อ๊อด คีรีบูน ดนตรี สร้างอัจฉริยะ

....มีดวงใจหนึ่งดวงจะมอบให้เธอไว้ครอง เมื่อยามสองเราต้องจากกัน...

...ปลูกรัก อุตส่าห์พิทักษ์รักษาไว้ ชื่นช่อชูใบปลูกรักไว้หมายดอมดม...

บทเพลงที่แฟนเพลงเคยยกย่องว่า เป็น “บทเพลงไม่มีวันละลาย” ของศิลปินผู้นี้ อ๊อด คีรีบูน หรือ รณชัย ถมยาปริวัฒน์ ด้วยน้ำเสียงที่นุ่มลึก ลูกคอละมุนเข้าถึงหัวใจ วันนี้ยังไม่มีใครลืม...

อ๊อด คีรีบูน ยังไม่ห่างหายไปไหน ความเป็นวิหคแห่งเสียงเพลงของเขายังอยู่ อ๊อดยังคงร้องเพลง เดินอยู่บนถนน
สายดนตรี หากแต่บทเพลงชีวิตของเขาแตกต่างออกไปจากวันวาน เขาเรียกมันว่าเป็นอัลบั้มชีวิต ผลิตขึ้นจากมันสมองของเขา เป็นวิถีทางดนตรีแนวใหม่ เพื่อ “ปฏิรูปการศึกษา” หรือ Music Genius สำหรับเด็ก

ในวัย 43 ปี ของอดีตนักร้องนำวงคีรีบูน อ๊อด หรือรณชัย ถมยาปริวัฒน์เขายังดูหนุ่มแน่น บุคลลิกยังนุ่มลึก สังเกตจากการหยิบกีตาร์มาฮัมเพลงคีรีบูนในอดีต เพลงไร้คู่ ......... ผมไร้คู่ชิดชม....ผมจึงหวั่นฤทัย....แม้เขาจะร้องเพลงนี้เพียงท่อนสั้นๆ แต่รัศมีความเป็นศิลปินชื่อดัง ยังพุ่งพล่านไม่ทิ้งมาด อ๊อด คีรีบูนเมื่อวันวานเลยแม้แต่น้อย

หากแต่สิ่งสำคัญ ในการสนทนากับศิลปินคนดังผู้นี้ ไม่ใช่เส้นทางบนถนนสายดนตรีที่น่าค้นหา แต่สิ่งที่ค้นพบนั่นคือ อ๊อดเป็นบุคคลหนึ่งที่เป็นนักคิดชั้นเยี่ยม นักจิตวิทยาชั้นดี และผู้ใฝ่ธรรมะแน่วแน่คนหนึ่ง ที่สำคัญอาชีพหลักของเขาในวันนี้ มีเนื้อหาสาระที่เป็นประโยชน์ต่อสังคมอย่างมาก

ชีวิตการทำงานของอ๊อด คีรีบูน ในวันนี้ นอกจากจะมีงานเพลง ออกอัลบั้มสไตล์เพลงเก่าๆย้อนยุคกับต้นสังกัดกับแกรมมี่อยู่บ้าง แต่สิ่งที่น่าสนใจอย่างยิ่งของเขาคือ การทำธุรกิจดนตรีเพื่อการศึกษา ที่ถูกยอมรับว่า เป็น เป็นกระบวนการหนึ่งของรูปแบบปฏิรูปการศึกษาในเมืองไทย

จังหวะดนตรีของ “ครูอ๊อด”

ครูอ๊อด… เป็นเวลากว่าสิบกว่าปีแล้วที่เด็กๆเรียกเขาเช่นนั้น อ๊อด เล่าว่า ใช่ครับ,ผมเป็นครู แต่ไม่ใช่คุณครูประจำ ณ โรงเรียนแห่งไหน แต่เป็นครูอ๊อด ที่นำเรื่องดนตรีมาเป็นสื่อการเรียนการสอนให้เด็กช่วงปฐมวัย ในรูปแบบของวิชาดนตรี เพื่อพัฒนาอัจฉริยภาพของเด็ก

เขาย้อนไปว่า จุดเริ่มต้นวิถีทางของครูอ๊อด เกิดขึ้นมานานเกือบสิบกว่าปี นับตั้งแต่วงคีรีบูน แยกย้ายสลายวงไป ช่วงแรกเขาก็ยังเดินทางบนสายอาชีพดนตรี มีงานเพลงอัลบั้มเดี่ยวออกมาเป็นระยะๆ แต่แล้ววันหนึ่ง มีเหตุการณ์หนึ่งเกิดขึ้นในความคิดของเขา คำสอนของพระอาจารย์ที่เขานับ ซึ่งท่านบอกว่า “ดีนะที่อ๊อดทำให้คนหลงได้” อ๊อด ยอมรับว่า คำพูดนั้น ทำให้เขาหยุดนิ่งไปพักหนึ่ง เขาเข้าใจความหมายนั้นดีว่า ความหลงในโลกมายา ซึ่งไม่มีคุณค่าอะไรนอกจากความสุขแบบไร้คุณค่า

จากวันนั้นคำสอนของพระอาจารย์นั้น ทำให้อ๊อด ครุ่นคิดตลอดเวลา และได้จุดประกายความคิด เขาเห็นว่า ชีวิตข้างหน้าต่อไปต้องทำอะไรที่เป็นประโยชน์บ้าง เมื่อเรารักดนตรี คุณประโยชน์ที่จะใช้ประสบการณ์ด้านดนตรีมาสร้างคุณค่าใหม่ๆ และเขาเริ่มคิดถึงเรื่องการศึกษา

“ผมสนใจการศึกษามาก เพราะครั้งหนึ่งผมเคยเป็นเด็กเรียนแย่ เคยถูกเรียกว่า โง่ แต่แล้ววันหนึ่งครูโรงเรียนมัธยม ใช้กุศโลบาย บอกว่า ใครอยากไปเที่ยวทะเลในจังหวัดมีรถของการไฟฟ้าฯออกจากอนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิ ตอน 6 โมงเช้า ผมอยากไป แต่จริงๆเขาพาไปวัด จากวันนั้นทำให้ผมเข้าวัดไปสัมผัสกับพระพุทธศาสนา ฟังคำเทศนา สั่งสอน จากเคยเรียนแย่สอบได้ที่ 36 (ห้องเรียนมี 40 คน ) เรียนดีขึ้นจนสอบได้ที่ 1 ของห้อง”

“ดนตรีเพื่อการศึกษา” อ๊อดเริ่มทดลองนำมาใช้ ประสบการณ์จากงานเพลงถูกนำปรับใช้ เขาเริ่มแต่งเพลงเพื่อเด็กๆ มีเนื้อหาเน้นเชิงวิชาการแฝงไว้ด้วยทำนองสนุกๆ เริ่มต้นจากวิชาคณิตศาสตร์ พยายามฝึกให้เด็กคิดเลขคิด โดยทดลองนำไปใช้ที่โรงเรียนกลาโหม แถววัดเขมา จังหวัดนนทบุรี เป็นสถานศึกษาแรก สอนเด็กระดับอนุบาล ซึ่งเป็นโรงเรียนที่คุณแม่อ๊อดสอนหนังสืออยู่

วิถีทางของครูอ๊อด เหมือนเป็นทางสายใหม่ อ๊อด เริ่มหันหลังให้วงการเพลงตั้งแต่ปี 2537 เขาเริ่มจริงจัง จมอยู่กับกระบวนการคิดหารูปแบบใช้ดนตรีมาเป็นสื่อในการสอน เขา บอกว่า สองปีแรกยังงุนงง แต่ไม่นานนักเขาก็ค้นพบว่า หัวใจของการศึกษาอยู่ที่เริ่มเป็นธุรกิจที่ชัดเจนขึ้นในนาม คีรีบูน จีเนียส มิวสิค

ปัจจุบันคีรีบูน จีเนียส มิวสิค มีบุคลากรกว่า 50 คน เข้าไปดำเนินการสอนดนตรีเพื่อการศึกษา ในโรงเรียนในสังกัดกระทรงศึกษาธิการเกือบ 40 โรงเรียน เน้นกลุ่มตั้งแต่ระดับอนุบาล 1 ถึงระดับชั้นประถมชั้นปีที่ 4”

“ผมไม่ใช่นางงาม ก่อนหน้านี้ผมก็ไม่เคยรู้ว่า เด็กตัวเล็กๆ เขาคิดอย่างไรกัน แต่เมื่อเข้าไปแล้ว รอยยิ้มของเด็กๆ ความน่ารัก และจินตนาการของพวกเขา น่าสนใจมาก เพียงแต่เราจะทำอย่างไรที่จะฟูมฟักเขาด้วยการเรียนรู้ใหม่ๆ”

มิวสิค จีเนียส

“ลูกๆลองทายซิว่า เมื่อเราได้ยินเสียงสุนัข และเสียงดนตรีไทย มาลองมาช่วยกันวิเคราะห์กันว่า เราอยู่กันที่ไหน” ครูอ๊อด ตั้งคำถามให้เด็กๆนักเรียนชั้นอนุบาลโรงเรียนแห่งหนึ่งตอบ

เด็กน้อย คนหนึ่ง ตอบว่า อยู่โรงเรียนสอนดนตรีไทยค่ะ แล้วเจ้าของโรงเรียนเขาผูกหมาไว้ มันเลยเห่า…

เด็กชายอีกคน ตอบว่า เสียงนั้นมาจากที่บ้านครับ มีคนกำลังเล่นระนาดเสียงดัง หมาไม่ชอบ มันเลยเห่า...

อ๊อด เฉลยให้เด็กฟังว่า สำหรับครูอ๊อดแล้ว เสียงนั้นมาจากหมู่บ้านชนบทแห่งหนึ่ง หมู่บ้านนั้นกำลังเปิดลำโพงเพลงไทยเดิม จึงมีเสียงดนตรีไทย และมีสุนัขตัวหนึ่งกำลังเห่าแมวบนหลังคา

อ๊อด อธิบายว่า นี่แหละคือตัวอย่างในหลักสูตรที่เขาสร้างขึ้น ใช้การตั้งคำถามให้เด็กคิดตาม จะค้นพบว่า คำถามหนึ่งอาจจะมีคำตอบที่หลากหลายได้ อยู่ที่การคิด ฝึกวิเคราะห์

ดนตรีเพื่อการเรียนรู้แบบ “คีรีบูน จีเนียส มิวสิค” จึงไม่ใช่การท่องจำตัวโน้ตเพลง หรือ มาเรียนแล้วเล่นเครื่องดนตรีได้ ร้องเพลงได้อย่างเดียว หากแต่เป็นดนตรีหรือ กิจกรรมที่ถูกดีไซน์ขึ้น เพื่อทำให้เด็กเกิดกระบวนการเรียนรู้ อ๊อด คีรีบูนเรียกว่า เป็นการสร้างกับ “ดักทางอารมณ์” ให้เด็ก

กับดักทางอารมณ์ หมายถึง เราจะต้องเป็นผู้สร้างกิจกรรม เพลง เนื้อหาของเพลง การสื่อสารให้เด็กสนใจ อย่างที่เราอยากให้เด็กพายเรือจะต้องมีแอฟเฟ็กเสียงน้ำ เสียงสุนัข เสียงดนตรีไทยจริงๆ มาเป็นซาวน์ เป็นเหมือนการเร่งปฏิกิริยาให้เด็กสนใจ

“เพลง มีหลายระดับความหมาย นอกจากจะเป็นสื่อความบันเทิงแล้ว เพลงยังเป็นสัญลักษณ์ให้เกิดผลทางด้านอารมณ์ ความรู้ พัฒนาให้เกิดความคิดอ่าน สิ่งสำคัญของปรัชญาการเรียนรู้ คือ ให้เด็กเป็นผู้ค้นพบ โดยเราเป็นผู้ส่งสาร เร่งปฏิกิริยาให้เด็ก เพลงเหมือนกุญแจสำคัญจะทำให้เด็กเปิดใจ”

อ๊อด แสดงความคิดเห็นว่า รูปแบบการศึกษาที่ผ่านมา เน้นการตำหนิ ติเตียน ดุด่าว่ากล่าว แต่ไม่สอนให้เด็กคิด หรือ ฝึกวิเคราะห์ เช่น พ่อแม่จะขู่เด็กว่า อย่าเข้าไ ปบริเวณนี้นะเดี๋ยวเสือเอาไปกิน ตัวอย่างแบบนี้เองที่ทำให้เด็กกลัวไม่มั่นใจ แต่วิธีที่จะสอนเด็กนั้น ควรสอนให้เด็กมีหลักการคิด ฝึกให้เขาค้นหาคำตอบเอง ด้วยเหตุด้วยผล

“อย่างเด็กบางคนไม่ชอบคณิตศาสตร์ คณิตศาสตร์เหมือนยาขม สำหรับเด็กบางคน ทำไมเราไม่พยายามเคลือบน้ำตาล หรือเคลือบช็อกโกเลตให้เขาล่ะ ทำให้เด็กรู้สึกอยากกิน อยากอร่อย ผมก็เหมือนคนกำลังทำหน้าที่เคลือบน้ำตาลให้คณิตศาสตร์” อ๊อด เปรียบเปรยถึงการพัฒนาการเรียนการสอน

อ๊อด ย้ำว่า นี่คือการปฏิรูปการศึกษาวิธีหนึ่ง ซึ่งหลักสูตรที่เขาทำอยู่ ได้รับการยอมรับจากผู้เชี่ยวชาญหลายคนในกระทรวงศึกษาธิการว่า เป็นการสื่อการเรียนการสอนแบบใหม่ที่สร้างผลให้เด็กเป็นศูนย์กลางของการเรียนรู้ที่ได้ผล ซึ่งอ๊อด ยังทำหน้าที่เป็นวิทยากรด้านการศึกษา เขาถูกรับเชิญจากสถาบันการศึกษาหลายแห่ง มาบรรยายถ่ายทอดประสบการณ์การเรียนรู้ของเด็กๆ

เขา ทิ้งท้ายว่า เป้าหมายต่อไป คือ จะทำอย่างไรให้ดนตรีของเขา เข้าไปในรับใช้เด็กในวงกว้างขึ้น และเขายังไม่ยอมหยุดยั้งที่จะคิดหาสูตรการเรียนการสอนใหม่ๆเข้ามาพัฒนาอย่างต่อเนื่อง


คีรีบูน วิหคแห่งเสียงเพลง
ย้อนไปเมื่อ ปี2526 นกน้อยแห่งเสียงเพลงนามคีรีบูนกำเนิดขึ้นในยุคที่วงสติงเฟื่องฟู ถือเป็นยุคที่สอง ต่อเนื่องมาจากวงสตริงชั้นนำยุคแรก เช่น ดิอิมพอสซิเบิล ชาตรี อีสซั่น แกรนเอ็กซ์ แมคอินทอช รอยัลสไปรส์ ฯลฯ วงคีรีบูน แม้จะเป็นวงดนตรีน้องใหม่ในขณะนั้น แต่เพลงรักหวานซึ้งใจของคีรีบูนและเสียงร้องสะท้านใจของอ๊อด คีรีบูน นักร้องนำ ได้รับความนิยมอย่างรวดเร็ว โดยเฉพาะในชุดที่สอง รอวันฉันรักเธอ คีรีบูนได้รับการยกย่องว่าเป็นวงสตริงอันดับหนึ่งของเมืองไทย และโบยบินอยู่บนถนนสายดนตรีประมาณ 5 ปีเต็ม มีอัลบั้มทั้งหมด 5 อัลบั้ม มีชุดเฉพาะกิจแทรกอีกหนึ่งในชื่อว่า อ๊อด อิน ยูเอสเอ ก่อนที่จะสลายวงไปในปี 2530