่องยากที่จะทำการพิสูจน์ว่าเครื่องดนตรีไทยแท้ที่ทำโดยคนไทยนั้นจะสอบผ่านหรือไม่ เพราะทุกวันนี้ผู้บริโภคในบ้านเราไม่ใช่ผู้บริโภคที่ไม่มีความรู้อีกต่อไป

แต่ในแง่ของการตลาด อูคูเลเลแบรนด์ไทยทำไทยทั้ง 2 ราย อาจจะต้องลองผิดลองถูกต่อไปอีกมาก เพราะเอาเข้าจริงก็ไม่มีใครตอบได้ว่ากระแสอูคูเลเลฟีเวอร์ที่ร้อนแรงอยู่ในปัจจุบันจะวูบลงไปเมื่อไหร่ และถ้ามันวูบดับลงไปจริง อูคูเลเลจำนวนมากที่ออกมาจากสายการผลิตแบบโรงงานนั้น จะเอาไปไว้ที่ไหนกัน?

>>>>>>>>>>

……….
เรื่อง : เอกชาติ ใจเพชร
ภาพ : พลภัทร วรรณดี