เอเอฟพี - ฟิลิปปินส์ออกมาเรียกร้องให้บรรดาชาติที่อ้างสิทธิทับซ้อนในทะเลจีนใต้ยุติทุกการกระทำที่อาจเป็นการยั่วยุปลุกปั่นให้สถานการณ์ตึงเครียดยิ่งขึ้น ท่ามกลางความวิตกต่อการขยายดินแดนของจีน
อัลเบิร์ต เดล โรซาริโอ รัฐมนตรีกระทรวงการต่างประเทศฟิลิปปินส์ ระบุว่า ตนสนับสนุนข้อเสนอของสหรัฐฯ เกี่ยวกับการเจรจาในระดับภูมิภาครอบใหม่ ที่อาจเกิดขึ้นภายในปีนี้ และหวังที่จะยกประเด็นแผนการงดเว้นการกระทำที่อาจเป็นการยั่วยุปลุกปั่นขึ้นเจรจาหารือ
“ร่วมกันเรียกร้องให้ยุติกิจกรรมต่างๆ ที่อาจเป็นการยั่วยุปลุกปั่นให้ความตึงเครียดยกระดับสูงขึ้นไว้ชั่วคราว” เดล โรซาริโอ กล่าวกับสถานีโทรทัศน์ ANC และหวังให้อาเซียนมีทางออกที่เหมาะสม พร้อมกับทำงานร่วมกันกับจีนเพื่อให้เกิดหลักปฏิบัติที่มีผลผูกพันที่จะควบคุมดูแลการดำเนินการต่างๆ ในภูมิภาค
แนวคิด “การแช่แข็งการกระทำที่อาจเป็นการยั่วยุ” ถูกยกขึ้นครั้งแรกโดย แดเนียล รัสเซล ผู้ช่วยรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศสหรัฐฯ ฝ่ายกิจการเอเชียตะวันออก ระหว่างเดินทางเยือนพม่า ซึ่ง รัสเซล กล่าวว่า แนวคิดนี้ไม่ได้เป็นข้อเสนออย่างเป็นทางการ เป็นแต่เพียงข้อแนะนำเท่านั้น
รัสเซล กล่าวหาการเร่งก่อสร้างบนแนวปะการังของจีนเพื่อที่จะ “เปลี่ยนแปลงข้อเท็จจริง” ก่อนที่คณะอนุญาโตตุลาการสหประชาชาติ มีคำตัดสินชี้ขาดต่อคดีที่ฟิลิปปินส์ยื่นฟ้องเพื่อร้องขอให้การอ้างสิทธิอธิปไตยของปักกิ่งไร้ผล
จีนอ้างสิทธิอธิปไตยเกือบทั้งหมดของทะเลจีนใต้ รวมทั้งน่านน้ำใกล้ฝั่งของประเทศเพื่อนบ้าน ซึ่งฟิลิปปินส์ เวียดนาม มาเลเซีย และบรูไน ที่เป็นชาติสมาชิกอาเซียน และไต้หวัน ต่างอ้างสิทธิเหนือน่านน้ำในทะเลแห่งนี้เช่นกัน
เดล โรซาริโอ กล่าวว่า จีนเร่งขยายพื้นที่ก่อนที่จะมีข้อสรุปของหลักปฏิบัติ และยังพยายามทำโดยเร็วในความคาดหวังที่ศาลจะตัดสินให้จีนเป็นฝ่ายชนะ แต่เขากล่าวว่า ความพยายามของจีนนั้นจะไร้ผล
“หากคุณใช้แนวปะการังเปลี่ยนเป็นเกาะเพื่อที่จะสามารถเพิ่มสิทธิอธิปไตยเหนือน่านน้ำ นั่นเป็นสิ่งที่ไม่ได้รับอนุญาต” เดล โรซาริโอ กล่าว
ฟิลิปปินส์ ประท้วงสิ่งที่จีนอธิบายว่า เป็นการใช้ประโยชน์ในแนวปะการังที่อยู่ภายในเขตเศรษฐกิจจำเพาะของตัวเอง ซึ่งยังรวมถึงสิ่งที่ฟิลิปปินส์กลัวว่า ปักกิ่งตั้งใจจะเปลี่ยนแนวปะการังเหล่านี้เป็นทางขึ้นลงเครื่องบิน
จีนยังตั้งแท่นขุดเจาะน้ำมันในพื้นที่ใกล้ชายฝั่งเวียดนาม และจมเรือประมงของเวียดนามใกล้กับพื้นที่ดังกล่าว
ด้านโฆษกกระทรวงการต่างประเทศจีน ได้ปฏิเสธข้อกล่าวหาของเดล โรซาริโอ เกี่ยวกับการขยายดินแดน โดยระบุว่า ฟิลิปปินส์ก็เข้ามาประจำการในพื้นที่เช่นกัน.
