MGR ออนไลน์ -- เพียงไม่ช้าไม่นานกองทัพประชาชนลาวก็ได้มีโฉมหน้าใหม่ การส่งมอบรถถัง T-72B1 ล็อตแรก กับ เครื่องบินฝึกแบบ Yak-130 ที่จัดหาจากรัสเซียในสัปดาห์ที่ผ่านมา ได้ทำให้กองทัพขนาดเล็ก มีอาวุธยุทโธปกรณ์ที่ทันสมัยแบบก้าวกระโดด เพราะเป็นครั้งแรกในรอบหลายสิบปี ตั้งแต่ยุคสงครามเย็น ที่มีการจัดหารถถังกับอากาศยานโดยฝ่ายทหาร
ภาพการขน T-72B1 ขึ้นจากเรือตอนกลางคืนวันที่ 18 ธ.ค. กับภาพการลำเลียงโดยบรรทุกบนรถเทรลเลอร์จากท่าเรือในเวียดนาม ไปยัง สปป.ลาวในวันรุ่งขึ้นอีกหลายภาพ ได้ถูกนำออกเผยแพร่ในสื่อประชาสังคมของชาวลาวกับชาวเวียดนามต่อเนื่อง
อีกเพียง 2 วันต่อมาก็มีการเผยแพร่ภาพเครื่องบินลำเลียงขนาดใหญ่จากรัสเซียลำหนึ่ง จอดที่ท่าอากาศยานวัดไตนครเวียงจันทน์ ซึ่งอีกไม่นานก็พบว่า เป็นการนำเครื่องบินฝึก Yak-130 ไปส่งมอบล็อตแรกนั่นเอง
ย้อนหลังไปเกือบ 3 ปี ที่นี่ .. แมเนเจอร์ออนไลน์ ได้นำเสนอข่าว สปป.ลาวเจรจาซื้อ Yak-130 กับฝ่ายรัสเซียในระหว่างงานสิงคโปร์แอร์โชว์เดือน ก.พ.2559 ข่าวดังกล่าวก็ได้กลายเป็นความจริงในที่สุด
ยังไม่ทราบในรายละเอียดขณะนี้ว่า รัสเซียนำไปส่งมอบล็อตแรกนี้ รวมเป็นเครื่องบินฝึกจำนวนกี่ลำ แต่นับด้วยสายตาจากภาพที่เผยแพร่ผ่านสื่อประชาสังคมของชาวลาวอย่างไม่ปะติดปะต่อ จะเห็นหมายเลขเดียว เพียงลำเดียวเท่านั้น
ย้อนกลับไปติดตามเหตุการณ์ในคืนวันที่ 18 ธ.ค. -- ภาพกับข้อมูลที่เผยแพร่ในเว็บไซต์ Tìm hiểu về chiến tranh Việt Nam (ติ่ม เฮียว เหว่ เจี๊ยน แฌ็ง เหวียดนาม/ศึกษาจากสงครามเวียดนาม) แสดงให้เห็นรถถังคันหนึ่งบนรถเทรลเลอร์ อยู่ภายในบริเวณสถานที่แห่งหนึ่งที่ทำให้เข้าใจว่าเป็นท่าเรือเตี่ยนซา (Tiên Sa) นครด่าหนัง ในภาคกลางของประเทศ
.
.
ที่นั่นเป็นท่าเรือใหญ่อันดับ 3 ของเวียดนาม และ เป็นแห่งที่อยู๋ใกล้ สปป.ลาวมากที่สุด สะดวกที่สุด เนื่องจากเป็นต้นทางของระเบียงขนส่งตะวันออก-ตะวันตก ของอนุภูมิภาค -- โดยขนส่งผ่านทางหลวงเลข 9 ที่ฟื้นฟูบูรณะแล้วเสร็จเมื่อไม่นานมานี้
ยังไม่มีรายละเอียดในขณะนี้ว่า ลาวจัดหารถถังจากรัสเซียทั้งหมดกี่คัน และ ไม่ทราบมูลค่า แต่นับจากจำนวนในภาพที่เผยแพร่กันต่อเนื่องตลอด 4-5 วันมานี้ พบว่ามีไม่น้อยกว่า 10 คัน และ ในช่วงข้ามวันรถถังเหล่านั้นได้ตกเป็นข่าวไปทั่วโลก ผ่านเว็บไซต์ข่าวกลาโหมแห่งต่างๆ รวมทั้ง Jane's Defence Weekly และ สื่อในรัสเซียอีกจำนวนหนึ่งด้วย
สื่อกลาโหมของตะวันตกบางสำนักรายงานว่า ลาวจัดหารถถังหลักรุ่นนี้เป็นจำนวน "นับโหลๆ" (several dozens) และ มีผู้นำเสนอข้อมูลว่า จำนวนจัดหาอาจจะประมาณ 40 คัน สำหรับ 1 กองพัน ตามระบบของรัสเซีย
ดูเหมือนว่าลาวเองจะมีความพยายามอยู่ไม่น้อย ที่จะทำให้การจัดหารถถังดำเนินไปค่อนข้างปิดลับ แต่สื่อรัสเซียเผยแพร่ข่าวความเคลื่อนไหวเกี่ยวกับเรื่องนี้ตั้งแต่ปลายปี 2558 ครั้ง พล.ท.จันสะหมอน จันยาลาด รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงป้องกันประเทศในขณะนั้น นำคณะไปเยือนรัสเซียอย่างเป็นทางการ
รมช.ป้องกันประเทศจากเวียงจันทน์ ได้นำคณะพบเจรจากับฝ่ายเจ้าภาพที่นำโดย พล.ท.อนาโตลี แอนโตนอฟ (Anatoly Antonov) คู่ตำแหน่งฝ่ายรัสเซีย ซึ่งมีประเด็น "ความร่วมมือทางเทคนิคด้านกลาโหม" รวมอยู่ด้วย
.
.
ในปีถัดมาคือ 2560 กองทัพประชาชนลาว ได้ส่งทีมรถถัง ไปร่วม Army Games ในรัสเซียเป็นปีแรก เป็นทีมทหารจากกองพันใหญ่รถถังที่เพิ่งตั้งขึ้นมาหมาดๆ โดยไปลงแข่งรถถัง (Tank Biathelon 2017) อันเป็นไฮไล้ท์ของงานกองทัพ
ในเดือน เม.ย.2561 -- คือต้นปีนี้ -- พล.ท.จันสะหมอน ไปเยือนรัสเซียอีกครั้งหนึ่ง ซึ่งครั้งนี้ในฐานะรัฐมนตรีว่าการ โดยได้ไป เยี่ยมชมโรงงานประกอบรถถัง T-72 ด้วย ข่าวลาวซื้อรถถังก็จึงถูกโหมกระพือออกไป -- ต่อมาในเดือน ส.ค.ลาวได้ส่งทีมไปร่วมการแข่งรถถังอีกครั้ง ใน Army Games 2018 เป็นปีที่สองติดต่อกัน
แต่การซื้อรถถังเป็นจริงเป็นจังมากที่สุด เมื่อ พล.ท.จันสะหมอน ให้สัมภาษณ์โทรทัศน์ซเวซด้า (Zvezda/ดาวแดง) 9 ธ.ค.ที่ผ่านมา เปิดเผยว่า รัสเซียกำลังจะส่ง T-72 กับ Yak-130 ให้แก่กองทัพลาว
ตามประวัติความเป็นมานั้น โซเวียตผลิต T-72 "อูราล" (Ural) รุ่นแรกออกมาในต้นทศวรรษ 1970 เป็นรถถังยุคที่ 2 ทันสมัยที่สุดในช่วงหลังสงครามโลกครั้งที่ 2 โดยเฉพาะอย่างยิ่งในช่วงสงครามเวียดนาม เป็นที่หวั่นเกรงของสหรัฐกับโลกตะวันตก ที่ยังใช้ M-48/M-60 เป็นรถถังหลัก แต่นั้นมา T-72 ได้กลายเป็นรถถังที่ผลิตออกมากที่สุด โดยสถิติของโซเวียตบ่งว่ามีจำนวนราว 20,000 คัน
ปี 2522 ผลิต T-72A ที่ทันสมัยกว่าออกมาอีกรุ่น คราวนี้เป็นรถถังยุคที่ 3 ที่ได้รับความนิยมอย่างสูง เพราะเป็นรถถังหลักทันสมัยที่สุดแห่งยุค ที่ทำให้สหรัฐต้องเร่งสร้าง M1A1 "เอบรามส์" (Abrams) ออกมาสู้
.
.
.
.
.
โซเวียตกับรัสเซียในยุคใหม่ จำหน่าย T-72 รุ่นต่างๆ ให้แก่ 40 ประเทศทั่วโลก หลายประเทศยังคงใช้มาจนถึงวันนี้ -- แต่หลายปีมานี้ มี T-72A ถูกทำลายหรือเสียหายไปจำนวนหลายร้อยคัน โดยเฉพาะอย่างยิ่งในสงครามอ่าวเปอร์เซีย และ สงครามซีเรียตลอด 5 ปีมานี้
T-72A ถูกใช้เป็นรถถังหลักของโซเวียตกับรัฐบริวาร มาตั้งแต่ต้นทศวรรษที่ 1970 มีอีก 2 เวอร์ชั่นที่ผลิตในโปแลนด์กับเชโกสโลวะเกียเมื่อก่อน สำหรับใช้ในกลุ่มยุโรปตะวันออกโดยเฉพาะ มี T-72 อีกจำนวนมาก ถูกส่งขายให้แก่ชาติอาหรับกับแอฟริกา และ ในโซเวียตเองก็ใช้มาจนกระทั่งต้นทศวรรษ 1990 เมื่อโซเวียตล่มสลายลง
แต่ก็ยังมี T-72 รุ่นต่างๆ ตกค้างอยู่ในรัสเซียอีกหลายพันคัน ทำให้นำไปสู่การอัปเกรดให้ทันสมัย
จาก T-72 "อูราล" เป็น T-72A และ ถูกพัฒนาต่อไปเป็น T-72M -- จนกระทั่งปี 2528 จึงมีการผลิต T-72B "อินทรีขาว" (White Eagle) ออกมาครั้งแรก พร้อมปืนใหญ่ 125 มม.รุ่นใหม่ เช่นเดียวกับระบบเสถียร ทำให้สามารถยิงอาวุธปล่อยนำวิถีรุ่นใหม่กว่าได้ มีการหุ้มเกราะมากขึ้น หนาขึ้น รวมทั้งใช้เครื่องยนต์ดีเซลรุ่นใหม่กำลัง 840 แรงม้า ซึ่งเป็นกำลังที่มหาศาลมากในยุคนั้น
T-72B1 ของลาวเป็นรุ่นพัฒนาแรกๆ ของครอบครัวนี้ กล่าวคือผลิตออกมาให้เห็นเป็นครั้งแรกในปี 2553 ยังคงติดระบบป้องกัน "คอนแท็คท์-1" (Kontakt-1 Suit) พร้อมเกราะปฏิกิริยา ERA รุ่นเก่า และ ไม่มีระบบชตอร่า (Shtora) ที่เป็นด่านป้องกันด่านแรก
.
.
.
.
.
.
ระบบป้องกันของ T-72B1 รับมือการยิงโจมตีด้วยอาร์พีจีทั่วไปได้ แต่จะไม่สามารถต้านระบบอาวุธปล่อยนำวิถีได้ ไม่สามารถต่อกรหัวรบรุ่นใหม่ชนิดทำงานสองจังหวะ หรือ "แท็นเด็ม" (Tandem) ได้ และ ไม่มีระบบป้องกันแบบอัตโนมัติ
นั่นคือ T-72B1 ไม่สามารถรับมือ อวป.ฯ ยิงรถถังแบบโทว์-2 (TOW 2) ของสหรัฐ รวมทั้ง อวป.นำวิถีแบบคาร์ล กุสตาฟ (Carl Gustav) ที่มีใช้อยู่ในกองทัพเพื่อนบ้านย่านนี้ หรือ กระทั่งคอร์เน็ต (Kornet) ของโซเวียต/รัสเซียเอง -- ต่างกันกับ T-72B3 ที่ติดตั้ง "คอนแท็คท์ 5 สูท" (Kontakt-5 Suit) มีระบบเกราะปฏิกริยา ERA หรือ เกราะระเบิดสะท้อนกลับ ที่ทันสมัยกว่า รวมทั้งติดตั้งระบบชตอร่า กับ APS (Active Protection System)
เว็บไซต์ Army Recognition ระบุว่า ระหว่างการแข่งขันรถถังปี 2017 ฝ่ายรัสเซียได้แนะนำ T-72B3 รุ่นปี 2017 ที่เป็นรุ่นพัฒนาล่าสุด ทันสมัยกว่า ให้แก่ฝ่ายลาว ในราคา 3 ล้านดอลลาร์ต่อคัน แต่อาจจะด้วยเหตุผลด้านงบประมาณที่จำกัด ทำให้ลาวตัดสินใจเลือก T-72B1 ที่ถูกกว่า -- แต่ยังไม่ทราบตัวเลขราคาในขณะนี้
อย่างไรก็ตาม ทุกฝ่ายเข้าใจกันดีว่า ระบบป้องกันต่างๆ แบบที่ใช้ใน T-72B3 นั้น สามารถทำ "ดีพอัปเกรด" ติดตั้งใน T-72B1 ของกองทัพลาวได้ในภายหลัง เมื่อมีความพร้อม
นอกจากนั้นก็กำลังจะมีวาระครบรอบอันสำคัญในอีกไม่นาน -- สปป.ลาว กำลังจะฉลองครบรอบปีที่ 70 การก่อตั้งกองทัพประชาชนปลายเดือน ม.ค.2562 นี้ กำลังจะมีพิธีสวนสนามใหญ่อันสวยงาม ตระการตา และ ชาวลาวอาจจะได้เห็นแสนยานุภาพใหม่ล่าสุดนี้.
