โดย วุฒิพงษ์ หลักคำ-บุญญะสาร
ASTVผู้จัดการออนไลน์ – ลาวได้รัฐบาลชุดใหม่ในวันพุธ 15 มิ.ย.ที่ผ่านมา สภาแห่งชาติชุดที่ 7 จากการเลือกตั้งวันที่ 30 เม.ย.ได้ลงมติให้ประธานประเทศ กับนายกรัฐมนตรีให้อยู่ในตำแหน่งต่อไปอีก 5 ปี ซึ่งเป็นไปตามการคาดหมาย นอกจากนั้นยังรับรองเอารองนายกรัฐมนตรีจำนวน 4 คน ซึ่งล้วนเป็นคนเก่าเช่นกัน
รัฐบาลใหม่ยังจัดตั้งขึ้นพร้อมกับกระทรวงใหม่จำนวน 4 กระทรวง ทำให้หน่วยงานสังกัดรัฐบาลมีทั้งหมด 18 กระทรวงกับ 3 หน่วยงานและองค์การเทียบเท่า ทั้งนี้เพื่อให้สอดคล้องกับสภาวะการปัจจุบัน และบนหลักการ “กะทัดรัด สมเหตุสมผล และรับประกันให้แก่การปฏิบัติภารบทบาทคุ้มครองมหาภาคอย่างมีประสิทธิผล” นายทองสิง ทำมะวง นายกรัฐมนตรีบอกกับสภาแห่งชาติก่อนการลงมติ
ภาพรวมของการเปลี่ยนแปลงเป็นการกระชับอำนาจของกลุ่มผู้นำชุดปัจจุบัน ที่นำโดย พล.ท.จูมมะลี ไซยะสอน อดีตรัฐมนตรีกระทรวงป้องกันชาติ นายทหารอาชีพวัย 75 ปีจากแขวงอัตตะปือ ซึ่งเป็นเลขาธิการใหญ่พรรคประชาชนปฏิวัติลาวสมัยที่ 2 กับ นายทองสิง อดีตผู้อำนวยการโรงเรียนมัธยมศึกษาตอนปลายจากแขวงหัวพัน อดีตเจ้าครองนครเวียงจันทน์ และอดีตประธานสภาแหงชาติ ซึ่งปีนี้อายุย่าง 68
พล.ท.จูมมะลี อยู่ในตำแหน่งที่มีอำนาจสูงสุดของประเทศมาตั้งแต่เดือน มี.ค.2549 นายทองสิง เข้ารับตำแหน่งในเดือน ธ.ค.2553 หลังจาก นายบัวสอน บุปผาวัน ลาออกอย่างเป็นปริศนา ทั้งสองคนเป็นตัวแทนของผู้นำรุ่นเก่าที่ยังเหลืออยู่ในพรรค หลังจาก พล.อ.สีสะหวาด แก้วบุนพัน กับ พล.ท.สะหมาน วิยะเกต เกษียนในเดือน ก.พ.ปีนี้
รัฐบาลชุดใหม่มีรัฐมนตรีว่าการหน้าใหม่จำนวน 12 คน ทั้งหมดเป็นรัฐมนตรีช่วยว่าการหรือระดับเทียบเท่ามาก่อน ในนั้น 5 คน ไม่ได้เป็นกรรมการศูนย์กลางพรรคซึ่งไม่ใช่เรื่องใหม่ และไม่มีการพลิกผันใดๆ เหนือความคาดหมายของคนทั่วไป
การเปลี่ยนแปลงเน้นความสำคัญไปที่กระทรวงเศรษฐกิจ ในสถานการณ์ที่ลาวกำลังเผชิญกับเงินเฟ้อรุนแรงที่สุดในรอบหลายปี และการลงทุนจากต่างประเทศเพิ่มขึ้นมหาศาล กับการหมุนเวียนคนรุ่นใหม่ที่มีความรู้ความเชี่ยวชาญ เข้าสู่ตำแหน่งบริหารสำคัญ
ดร.พูเพ็ด คำพูนวง ผู้ว่าการธนาคารแห่งประเทศลาวไปว่าการกระทรวงการคลังแทนนายสมดี ดวงดี ที่ถูกโยกไปกระทรวงแผนการและการลงทุนแทนนายสินละวง คุดไพทูน ซึ่งไปรับตำแหน่งสำคัญ เป็นรัฐมนตรีหัวหน้าห้องว่าการรัฐบาล หน่วยงานเทียบเท่ากระทรวงที่ตั้งใหม่ เพื่อเป็นศูนย์กำกับดูแลและบริหารงานประจำวัน
.
2
ดร.สินละวง เป็นอดีตผู้ว่าราชการ (เจ้าครอง) นครเวียงจันทน์ ผู้นำการพัฒนาเศรษฐกิจการลงทุนในเมืองหลวงและก่อสร้างระบบขนส่งกับสาธารณูปโภคต่างๆ ให้ก้าวรุดหน้าในช่วงหลายปีก่อนหน้านี้
นอกจากนั้น ยังโยกย้ายนายวิไลวัน พมเข เจ้าแขวงสะหวันนะเขต แขวงใหญ่อันดับ 1 ของประเทศ ไปว่าการกระทรวงกสิกรรมและป่าไม้ แทนนายสิตาเฮง ลาดซะพน ที่เกษียณ
นายสุลิวง ดาลาวง ยังว่าการกระทรวงพลังงานและเหมืองแร่ และ นายสมมาด พนเสนา กับ นายนาม วิยะเกด ยังอยู่กระทรวงโยธาธิการและขนส่งกับกระทรวงอุตสาหกรรมและการค้า ตามลำดับ
ผู้ว่าการแบงก์ชาติคนใหม่ คือ นายสมพาว ไพสิด มีภารกิจสำคัญต้องกำกับดูแลอัตราแลกเปลี่ยนให้มีเสถียรภาพเพื่อสกัดกั้นเงินเฟ้อ ซึ่งสำนักข่าวทางการรายงานก่อนหน้านี้ว่า พุ่งสูงอย่างเป็นประวัติการณ์ตั้งแต่เดือน เม.ย.เป็นต้นมา
รองนายกรัฐมนตรีทั้ง 4 คน ได้แก่ พล.ต.อาซาง ลาวลี อดีตประธานองค์การตรวจตรารัฐบาล นายทองลุน สีสุลิด ซึ่งว่าการกระทรวงการต่างประเทศต่อไป พล.ท.ดวงใจ พิจิต ควบกระทรวงป้องกันชาติ กับนายสมสะหวาด เล่งสะหวัด ทั้งหมดเป็นกรมการเมืองพรรค
นายบุนทอง จิตมะนี ซึ่งได้รับเลือกเข้าสู่กรมการเมืองในการประชุมใหญ่พรรคเดือน ก.พ.ปีนี้ เป็นประธานคณะกรรมการตรวจตรารัฐบาลคนใหม่ โดยรั้งตำแหน่งหัวหน้าองค์การต่อต้านการฉ้อราษฎร์บังหลวงด้วย
.
3
นายพันคำ วิพาวัน อดีตเจ้าแขวงหัวพัน ซึ่งรั้งท้ายในกรมการเมืองชุดใหม่ที่มีทั้งหมด 11 คน ครองตำแหน่งรัฐมนตรีศึกษาธิการและกีฬาต่อไป และเป็นรัฐมนตรีกระทรวงนี้คนแรกที่ไปจากองค์กรนำสูงสุดของพรรคในช่วงเวลากว่า 20 ปี นับตั้งแต่ พล.ท.สะหมาน
นายทองสิง บอกกับสภาแห่งชาติว่า การศึกษากับการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์อย่างจริงจังเป็นนโยบายและเป็นภารกิจสำคัญของรัฐบาลชุดใหม่
นายทองบัน แสงอาพอน รัฐมนตรีกระทรวงป้องกันความสงบที่ไปจากพลเรือนคนแรก ยังอยู่ในตำแหน่งเดิม และ นายคำปาน พิลาวง เป็นรัฐมนตรีกระทรวงภายในที่ฟื้นขึ้นมาใหม่อีกครั้งหนึ่ง
นายคำปาน ทำงานด้านความมั่นคงมาเป็นเวลาหลายสิบปี เป็นอดีตเจ้าแขวงหัวพัน เซียงขวาง และ ถูกโยกออกจากแขวงบอลิคำไซเดือน มิ.ย.ปีที่แล้ว เพื่อรับตำแหน่ง “หัวหน้าคณะกรรมการพัฒนาเขตชายแดนลาว-เวียดนาม” ที่ตั้งใหม่ในสังกัดศูนย์กลางพรรค
รัฐมนตรีหน้าเก่า ยังประกอบด้วย นางอ่อนจัน ทำมะวง กระทรวงแรงงานและสวัสดิการสังคม นายจะเลิน เยียปาวเฮอ กระทรวงยุติธรรม กับรัฐมนตรีประจำห้องว่าการรัฐบาล 4 คนคือ นางบุนเพ็ง มูนโพไซ นางเข็มแพง พนเสนา ศ.ดร.บุนเตียม พิดสะไหม และ นายบุนเฮือง ดวงพะจัน ที่ถูกโยกจากแขวงหลวงพระบางปีที่แล้ว
รัฐมนตรีใหม่ ยังรวมทั้ง ศ.ดร.บ่อแสงคำ วงดาลา ประธานสมาคมลาว-ไทยเพื่อมิตรภาพ ที่ขึ้นว่าการกระทรวงแถลงข่าว วัฒนธรรมและการท่องเที่ยว ตามความคาดหมาย กระทรวงมีชื่อยาวขึ้นเนื่องจากรวมองค์การบริหารการท่องเที่ยวแห่งชาติเข้าไปด้วย
.
4
ดร.เหียม พมมะจัน รมช.ต่างประเทศ อดีตเอกอัครราชทูตประจำประเทศไทย ขึ้นว่าการกระทรวงไปรษณีย์ โทรคมนาคมและการสื่อสารที่ตั้งใหม่ ศ.ดร.บ่อเวียงคำ วงดาลา จากสำนักนายกฯ ขึ้นว่าการกระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ที่ตั้งใหม่เช่นกัน
นายหนูลิน สินบันดิด ว่าการกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมที่ยกระดับจากสำนักงานสังกัดสำนักนายกฯ ศ.นพ.เอกสะหว่าง วงวิจิต รัฐมนตรีช่วยว่าการ ขึ้นว่าการกระทรวงสาธารณสุขแทน ดร.ปอนเมก ดาลาลอย ที่เกษียน
ยกเว้น ศ.ดร.บุนเตียม ศ.ดร.บ่อเวียงคำ ดร.เหียม นางเข็มแพง กับ นายหนูลิน รัฐมนตรีว่าการใหม่ทุกคนล้วนเป็นกรรมการศูนย์กลางพรรค
สภาแห่งชาติยังรับรองการแต่งตั้ง นายคำสาน สุวง เป็นประธานองค์การอัยการประชาชนสูงสุดแทนนายสมพัน แพงคำมี ที่ไปรั้งตำแหน่งรองประธานสภาแห่งชาติ และ นายคำพัน สิดทิดำพา เป็นประธานศาลประชาชนสูงสุด ซึ่งเป็นหน่วยงานอิสระ
ดร.คำสาน อดีตเจ้าแขวงผ่งสาลี ถูกโยกเข้าเวียงจันทน์เมื่อปีที่แล้ว ส่วน ดร.คำพัน เป็นประธานศูนย์กลางชาวหนุ่มประชาชนปฏิวัติลาว ซึ่งเป็นองค์การมหาชนของพรรคและรัฐ
สภาแห่งชาติยังลงมติรับรอง นางปานี ยาทอตู่ เข้าทำหน้าที่ประธานคนใหม่อย่างเป็นทางการ หลังจากรักษาการแทนนายทองสิงมาตั้งแต่เดือน ธ.ค.2553
นางปานี เป็นชาวลาวเผ่าม้งจากแขวงเชียงขวาง สำเร็จการศึกษาจากเวียดนาม เป็นอดีตผู้ว่าราชการธนาคารแห่งชาติ ปัจจุบันอายุ 60 ปี รั้งตำแหน่งรองประธานสภาฯ มาตั้งแต่ปี 2549 และ เป็นกรมการเมืองสตรีเพียงคนเดียวของพรรคมา 2 สมัย
.
5
รับมือภัยพิบัติจากโลกร้อน
การเปลี่ยนแปลงที่สำคัญอีกประการหนึ่ง คือการจัดตั้งกระทรวงภายในขึ้นมาอีกครั้ง โดยแยกภารกิจส่วนหนึ่งออกจากกระทรวงป้องกันความสงบ ซึ่งได้กลายเป็น “กระทรวงตำรวจ” อย่างเบ็ดเสร็จ
ขณะเดียวกัน ก็ก่อตั้งกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมขึ้นมาเป็นครั้งแรก
ลาวมีบทเรียนสำคัญในปลายปี 2552 เมื่อพายุเกดสะหนาพัดเข้า 3 แขวง อัตตะปือ เซกองและสาละวันในภาคใต้ ขณะที่ไม่มีหน่วยงานระดับกระทรวงรับผิดชอบภัยพิบัติแบบนี้โดยตรง การให้ความช่วยเหลือแก่ราษฎรผู้ประสบเคราะห์ล่าช้า การเยียวยาความเสียหายดำเนินมาจนถึงปัจจุบัน
เซกองเป็นแขวงยากจนที่สุดในประเทศ มีอัตราครอบครัวทุกข์ยากสูงถึง 33% เทียบกับ 2% ในแขวงจำปาสักที่อยู่ติดกัน สำนักข่าวทางการรายงานก่อนหน้านี้
แม้จะไม่ติดทะเลแต่ลาวไม่ได้รับการยกเว้นจากภัยพิบัติอันเกิดจากภาวะโลกร้อน หลายปีมานี้เกิดภัยธรรมชาติถี่ครั้งขึ้นและรุนแรงมากขึ้น รวมทั้งอุทกภัยครั้งใหญ่เมื่อปี 2552 ตั้งแต่แขวงภาคเหนือถึงภาคกลาง ทำให้มีผู้เสียชีวิตนับสิบคน นาข้าวได้รับความเสียหายนับแสนไร่ติดตามมาด้วยภัยแล้งครั้งใหญ่เมื่อปีที่แล้ว
.
6
7
เศรษฐกิจรุ่ง เงินเฟ้อลาม
เศรษฐกิจเล็กๆ ของลาวที่มีประชากร 6 ล้านคน ขยายตัวเร็วและในอัตราสูง ช่วง 5 ปีที่ผ่านมา ผลผลิตมวลรวมภายเติบโตเฉลี่ย 7.9% ต่อปี มูลค่าเพิ่มขึ้นเป็น 6,000 ล้านดอลลาร์ นายทองสิงกล่าวว่า 5 ปีที่ผ่านมารายได้เฉลี่ยต่อหัวประชากรต่อปีเพิ่มขึ้นเป็น 8.7 ล้านกีบ (33,000 บาท) ในปัจจุบัน จาก 5.96 ล้านกีบ (22,600 บาท) ในปี 2550
ช่วงเดียวกันนี้ลาวได้รับความช่วยเหลือจากองค์การระหว่างประเทศและประเทศเพื่อนมิตรรวม 2,300 ล้านดอลลาร์ ดึงดูดเงินลงทุนจากต่างประเทศอีกกว่า 11,000 ล้านดอลลาร์ สำนักข่าวสารปะเทดลาวรายงาน
อย่างไรก็ตาม ลาวกำลังเผชิญกับการท้าทายสำคัญในปีนี้คือ อัตราเงินเฟ้อที่พุ่งขึ้นสูงเป็นประวัติการณ์ เป็นอันดับ 2 ในกลุ่มอาเซียนรองจากเวียดนามเท่านั้น สื่อของทางการกล่าว
ตามตัวเลขของรัฐบาลเงินเฟ้อเดือน เม.ย. เพิ่มขึ้นถึง 9.24% เทียบปีต่อปี และ ในรอบ 6 เดือนระหว่างเดือน ต.ค.2553- เม.ย.2554 มีอัตราเฉลี่ย 6.79% และ เป็น 7.15% หากนับถึง พ.ค. ซึ่ง “นับว่าเลวร้ายที่สุดเท่าในรอบหลายปี” ขปล.อ้างรายงานของสำนักนายกฯ
เงินเฟ้อยังมีแนวโน้มจะเพิ่มขึ้นสูงในช่วงเดือนข้างหน้า ซึ่งอาจส่งผลกระทบถึงการลงทุน และสถานการณ์จะเลวร้ายยิ่งขึ้นหากค่าเงินกีบอ่อนไหวตามไปด้วย สื่อของทางการกล่าวว่า ธนาคารแห่งลาวกำลังกำกับดูแลอัตราแลกเปลี่ยนอย่างใกล้ชิด
.
8
การโยกย้ายผู้ว่าการธนาคารชาติ ขึ้นว่าการกระทรวงการเงิน เหมือนเป็นการให้รางวัลความสำเร็จในการก่อตั้งตลาดหลักทรัพย์ลาวปลายปีที่แล้วและเริ่มเปิดการซื้อขายในเดือน ม.ค.ปีนี้ ซึ่งสื่อของทางการกล่าวว่า เพียง 4 เดือนจนถึง พ.ค.ตลาดระดมทุนได้ถึง 620 ล้านดอลลาร์ ตัวเลขนี้คิดเป็นกว่า 10% ของจีดีพี
รัฐวิสาหกิจโทรคมนาคมลาวจะเข้าจดทะเบียนเป็นรายที่ 3 ปลายปีนี้ บริษัทเอกชนอีกกว่า 10 แห่งรวมทั้งบริษัทเบียร์ลาว กำลังเตรียมตัวตามเข้าไปปีหน้า และกำลังจะมีบริษัทหลักทรัพย์เพิ่มอีกหลายแห่งจากเพียง 3 บริษัทในปัจจุบัน
นายทองสิงบอกกับสภาแห่งชาติว่า รัฐบาลชุดใหม่จะมุ่งปราบปรามการฉ้อราษฎร์บังหลวง และการประพฤติมิชอบอย่างมีประสิทธิภาพ ทำให้ทุกอย่างเกิดความโปร่งใส ตรวจสอบได้ อันเป็นสิ่งที่กลุ่มประเทศผู้บริจาคเรียกร้องตลอดหลายปีมานี้
ด้านการต่างประเทศ ลาวได้เข้าไปมีบทบาทสำคัญทั้งในระดับภูมิภาคและระดับโลก ปีที่แล้วเป็นเจ้าภาพจัดประชุมกลุ่มภาคีสัญญาต่อต้านระเบิดลูกหว่านซึ่งมีหลายสิบประเทศเข้าร่วม
สัปดาห์ที่แล้ว ดร.ทองลุน เพิ่งเสร็จสิ้นการประชุมเตรียมการร่วมกับสหภาพยุโรป โดยลาวกำลังจะเป็นเจ้าภาพจัดประชุมผู้นำเอเชีย-ยุโรป (ASEM) เป็นครั้งแรกในปลายปีนี้.
