รอยเตอร์ - เรือของจีนที่พัวพันในสถานการณ์ขัดแย้งกับเรือของเวียดนามเมื่อปีก่อน ได้แล่นกลับเข้ามาในน่านน้ำใกล้เวียดนาม ขณะที่สหรัฐฯ กล่าวหาว่าจีนกำลังพยายามแสดงตัวในทะเลจีนใต้ ขณะที่ผู้อ้างสิทธิรายอื่นๆ วุ่นอยู่กับการระบาดของเชื้อไวรัสโควิด-19
เมื่อปีก่อน เรือของเวียดนามตามประกบเรือสำรวจไห่หยาง ตี้จื้อ 8 (Haiyang Dizhi 8) ของจีน อยู่นานหลายเดือนในน่านน้ำที่อุดมด้วยทรัพยากร และยังเป็นจุดอ่อนไหวที่สหรัฐฯ กำลังท้าทายการอ้างสิทธิทางทะเลของจีน
ในวันอังคาร (14) เรือไห่หยาง ตี้จื้อ 8 ที่ใช้สำหรับสำรวจวัดค่าความไหวสะเทือนนอกชายฝั่ง ปรากฏตัวขึ้นอีกครั้งห่างจากชายฝั่งของเวียดนามไปราว 158 กิโลเมตร ซึ่งอยู่ภายในเขตเศรษฐกิจจำเพาะของเวียดนาม และขนาบข้างด้วยเรือของหน่วยยามฝั่งจีนอย่างน้อย 1 ลำ ตามข้อมูลของ Marine Traffic เว็บไซต์ติดตามเรือสินค้า และมีเรือเวียดนามอย่างน้อย 3 ลำ กำลังเคลื่อนไปพร้อมกับเรือของจีน
การปรากฏตัวของเรือไห่หยาง ตี้จื้อ 8 ในเขตเศษฐกิจจำเพาะของเวียดนามเกิดขึ้นก่อนที่มาตรการล็อกดาวน์ทั่วประเทศนาน 15 วันของเวียดนามจะสิ้นสุด
นอกจากนี้ ความเคลื่อนไหวของเรือสำรวจจีนยังเกิดขึ้นหลังเหตุการณ์เรือประมงเวียดนามจมทะเลใกล้กับหมู่เกาะที่อยู่ในน่านน้ำพิพาทในเดือนนี้ เหตุการณ์ที่ก่อให้เกิดการประท้วงจากฝ่ายเวียดนามและกล่าวหาว่าจีนละเมิดอำนาจอธิปไตยและคุกคามชีวิตของชาวประมง
สหรัฐฯ ที่เดือนก่อนได้ส่งเรือบรรทุกเครื่องบินเข้าเทียบท่านครด่าหนัง ของเวียดนาม ระบุว่า สหรัฐฯ รู้สึก ‘วิตกกังวลอย่างจริงจัง’ ต่อรายงานเกี่ยวกับเรือจม
“เราเรียกร้องให้สาธารณรัฐประชาชนจีนมุ่งให้ความสำคัญต่อการสนับสนุนความพยายามระหว่างประเทศในการต่อสู้กับการระบาด และยุติการใช้ประโยชน์จากความอ่อนแอหรือความว้าวุ่นของรัฐอื่นๆ เพื่อขยายการอ้างสิทธิที่ผิดกฎหมายในทะเลจีนใต้” กระทรวงการต่างประเทศสหรัฐฯ ระบุในคำแถลง
นอกจากสหรัฐฯ แล้ว ฟิลิปปินส์ หนึ่งในประเทศที่อ้างสิทธิในทะเลจีนใต้ ก็ได้แสดงความวิตกกังวลเช่นกัน
เมื่อวันเสาร์ (11) หนังสือพิมพ์โกลบอลไทม์ส ระบุว่า เวียดนามใช้เหตุการณ์เรือประมงเบี่ยงเบนความสนใจจากการไร้ความสามารถในการรับมือกับเชื้อไวรัสโควิด-19 แต่อย่างไรก็ตาม กระทรวงการต่างประเทศของเวียดนามไม่ได้ตอบสนองคำขอความเห็นจากรอยเตอร์ในเรื่องนี้
แต่ด้วยมาตรการกักกันโรคและการติดตามผู้สัมผัส-ติดต่อในเชิงรุก ทำให้เวียดนามมีผู้ป่วยติดเชื้อไวรัสโควิด-19 ที่ 265 คน และยังไม่มีผู้เสียชีวิตจากเชื้อไวรัสนี้ นอกจากนี้เวียดนามยังดำเนินการทดสอบหาเชื้อไวรัสกับประชาชนแล้วเกือบ 122,000 คน
จีนและเวียดนามไม่ลงรอยกันมาเป็นเวลาหลายปีเกี่ยวกับน่านน้ำที่อุดมด้วยพลังงานแห่งนี้ ที่เวียดนามเรียกว่าทะเลตะวันออก
ฝ่ายจีนอ้างกรรมสิทธิ์เหนือน่านน้ำทะเลจีนใต้ผ่านเส้นประ 9 เส้นรูปตัวยู (U) บนแผนที่ของตนเอง ซึ่งกินบริเวณกว้าง รวมทั้งพื้นที่ส่วนใหญ่ของไหล่ทวีปเวียดนาม ที่เวียดนามมอบสัมปทานสำรวจน้ำมัน ขณะที่มาเลเซียและบรูไนก็อ้างสิทธิเหนือพื้นที่บางส่วนของน่านน้ำแห่งนี้เช่นเดียวกัน
ในช่วงระหว่างความขัดแย้งเมื่อปีก่อน เรือของหน่วยยามฝั่งจีนอย่างน้อย 1 ลำใช้เวลาหลายสัปดาห์อยู่ในน่านน้ำใกล้กับแท่นขุดในบล็อกน้ำมันของเวียดนามที่ดำเนินการโดยบริษัทรอสเนฟท์ของรัสเซีย ขณะที่เรือสำรวจไห่หยาง ตี้จื้อ 8 ของจีน คาดว่าได้ดำเนินการสำรวจน้ำมันอยู่ในเขตเศรษฐกิจจำเพาะของเวียดนาม
“การเคลื่อนย้ายเรือดังกล่าวเป็นความเคลื่อนไหวของปักกิ่งในการยืนยันอำนาจอธิปไตยในทะเลจีนใต้อย่างไม่มีเหตุผลอีกครั้งหนึ่ง” ดร.ห่า ฮว่าง เหิบ จากสถาบัน ISEAS-Yusof Ishak ในสิงคโปร์ กล่าว
“จีนกำลังใช้การเบี่ยงเบนของเชื้อไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ใหม่ เพิ่มการรุกคืบอ้างกรรมสิทธิ์ในทะเลจีนใต้ ในช่วงเวลาที่สหรัฐฯ และยุโรปกำลังดิ้นรนรับมือเชื้อไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ใหม่” ดร.ห่า ฮว่าง เหิบ กล่าว.