ผู้กำกับภาพยนตร์ชาวกัมพูชาคว้ารางวัลจากเทศกาลหนังปูซาน

เอเอฟพี - ริทธี ปาน ชาวกัมพูชา ที่สูญเสียครอบครัวจากเหตุการณ์ฆ่าล้างเผ่าพันธุ์ในยุคเขมรแดง ได้รับรางวัล “ผู้สร้างภาพยนตร์ยอดเยี่ยมแห่งเอเชีย” (Asian Filmmaker) จากเทศกาลภาพยนตร์นานาชาติปูซาน ที่เกาหลีใต้ เมื่อวันศุกร์ (4 ต.ค.) ในความพยายามที่จะรักษามรดกทางภาพยนตร์ของประเทศ

ปาน ผู้กำกับชาวกัมพูชาอายุ 49 ปี ได้ทุ่มเทชีวิตให้แก่การเสาะแสวงหาหนทางที่จะรักษาประวัติศาสตร์ภาพยนตร์ของประเทศ ที่ส่วนใหญ่ถูกทำลายไปในช่วงการปกครองของเขมรแดง ในปี 2518-2522 ที่คร่าชีวิตผู้คนไปราว 2 ล้านคน

รางวัลในครั้งนี้มีขึ้นหลังจากภาพยนตร์สารคดี เรื่อง “The Missing Picture” ที่มีเนื้อหาเกี่ยวกับการสูญเสียพ่อแม่พี่น้องระหว่างการฆ่าล้างเผ่าพันธุ์ในยุคเขมรแดง สามารถคว้ารางวัลภาพยนตร์ที่น่าจับตามอง (Un Certain Regard) จากงานเทศกาลภาพยนตร์เมืองคานส์ ฝรั่งเศส ในเดือน พ.ค. ที่ผ่านมา

“ในประเทศเล็กๆ เช่น กัมพูชา เรากำลังสูญเสียความทรงจำของเราไปทุกวัน” ปาน กล่าวกับเอเอฟพี

“แผ่นฟิล์มจะมีอายุอยู่ได้ 150 ปี ถ้าคุณมีที่เก็บรักษาในสภาพดี ซึ่งนั้นไม่ใช่ในกรณีของกัมพูชา และโดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อเขมรแดงทำลายทุกสิ่งทุกอย่าง นั่นทำให้เราเหลือภาพยนตร์อยู่เพียงเล็กน้อยเท่านั้น” ปานกล่าว

“The Missing Picture” ใช้ภาพยนตร์จากช่วงเวลานั้น และใช้ตุ๊กตาดินเหนียวแทนที่ฟิล์มภาพยนตร์ที่ขาดหายไปเพื่อเล่าเรื่องราวความน่ากลัวของยุคเขมรแดง

ปาน กล่าวว่า ประเด็นของภาพยนตร์ยังคงเป็นเรื่องยากลำบากสำหรับหลายๆ คนในประเทศที่จะต้องเผชิญ แต่เขาหวังว่า รางวัลที่ได้รับนี้จะช่วยสร้างกำลังใจให้แก่คนเหล่านั้น

“คุณไม่ได้รอดจากยุคเขมรแดงเพราะคุณแข็งแกร่งขึ้น หรือฉลาดขึ้น แต่คุณรอดเพราะผู้คนที่เสียชีวิตช่วยคุณไว้ คุณต้องถ่ายทอดเรื่องราวเหล่านี้ นี่คือสิ่งที่บรรดาผู้รอดชีวิตควรต้องทำ” ปานกล่าว

“เมื่อคุณรอดพ้นจากการฆ่าล้างเผ่าพันธุ์ มันเหมือนคุณตายแล้วกลับมาเกิดใหม่อีกครั้ง แต่คุณกลับมาเกิดใหม่พร้อมกับความตายที่อยู่ภายในตัวคุณ และคุณต้องพูดมันออกมา”

ปาน ผู้เป็นแรงผลักดันอยู่เบื้องหลังศูนย์ภาพยนตร์กัมพูชา (Bophana) ในกรุงพนมเปญ พร้อมกับทีมงานช่วยกันเสาะหาสำเนาฟิล์มเก่า ภาพยนตร์ข่าว บันทึกสัญญาณวิทยุ และภาพถ่าย ทั้งในกัมพูชา และต่างประเทศ และเมื่อไม่นานนี้ พวกเขาเพิ่งค้นพบภาพยนตร์ที่ถ่ายโดยพี่น้องลูมิแอร์ ชาวฝรั่งเศส ในปี 2441 และได้เปิดศูนย์ของพวกเขาให้ประชาชนเข้ารับชม ซึ่งปาน กล่าวว่า ภาพยนตร์กระตุ้นให้ประชาชนพูดคุยหารือกันถึงเรื่องราวในอดีต และเดินต่อไปข้างหน้า

“เมื่อคุณดูภาพยนตร์ เช่น The Missing Picture มันไม่เหมือนกับการดูทีวี เพราะเมื่อคุณดูภาพยนตร์ คุณดูมันร่วมกันกับคนอื่นๆ และคุณพูดคุยถึงเรื่องราวหลังดูจบ ด้วยเหตุผลนี้ผมถึงรู้สึกดีใจอย่างมากที่ผมเลือกถูกที่จะสร้างภาพยนตร์” ปานกล่าว.