ญี่ปุ่นหวังชิงเก้าอี้สมาชิกถาวรคณะมนตรีความมั่นคงแห่งสหประชาชาติ

ญี่ปุ่นฝันไกลหวังรื้อ 5 ชาติมหาอำนาจผูกขาดเก้าอี้สมาชิกถาวรคณะมนตรีความมั่นคงแห่งสหประชาชาติ หากแต่จีนออกตัวขวางเต็มที่

ญี่ปุ่นได้รับเลือกเป็นสมาชิกไม่ถาวรของคณะมนตรีความมั่นคงแห่งสหประชาชาติเป็นครั้งที่ 11 ซึ่งเป็นจำนวนครั้งที่มากที่สุดในบรรดาชาติสมาชิก โดยที่ประชุมสมัชชาใหญ่สหประชาชาติลงคะแนนให้ญี่ปุ่น ยูเครน อุรุกวัย อียิปต์ และเซเนกัลได้เป็นสมาชิกไม่ถาวรของคณะมนตรีความมั่นคงแห่งสหประชาชาติ

คณะมนตรีความมั่นคงแห่งสหประชาชาติ มีสมาชิก 15 ชาติ ประกอบด้วยสหรัฐ จีน รัสเซีย ฝรั่งเศส และอังกฤษเป็น 5 ชาติที่เป็นสมาชิกถาวร ส่วนอีก 10 ชาติเป็นสมาชิกไม่ถาวร ซึ่งเป็นตัวแทนของแต่ละภูมิภาค ตำแหน่งสมาชิกไม่ถาวรมีวาระ 2 ปี และมีการเลือกตั้งสมาชิกไม่ถาวรใหม่ทุกปี ปีละ 5 ตำแหน่ง

ญี่ปุ่นและอีกหลายประเทศได้เสนอแผนปฏิรูปคณะมนตรีความมั่นคงแห่งสหประชาชาติ โดยให้เพิ่มจำนวนชาติสมาชิกถาวรคณะมนตรีความมั่นคงแห่งสหประชาชาติ ซึ่งถูกผูกขาดโดย 5 ประเทศที่ชนะในสงครามโลกครั้งที่ 2 และให้ประเทศอื่นๆได้มีส่วนร่วมมากขึ้น

ญี่ปุ่นบอกว่าตนเองมีส่วนร่วมในสหประชาชาติอยน่างแข็งขัน ทั้งเป็นผู้บริจาคเงินรายใหญ่ และยังส่งกองกำลังป้องกันตนเองของญี่ปุ่นไปปฏิบัติภารกิจรักษาสันติภาพของสหประชาชาติในซูดานใต้

แผนปฏิรูปสหประชาชาติได้รับการสนับสนุนทั้งจากญี่ปุ่น บราซิล เยอรมนี และอินเดีย ที่แสดงความกระตือรือร้นอย่างมากที่จะเข้าเป็นสมาชิกถาวรของคณะมนตรีความมั่นคง

ทว่าการปฏิรูปคณะมนตรีความมั่นคง โดยเฉพาะอย่างยิ่งการเพิ่มจำนวนประเทศสมาชิกถาวรนั้นไม่ใช่เรื่องง่าย ทั้งนี้ เมื่อปี 2506 ได้มีการรับรองการเพิ่มจำนวนชาติสมาชิกไม่ถาวรได้สำเร็จมาแล้ว แต่ชาติสมาชิกถาวรไม่ได้มีความเปลี่ยนแปลงใดๆ มาแล้วถึง 70 ปี ด้วยเหตุผลหนึ่งก็คือว่านิยามของชาติสมาชิกถาวรนั้น ไม่ได้กำหนดไว้ในกฎบัตรของสหประชาชาติ

ผู้เชี่ยวชาญชาวญี่ปุ่น ระบุว่าหากต้องการเพิ่มจำนวนชาติสมาชิกคณะมนตรีความมั่นคง ก็ต้องมีการทบทวนกฎบัตรสหประชาชาติ ซึ่งมตินี้นอกจากจะต้องได้รับเสียงสนับสนุนจาก 2 ใน 3 ของชาติสมาชิกทั้งหมดในสมัชชาใหญ่แล้ว ยังต้องได้รับสัตยาบันจาก 5 ชาติสมาชิกถาวรปัจจุบันในคณะมนตรีความมั่นคง ซึ่ง 5 ชาตินี้สามารถใช้สิทธิยับยั้งได้ โดยในจำนวน 5 ชาตินี้ จีนได้แสดงท่าทีชัดเจนว่าจะคัดค้านการปฏิรูป.